Để không bỏ lỡ các mục tiêu của “Thoả thuận xanh”

Giới chuyên gia nhận định, trong bôi cảnh thế giới biến động không ngừng, châu Âu cần tận dụng tốt lợi thế hiện tại với nguồn dự trữ khí đốt ở mức cao để sớm đạt mục tiêu đã đề ra, phòng trường hợp xảy ra một cuộc khủng hoảng năng lượng khác trong tương lai.

Theo kết quả nghiên cứu có tựa đề “Grids for Speed” (tạm dịch: Lưới điện cho tốc độ) của Eurelectric – liên đoàn đại diện cho hơn 3.500 công ty điện lực châu Âu hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, phân phối và cung cấp điện trên khắp lục địa này, việc tăng đầu tư vào lưới điện sẽ giúp châu Âu giảm đáng kể lượng nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, tạo ra hàng triệu việc làm, tiết kiệm năng lượng và đẩy nhanh quá trình giảm phát thải carbon.

Cụ thể, số tiền đầu tư vào lưới điện phân phối cần tăng từ trung bình 33 tỷ euro (35,78 tỷ USD) lên khoảng 67 tỷ euro (72,65 tỷ USD) mỗi năm từ năm 2025 đến năm 2050. Khoản đầu tư này tương đương 20% chi tiêu dành cho nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của EU trong năm 2023 hay khoảng 0,4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của EU.

Eurelectric phân tích, lưới điện phân phối của châu Âu cần phải được hiện đại hóa khẩn cấp để cho phép điện khí hóa ngành giao thông vận tải, sưởi ấm và công nghiệp, đồng thời tích hợp các nguồn năng lượng tái tạo, chống chọi với các mối đe dọa mạng và thời tiết cực đoan xảy ra thường xuyên hơn.

Chủ tịch Eurelectric kiêm Giám đốc điều hành tập đoàn năng lượng khổng lồ E.ON của Đức Leonhard Birnbaum cho biết: “Để quá trình chuyển đổi năng lượng thành công, EU cần một lượng lớn năng lực lưới điện bổ sung, cái giá phải trả nếu không đầu tư thậm chí còn cao hơn. Tăng tốc lưới điện sẽ tạo ra hơn hai triệu việc làm, tiết kiệm năng lượng nhiều hơn và cung cấp nguồn điện đáng tin cậy hơn đồng thời đẩy nhanh quá trình khử cacbon của nền kinh tế châu Âu, tránh bỏ lỡ các mục tiêu đề ra trong Thoả thuận Xanh”.

“Thỏa thuận Xanh” châu Âu là Chương trình tổng thể và dài hạn của EU nhằm ứng phó với các vấn đề khẩn cấp về khí hậu toàn cầu đến năm 2050. Được thông qua ngày 15/01/2020, thoả thuận định hình chiến lược của EU để đạt mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 và trở thành khu vực kinh tế sử dụng ít nhất các nguồn lực tự nhiên vào năm 2050. Được biết, Ủy ban châu Âu (EC) hồi tháng 2 vừa qua đã đề nghị các nước EU tiếp tục hạn chế tiêu thụ khí đốt, nhưng nới lỏng chính sách khi cho phép hoàn toàn tự nguyện, một chỉ dấu tích cực cho thấy cuộc khủng hoảng năng lượng ở khu vực này có thể đã qua.

Trước đó, các nước EU năm 2022 đặt mục tiêu tự nguyện cắt giảm 15% mức tiêu thụ khí đốt trong các tháng mùa đông, một trong số nhiều biện pháp khẩn cấp đã được thông qua sau khi Nga giảm nguồn cung cho châu Âu, gây khủng hoảng và khiến giá năng lượng cao kỷ lục. EC đã khuyến nghị các nước cần tiếp tục giảm mức tiêu thụ khí đốt 15% so với mức trung bình trong giai đoạn 2017-2022. Theo các quan chức EU, một số nước cho rằng chính sách trên không còn cần thiết, do cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu đã qua và các nước đã liên tục giảm nhu cầu khí đốt kể từ sau khi nổ ra xung đột tại Ukraine.

EC nhận định tình hình nguồn cung năng lượng ở châu Âu đã cải thiện đáng kể, khi các nước đã thay thế nguồn cung của Nga bằng năng lượng tái tạo và khí đốt từ các nguồn cung khác. Tuy nhiên, EC cho rằng, khi các thị trường khí đốt toàn cầu thắt chặt và mục tiêu của EU là dừng hoàn toàn sử dụng dầu mỏ và khí đốt của Nga, việc tiếp tục giảm mức tiêu thụ là cần thiết. Eurelectric thông tin, mức tiêu thụ khí đốt tại các quốc gia EU giảm 18% kể từ tháng 4/2022 đến tháng 12/2023.

Năm 2019, Nga và Ukraine đã ký thỏa thuận cung cấp khí đốt tự nhiên cho các nước EU thông qua hệ thống đường dẫn kéo dài 5 năm. Cả hai nước vẫn tiếp tục tôn trọng thỏa thuận trên bất chấp việc nổ ra xung đột ở Ukraine. Nhưng hiện nay, EU có thể sẽ nhận ít khí đốt của Nga hơn sau khi Ukraine ra tín hiệu rằng nước này không có ý định gia hạn thỏa thuận khi hết hạn vào ngày 31/12/2024. Người phụ trách năng lượng của EU Kadri Simson trong một cuộc phỏng vấn với Euronews gần đây tuyên bố, khối cũng không hào hứng với việc thúc đẩy gia hạn thỏa thuận này.

Nhà phân tích cấp cao Aura Sabadus tại ICIS nói với tờ Politico rằng, Áo, Hungary và Slovakia có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi cắt giảm nhập khẩu. Theo Euronews, Brussels kêu gọi các nước EU loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch của Nga vào năm 2027. Cho đến nay khối này đã cố gắng loại bỏ khoảng 70% lượng khí đốt nhập khẩu của Nga và tăng cường nhập khẩu từ Mỹ và Na Uy.

EC cho biết, việc mất nguồn cung cấp của Nga qua Ukraine có thể dẫn đến chi phí vận chuyển cao hơn trong khi thuế lưu trữ áp đặt giữa các quốc gia trong khối có thể làm cho việc đa dạng hóa này trở nên khó khăn và tốn kém hơn. Tuy nhiên, châu Âu hiện có nguồn dự trữ khí đốt đang ở mức cao lịch sử. Vì vậy, các nhà phân tích hàng hóa tại Ngân hàng Standard Chartered dự đoán, lượng khí đốt dự trữ của EU sẽ tạo tiền đề cho một mùa hè “dễ chịu hơn”.

Đặc biệt, trong bối cảnh thế giới biến động không ngừng, châu Âu cần tận dụng tốt lợi thế hiện tại với nguồn dự trữ khí đốt ở mức cao để sớm đạt mục tiêu đã đề ra, phòng trường hợp xảy ra một cuộc khủng hoảng năng lượng khác trong tương lai.

https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/de-khong-bo-lo-cac-muc-tieu-cua-thoa-thuan-xanh-i732167/