Với một Cục Dự trữ Liên bang (Fed) điều hành chính sách tiền tệ dựa trên dữ liệu, điều gì sẽ xảy ra nếu chính dữ liệu đó không còn đáng tin cậy?
 |
| Fed lo ngại chất lượng dữ liệu kinh tế suy giảm giữa áp lực cắt giảm lãi suất |
Chủ tịch Fed Jerome Powell đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ Tổng thống Donald Trump và gần đây là cả một số quan chức Fed yêu cầu cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, một mối lo khác đang khiến ông Powell trăn trở, đó là chất lượng dữ liệu kinh tế do Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) thu thập.
Trong phiên điều trần trước Quốc hội hôm thứ Ba, ông Powell lần đầu lên tiếng về vấn đề này, một chủ đề mà giới chuyên gia kinh tế đã cảnh báo trong nhiều tháng qua.
“Tôi không cho rằng dữ liệu hiện nay là đáng lo ngại, dù có một sự suy giảm rất nhẹ về phạm vi khảo sát”, ông Powell trả lời nghị sĩ Sam Liccardo khi được hỏi về chất lượng dữ liệu và cho biết: “Tuy nhiên, xu hướng hiện tại là điều mà tôi thực sự quan ngại”.
“Điều này không chỉ quan trọng đối với Fed, mà cả với Quốc hội và cộng đồng doanh nghiệp, những người cần biết điều gì thực sự đang diễn ra trong nền kinh tế”, ông tiếp tục và thêm rằng: “Tôi không vui khi thấy những câu chuyện tôi đọc gần đây và viễn cảnh rằng dữ liệu sẽ ngày càng biến động và kém tin cậy hơn. Điều đó sẽ khiến khu vực tư nhân, Quốc hội và cả chúng tôi khó đưa ra quyết sách đúng đắn”.
Điều này đồng nghĩa rằng các chỉ báo trọng yếu như lạm phát, việc làm và các dữ liệu vĩ mô khác, vốn là nền tảng cho các quyết định chính sách có thể kém chính xác hơn trước.
Vì sao chất lượng dữ liệu suy giảm?
Theo các chuyên gia, nguyên nhân lớn nằm ở việc cắt giảm ngân sách. BLS đã chịu tác động từ chính sách thắt chặt chi tiêu liên bang hồi đầu năm nay. Dự thảo ngân sách “Big Beautiful Bill” của Tổng thống Trump đề xuất cắt giảm thêm 56 triệu USD ngân sách dành cho cơ quan này.
Thiếu nhân lực khiến khả năng thu thập dữ liệu của BLS bị thu hẹp. Đội ngũ của BLS tính toán chỉ số giá tiêu dùng (CPI) dựa trên khảo sát giá ở 75 khu vực đô thị, với 200 danh mục hàng hóa. Tuy nhiên, ngày 16/6, BLS thông báo dừng thu thập dữ liệu tại Buffalo (New York), sau khi đã đình chỉ việc khảo sát CPI tại Lincoln (Nebraska) và Provo (Utah) hồi tháng 4.
BLS thừa nhận rằng số lượng giá trị “ước tính - imputations" trong dữ liệu CPI đã tăng trong tháng 4, nhưng khẳng định rằng tác động tổng thể lên chỉ số lạm phát là “tối thiểu.”
Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế trưởng Torsten Sløk của Apollo cho rằng tỷ lệ ước tính đang tăng đáng kể trong vài tháng gần đây, làm suy giảm độ tin cậy của dữ liệu. Thông thường, khoảng 10% dữ liệu CPI là giá trị ước tính. Nhưng trong tháng 5, tỷ lệ này đã tăng gấp ba lần, lên tới 30%.
“Nói cách khác, gần một phần ba dữ liệu giá trong CPI hiện nay là các con số được suy đoán dựa trên dữ liệu khác”, ông Sløk viết trong một bản tin tuần trước.
 |
Các chuyên gia cho rằng điều này có thể dẫn đến việc các chỉ báo vĩ mô thường xuyên bị điều chỉnh sau công bố ban đầu, đặc biệt là thị trường lao động.
Báo cáo việc làm tháng 5 cho thấy kinh tế Mỹ tạo thêm 139.000 việc làm mới. Tuy nhiên, chuyên gia Peter Berezin của BCA Research và Samuel Tombs của Pantheon Macroeconomics dự báo con số thực tế có thể bị điều chỉnh giảm xuống còn khoảng 100.000.
Tỷ lệ ước tính cao khiến dữ liệu có thể bỏ sót các chuyển biến mới trong nền kinh tế, khiến số liệu lạm phát và việc làm có thể "lạc quan hóa" tình hình.
Ông Tombs cho rằng dữ liệu việc làm đang bỏ qua một phần lớn nền kinh tế là khối doanh nghiệp nhỏ, vốn đang nộp báo cáo trễ do ảnh hưởng từ thuế quan.
“Khi có khoảng trống dữ liệu, BLS sẽ nội suy từ xu hướng trước đó. Nhưng nếu xu hướng cũng đang suy yếu, thì khi dữ liệu thực sự được cập nhật, nó thường sẽ yếu hơn nhiều so với ước tính ban đầu”, Berezin nhận định với Business Insider.
“Tỷ lệ phản hồi các khảo sát đang rất thấp, nên Fed phải dựa vào rất nhiều giả định. Và trong một nền kinh tế yếu đi, khả năng cao là các con số bị "ước tính cao hơn thực tế", nhất là với dữ liệu lao động”, ông Berezin nói thêm.
