Liên hợp quốc, Nga, Trung Quốc và các nước khác lên tiếng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đã chỉ thị cho Lầu Năm Góc bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân.
Ngày 30-10, Liên hợp quốc đã bày tỏ “quan ngại sâu sắc” trước những nguy cơ hạt nhân hiện nay, đồng thời nhấn mạnh các vụ thử hạt nhân không được phép tái diễn.
“Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã nhiều lần khẳng định nguy cơ hạt nhân hiện nay hiện đã ở mức báo động cao và mọi hành động có thể dẫn đến tính toán sai lầm hoặc leo thang, với hậu quả thảm khốc cần phải được ngăn chặn. Chúng ta không bao giờ được quên di chứng khủng khiếp của hơn 2.000 vụ thử vũ khí hạt nhân trong 80 năm qua. Việc thử nghiệm hạt nhân không bao giờ được phép tiến hành trong bất kỳ hoàn cảnh nào”, Người phát ngôn Liên hợp quốc Farhan Haq nêu rõ.
Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho biết Nga chưa nhận được thông báo chính thức từ phía Mỹ về việc thay đổi lập trường và lưu ý lệnh cấm thử vũ khí hạt nhân vẫn đang có hiệu lực. Ông cũng nhắc lại tuyên bố trước đó của Tổng thống Nga Vladimir Putin nói rằng: “Nếu một nước nào đó từ bỏ lệnh hoãn thử hạt nhân, Nga sẽ hành động tương tự”.
 |
|
Người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov |
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Côn bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ nghiêm túc thực hiện các nghĩa vụ theo Hiệp ước cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT) và tuân thủ lệnh hoãn thử nghiệm hạt nhân.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho rằng việc Mỹ nối lại các vụ thử hạt nhân là bước thụt lùi và có thể gây ra mối đe dọa cho hòa bình, an ninh quốc tế.
Thông báo này đã gây phẫn nộ tại hai thành phố của Nhật Bản từng hứng chịu bom nguyên tử là Hiroshima và Nagasaki. Thị trưởng Nagasaki Suzuki Shiro nói: “Đây là hành động đi ngược lại mong muốn của những người đã nỗ lực không ngừng để hướng tới một thế giới không có vũ khí hạt nhân. Đây là việc hoàn toàn không thể chấp nhận được”.
Ông Tanaka Terumi, đồng chủ tịch tổ chức Nihon Hidankyo đại diện cho các nạn nhân còn sống sót sau hai vụ ném bom nguyên tử, cho rằng không bao giờ được sử dụng vũ khí hạt nhân như một công cụ để mặc cả chính trị. Ông nhìn nhận tuyên bố nối lại thử vũ khí hạt nhân như một cách để Mỹ thể hiện rằng họ luôn sẵn sàng sử dụng loại vũ khí này bất cứ lúc nào.
 |
|
Một vụ thử vũ khí hạt nhân ở Nevada, Mỹ ngày 18-8-1957 |
Trước đó, ngày 29-10, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đã chỉ thị cho Lầu Năm Góc bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân. “Mỹ sở hữu nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào khác. Điều này đã được thực hiện, bao gồm việc nâng cấp và cải tạo toàn bộ các vũ khí hiện có, trong nhiệm kỳ đầu tiên của tôi. Vì sức mạnh hủy diệt khủng khiếp của nó, tôi ghét phải làm điều đó, nhưng không có lựa chọn nào khác!”, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social hôm 29-10.
Trong bài đăng, Tổng thống Trump cũng cho biết, “do các quốc gia khác cũng đang thử nghiệm các chương trình, tôi đã chỉ thị cho Bộ Chiến tranh Mỹ bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở bình đẳng. Quá trình đó sẽ bắt đầu ngay lập tức”.
Vụ thử hạt nhân gần đây nhất của Mỹ, có mật danh “Divider”, được thực hiện vào ngày 23-9-1992 tại địa điểm hiện được gọi là Khu An ninh Quốc gia Nevada. Cùng năm đó, Tổng thống Mỹ George H.W. Bush khi đó đã tuyên bố tạm dừng các vụ thử hạt nhân dưới lòng đất.
