Sự khó lường ở nội dung đơn nam đang trở thành nét đặc trưng của giải Grand Slam cuối cùng trong năm.
Trong 11 năm qua, Wimbledon chứng kiến hai trường hợp bảo vệ thành công ngôi vô địch (Djokovic vào các năm 2014-2015 và 2018-2019), Roland Garros năm lần (Nadal ở giai đoạn 2010-2014) và Australia Mở rộng bốn lần (Djokovic các năm 2010-2013). Tại các giải Grand Slam đó luôn có một tay vợt chiếm ưu thế rõ rệt trong hơn một thập kỷ qua. Nhưng kể từ sau Roger Federer năm 2008, không ai vô địch hai lần liên tiếp tại Mỹ Mở rộng.
 |
| Djokovic bỏ cuộc giữa chừng do chấn thương trong trận gặp Wawrinka ở vòng bốn Mỹ Mở rộng 2019. Ảnh: USA Today. |
Lý do rõ ràng nhất là lịch thi đấu. Do là giải Grand Slam cuối cùng của năm, các tay vợt đến Flushing Meadows mang theo tất cả mệt mỏi từ các giải đấu họ tham dự trước đó. Mỹ Mở rộng cũng là bước ngoặt quan trọng của bảng thứ tự ATP.
 |
| Các nhà vô địch Mỹ Mở rộng trong 12 năm gần nhất. |
Ở New York, Djokovic đã rút lui bởi chấn thương vai, trước khi Federer thua cuộc trong một trận đấu mà anh đã phải yêu cầu chăm sóc y tế cho vùng cổ và lưng. Các ứng viên khác như Dominic Thiem và Stefanos Tsitsipas cũng không có đủ độ sắc bén để đua tranh, trong khi Á quân năm ngoái Del Potro thì vắng mặt. Del Potro không phải là trường hợp riêng lẻ trong mấy năm gần đây. Trên thực tế, việc các tay vợt vào chung kết năm trước đã không giữ được thể lực cho năm tiếp theo luôn là một chủ đề lặp đi lặp lại.
Năm ngoái, Nadal không thể bảo vệ ngôi vô địch khi bỏ cuộc trong trận gặp Del Potro ở bán kết. 12 tháng trước đó, cả hai tay vợt đã có mặt ở chung kết Mỹ Mở rộng 2016 là Wawrinka và Djokovic đều cùng bỏ giải và kết thúc mùa giải sớm bởi nguyên nhân chấn thương. Federer cũng từng rơi vào hoàn cảnh tương tự ở Mỹ Mở rộng 2016. Trong khi, cơ thể ọp ẹp cũng đã buộc Nadal phải bỏ qua giải năm 2012 và 2014, dù tay vợt Tây Ban Nha có lần đăng quang năm 2013.
Những dữ kiện đó cho thấy Mỹ Mở rộng trở thành ác mộng về thể chất của các tay vợt. Nỗi sợ dính chấn thương trước khi đến Flushing Meadows đã trở thành kinh niên, và khiến "Big Three" phải điều chỉnh lịch trình. Họ đã phải bỏ lỡ một trong hai giải Masters 1000 ở Cincinnati và Montreal.
Một phần nguyên nhân khác đến từ mặt sân. Việc "Big Three" thống trị tại Wimbledon và Roland Garros đến từ thực tế: có rất ít tay vợt có thể đáp ứng điều kiện chuyên biệt của mặt sân cỏ hay sân đất nện. Sân cỏ ở Wimbledon luôn là ác mộng với hầu hết tay vợt trẻ từng trải qua. Lối chơi của họ không kịp thích nghi với sự lập dị của mặt sân này. Sau khi bị loại ở vòng đầu tiên Wimbledon 2019, cả Alexander Zverev lẫn Tsitsipas đều thừa nhận rằng, mặt sân cỏ là thách thức khó vượt qua.
Nhờ dày dạn kinh nghiệm, "Big Three" không gặp những rắc rối tương tự, và đã học được cách làm chủ những mặt sân này trong suốt thời gian từ 15 đến 20 năm qua. Tính từ năm 2002, không có một ai khác ngoài Federer, Djokovic, Nadal hay Murray lên ngôi vô địch. Tại Roland Garros, sự vượt trội trên sân đất nện của Nadal so với phần còn lại đã khiến Pháp Mở rộng trở thành sàn độc diễn của tay vợt Tây Ban Nha, và giúp anh có biệt danh "Ông Vua sân đất nện".
Sân cứng - mặt sân của Mỹ Mở rộng và Australia Mở rộng - thì hoàn toàn khác. Về cơ bản, sân cứng là mặt sân mặc định trong tennis, bởi tất cả tay vợt đều thoải mái khi chơi. Nó trở nên phổ biến cũng bởi có nhiều môn thể thao khác có thể thi đấu trên mặt sân cứng. Do vậy, nhiều tay vợt có khả năng gây nên "cơn địa chấn" tại Mỹ Mở rộng và Australia Mở rộng. Nhưng ở Melbourne Park, vẫn có ít bất ngờ hơn, do Australia Mở rộng là giải đấu mở màn cho mùa giải mới, nên các tay vợt sung sức hơn.
Trong sáu lần gần nhất đến Flushing Meadows, Federer đã lần lượt gục ngã dưới tay những Tommy Robredo, Marin Cilic, Del Potro, John Millman và mới nhất là Dimitrov.
Trong bốn giải Grand Slam, Mỹ Mở rộng diễn ra trong điều kiện khí hậu khó khăn nhất. Melbourne rất nóng vào tháng 1 nhưng độ ẩm không cao và ban tổ chức Australia Mở rộng đã làm tốt các phương pháp đối phó với sự ảnh hưởng của thời tiết.
Nhưng độ ẩm cao trong mù hè ở New York khiến Flushing Meadows trở nên quá khắc nghiệt cho các tay vợt, bất chấp họ có rèn thể lực rất chăm chỉ đến mức nào. Federer rời Mỹ Mở rộng 2018 với chiếc áo ướt đẫm mồ hôi sau trận thua Millman. Chính Millman cũng phải xin ra sân giữa chừng trong trận tứ kết với Djokovic để thay quần áo, vì bộ đang mặc đã ướt sũng. Trong ngày thi đấu thứ hai đã có sáu tay vợt rút lui, trong đó có năm trường hợp liên quan đến sốc nhiệt. Thời tiết khắc nghiệt đến nỗi có cả "thang đo nhiệt" mang ra sử dụng trong các trận đấu của nam ở đầu tuần thứ hai Mỹ Mở rộng.
 |
| Federer kiệt sức do thời tiết khắc nghiệt ở Mỹ Mở rộng 2018. Ảnh: AP |
Năm 2012, một cơn gió mạnh đã thổi bay cả ghế của tay vợt vào sân đấu, và khán giả phải sơ tán khỏi khán đài của khu tổ hợp Flushing Meadows. "Đó chắc chắn là một trong những điều kiện thời tiết khó khăn nhất mà tôi từng trải qua", Murray nói khi ấy.
Nhờ được lắp đặt mái che sau đó, các sân Arthur Ashe và Louis Armstrong không còn bị ảnh hưởng bởi gió và mưa. Nhưng cũng chính mái che khiến bấu không khí trong hai sân đấu trở nên ngột ngạt và nóng bức hơn.
Dưới những điều kiện biến động đó, rất khó để các tay vợt giữ được phong độ cao, và vì thế, rất nhiều bất ngờ đã xảy ra.
Trái ngược với sự tĩnh lặng đã trở thành truyền thống ở Wimbledon, Mỹ Mở rộng luôn tận hưởng cảm xúc điên rồ. Lịch thi đấu, dù có cải thiện từ vài năm qua, vẫn tạo cảm giác nó được thiết kế để hút cạn năng lượng của các tay vợt đang kiệt sức. Các trận bán kết được lên lịch thi đấu vào thứ Bảy, và ngay hôm sau là trận chung kết, vì Mỹ Mở rộng luôn là sự kiện thể thao hấp dẫn nhất trên truyền hình.
Các tay vợt cũng phải quen với không khí lộn xộn ít gặp ở các giải Grand Slam khác, nhất là trong các trận đấu diễn ra vào buổi tối. Khán giả đi bộ giữa các sân, chế nhạo những tay vợt họ không ưa và nói chuyện ồn ào trong các trận đấu.
Nhà vô địch lẫy lừng cỡ Djokovic còn bị đám đông la ó sau khi chấn thương khiến anh phải bỏ cuộc trong trận đấu ở vòng bốn gặp Wawrinka. Những sự cố liên quan tới Serena Williams cũng diễn ra trong bầu không khí điên cuồng trên sân Arthur Ashe buổi tối.
Đó là những đặc trưng của Flushing Meadows, nơi phần lớn mọi dự đoán trở nên sai lầm. Nadal cuối cùng đã đăng quang Mỹ Mở rộng 2019 trong bối cảnh mà mọi cửa vô địch ban đầu đều mang tên Novak Djokovic - người đã đoạt bốn trong năm giải Grand Slam gần nhất.
Bình An (theo Telegraph)
