Lầu Năm Góc "bật đèn xanh" việc cung cấp Tomahawk tầm xa cho Ukraine, quyết định cuối cùng hiện nằm trong tay Tổng thống Donald Trump.
Theo CNN, Lầu Năm Góc chấp thuận đề xuất cho phép chuyển giao tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraine, sau khi đánh giá rằng việc này không ảnh hưởng tiêu cực đến kho dự trữ của Mỹ, theo ba quan chức Mỹ và châu Âu am hiểu vấn đề. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng hiện nằm trong tay Tổng thống Donald Trump.
Trong cuộc làm việc tại Nhà Trắng đầu tháng này với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Trump cho biết ông không muốn cung cấp các tên lửa này, với lý do “chúng ta không nên trao đi những gì cần thiết để bảo vệ đất nước mình".
Theo các nguồn tin, Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ gửi báo cáo đánh giá cho Nhà Trắng ngay trước cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo. Phía Ukraine nhiều lần thúc giục Mỹ cung cấp Tomahawk có tầm bắn khoảng 1.600km, giúp họ tấn công sâu vào các cơ sở năng lượng và dầu mỏ của Nga.
Một tên lửa tấn công mặt đất Tomahawk được phóng từ tàu tuần dương tên lửa dẫn đường USS Cape St. George, năm 2003. (Ảnh: Reuters)
Đánh giá tích cực từ Lầu Năm Góc đã khiến các đồng minh châu Âu của Mỹ lạc quan, khi họ tin rằng Washington không còn lý do kỹ thuật để trì hoãn việc viện trợ. Trước đó, ông Trump từng nói rằng Mỹ có “rất nhiều Tomahawk” có thể chuyển cho Ukraine.
Tuy nhiên, vài ngày sau, ông Trump bất ngờ đổi quan điểm. Trong phát biểu khai mạc bữa trưa làm việc với ông Zelensky tại Nhà Trắng, ông nói rằng Mỹ “cần giữ lại” số tên lửa này, và sau đó khẳng định trong cuộc họp kín rằng chưa thể chuyển giao cho Ukraine vào thời điểm hiện tại.
Quyết định này được đưa ra chỉ một ngày sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, người đã cảnh báo rằng việc triển khai Tomahawk - có khả năng tấn công các thành phố lớn như Moskva và St. Petersburg - sẽ không thay đổi đáng kể cục diện chiến trường nhưng gây tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ Mỹ - Nga, theo CNN.
Hiện Nhà Trắng và Lầu Năm Góc chưa đưa ra bình luận về thông tin này.
Các nguồn tin cho biết ông Trump vẫn chưa loại bỏ hoàn toàn khả năng viện trợ, và các kế hoạch sẵn sàng được triển khai ngay lập tức nếu ông ra lệnh. Tổng thống Mỹ cũng được cho là ngày càng thất vọng trước việc ông Putin không nghiêm túc với đàm phán hòa bình, khiến ông Trump phê duyệt lệnh trừng phạt mới đối với các công ty dầu mỏ Nga và hủy kế hoạch gặp ông Putin tại Budapest để bàn về vấn đề Ukraine.
Về mặt kỹ thuật, Lầu Năm Góc không lo ngại thiếu hụt kho vũ khí, song vẫn đang xem xét cách huấn luyện và triển khai tên lửa tại Ukraine. Các quan chức cho biết còn nhiều vấn đề vận hành cần giải quyết trước khi hệ thống có thể được sử dụng hiệu quả.
Một câu hỏi lớn là Ukraine sẽ phóng tên lửa bằng cách nào. Thông thường, Tomahawk được phóng từ tàu chiến hoặc tàu ngầm, trong khi hải quân Ukraine hiện gần như bị tê liệt. Vì vậy, Mỹ có thể phải cung cấp bệ phóng mặt đất – loại thiết bị đã được Thủy quân Lục chiến và Lục quân Mỹ phát triển.
Nếu Washington không muốn cung cấp bệ phóng, các quan chức châu Âu tin rằng Ukraine có thể tự tìm cách thích ứng, giống như họ đã làm với tên lửa Storm Shadow của Anh, vốn được thiết kế cho máy bay NATO hiện đại nhưng đã được kỹ sư Ukraine chỉnh sửa để gắn trên chiến đấu cơ thời Liên Xô.
Trong một bài đăng trên X (Twitter) gần đây, Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine hy vọng mở rộng năng lực tấn công tầm xa trước cuối năm nay, nhằm kết thúc chiến tranh theo “những điều kiện công bằng”.
Ông viết: “Các lệnh trừng phạt toàn cầu và khả năng tấn công chính xác của chúng ta đang phối hợp để chấm dứt cuộc chiến này theo hướng có lợi cho Ukraine. Tất cả các mục tiêu tấn công tầm xa phải được củng cố trước khi năm nay kết thúc".
