Bài kiểm tra đứng một chân được nhiều người mách nhau để tự đánh giá nguy cơ đột quỵ, song chuyên gia cảnh báo phương pháp này không thể thay thế chẩn đoán y khoa.
Theo ThS.BS Bùi Thị Thanh, hệ thống y tế Medlatec, nhiều người truyền tai mẹo đứng một chân để dò nguy cơ đột quỵ, xuất phát từ nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ cho thấy những ai không thể giữ thăng bằng 20 giây có thể gặp tổn thương mạch máu não. Tuy vậy, các bác sĩ khẳng định bài kiểm tra này chỉ phản ánh khả năng phối hợp vận động và hệ thần kinh, không đủ cơ sở kết luận bệnh lý.
Đột quỵ xảy ra khi mạch máu não tắc nghẽn hoặc vỡ, khiến máu không kịp lên nuôi não. Bệnh được chia thành hai nhóm chính gồm thiếu máu cục bộ và chảy máu não, đều có thể để lại di chứng nặng nề nếu không can thiệp sớm. Rối loạn thăng bằng, loạng choạng khi đứng một chân chỉ là một trong nhiều tín hiệu cảnh báo sớm, nhưng khả năng dự đoán bệnh rất hạn chế.
Minh họa kỹ thuật đứng 1 chân kiểm tra đột quỵ.
Theo các chuyên gia thần kinh, việc đứng một chân chỉ phù hợp như bước sàng lọc sơ bộ vì phản ánh phần nào chức năng thần kinh – cơ. Để xác định chính xác nguy cơ đột quỵ, người bệnh phải được thăm khám bằng các kỹ thuật chuyên sâu.
Những phương pháp then chốt gồm chụp CT não để phát hiện tắc mạch, xuất huyết; CT dựng hình mạch máu và CT tưới máu để theo dõi lưu lượng máu lên não. Trường hợp cần đánh giá chi tiết hơn, bác sĩ sẽ chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI), MRA hoặc MRP nhằm nhận diện tổn thương mô não và cấu trúc mạch máu.
Ngoài kỹ thuật hình ảnh, xét nghiệm máu giúp phát hiện yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, rối loạn mỡ máu hay bệnh lý đông máu. Điện tâm đồ hỗ trợ ghi lại hoạt động tim, xác định rối loạn nhịp – nguyên nhân phổ biến gây hình thành cục máu đông. Siêu âm Doppler động mạch cảnh cũng được sử dụng để kiểm tra mức độ hẹp hay tắc mạch dẫn máu lên não.
Ở một số trường hợp, bác sĩ soi đáy mắt nhằm đánh giá ảnh hưởng của tăng huyết áp, đái tháo đường hoặc dấu hiệu tăng áp lực nội sọ.
Các chuyên gia khuyến cáo bất kỳ ai, kể cả người trẻ, đều có nguy cơ đột quỵ. Việc tầm soát định kỳ là cần thiết, đặc biệt với người có bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, thừa cân hay dị dạng mạch máu não. Phát hiện sớm giúp giảm nguy cơ biến chứng như liệt, động kinh, suy giảm trí nhớ và bảo toàn cơ hội sống cho người bệnh.
