- Nhìn lại bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2024
- Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ tác động sâu rộng đến kinh tế toàn cầu
Năm 2025 được dự báo là một năm kinh tế toàn cầu duy trì đà tăng trưởng ổn định, với những tín hiệu tích cực từ các chính sách kinh tế và sự phục hồi tại nhiều khu vực, dù vẫn còn không ít thách thức lớn. Các tổ chức quốc tế lớn như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Quốc gia Qatar (QNB) đã đưa ra những đánh giá chi tiết về triển vọng kinh tế toàn cầu trong năm tới.
Tăng trưởng ổn định nhờ chính sách tiền tệ và phục hồi khu vực
Theo báo cáo mới nhất từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025 được dự báo đạt mức 3,1%, thấp hơn giai đoạn trước đại dịch COVID-19 nhưng vẫn giữ được sự ổn định trong bối cảnh nhiều nền kinh tế lớn đang điều chỉnh chính sách để thích nghi với thực tế mới. Ngân hàng Quốc gia Qatar (QNB) đưa ra nhận định lạc quan hơn, dự báo mức tăng trưởng toàn cầu đạt 3,2%, nhờ những lực đẩy tích cực từ các chính sách nới lỏng tiền tệ và sự phục hồi kinh tế tại các khu vực trọng điểm như Mỹ, châu Âu và châu Á.
Cụ thể, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất 75 điểm cơ bản trong năm 2025, tạo điều kiện để tín dụng trở nên rẻ hơn, khuyến khích đầu tư và tiêu dùng. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng dự kiến giảm lãi suất đáng kể tới 150 điểm cơ bản, giúp hạ chi phí tài chính và hỗ trợ nền kinh tế châu Âu sau thời gian dài đối mặt với tăng trưởng trì trệ. Chính sách tiền tệ nới lỏng này không chỉ có tác động nội bộ mà còn mang lại lợi ích lớn cho các thị trường mới nổi. Đặc biệt, khu vực Đông Nam Á - nơi các nền kinh tế phụ thuộc vào vốn đầu tư và sự ổn định của thương mại quốc tế - được dự báo sẽ hưởng lợi đáng kể.
Nền kinh tế Mỹ tiếp tục là một trong những động lực chính của kinh tế toàn cầu. Với tốc độ tăng trưởng được dự báo đạt 2,2% trong năm 2025, Mỹ duy trì được sức bật nhờ thị trường lao động ổn định, năng suất lao động cải thiện và tình hình tài chính hộ gia đình vững chắc. Những yếu tố này không chỉ thúc đẩy tiêu dùng nội địa mà còn tạo nền tảng cho xuất khẩu các sản phẩm và dịch vụ có giá trị cao.
Tại châu Âu, mặc dù tăng trưởng kinh tế còn khiêm tốn, nhưng việc giảm giá năng lượng và sự phục hồi của ngành sản xuất công nghiệp dự kiến sẽ giúp tốc độ tăng trưởng tăng từ 0,7% năm 2024 lên 1,0% vào năm 2025. Sự hồi phục này cũng phản ánh tác động tích cực của các chính sách hỗ trợ từ cả chính phủ lẫn khối doanh nghiệp trong khu vực. Trong khi đó, Trung Quốc được kỳ vọng trở thành trụ cột quan trọng của kinh tế châu Á và toàn cầu. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới dự báo đạt tăng trưởng 5%, tăng nhẹ so với mức 4,8% năm trước, nhờ các biện pháp kích thích kinh tế và nỗ lực cải cách nhằm tái cơ cấu nền kinh tế.
Trung Quốc không chỉ tăng cường đầu tư nội địa mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chuỗi cung ứng toàn cầu và thúc đẩy xuất khẩu từ các nước đối tác. Khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là nhóm các nền kinh tế lớn như Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, đang hưởng lợi lớn từ sự phục hồi của kinh tế Trung Quốc. Những thị trường này không chỉ nhận được dòng vốn đầu tư mạnh mẽ mà còn có cơ hội mở rộng xuất khẩu sang Trung Quốc, nơi nhu cầu tiêu dùng đang tăng lên. Với tốc độ tăng trưởng dự báo đạt 5,2% trong năm 2025, khu vực này ngày càng khẳng định vai trò là điểm đến đầu tư hấp dẫn và trung tâm tăng trưởng năng động trong bản đồ kinh tế toàn cầu.
Các chính sách tiền tệ nới lỏng và sự phục hồi khu vực cho thấy, bức tranh tổng thể về sự cải thiện của nền kinh tế toàn cầu trong năm 2025. Tuy nhiên, việc duy trì đà tăng trưởng này sẽ đòi hỏi các quốc gia tiếp tục theo đuổi các cải cách kinh tế sâu rộng, giảm thiểu rủi ro từ bất ổn thương mại và đảm bảo tính bền vững trong dài hạn.
Những thách thức còn tồn tại
Mặc dù, bức tranh kinh tế toàn cầu năm 2025 có nhiều gam màu sáng, các thách thức hiện hữu vẫn tiếp tục đe dọa sự ổn định và tăng trưởng bền vững của nhiều quốc gia. Một trong những vấn đề lớn nhất mà IMF cảnh báo là sự bất định trong chính sách thương mại của chính quyền mới tại Mỹ.
Những thay đổi đột ngột hoặc không rõ ràng về chính sách thuế quan, thương mại tự do hoặc các thỏa thuận song phương có thể làm đảo lộn trật tự kinh tế quốc tế, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu và gây tổn thương sâu sắc cho những quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc mạnh vào xuất khẩu. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong bối cảnh các khu vực như Đông Nam Á và châu Phi đang tìm cách mở rộng thị trường và hội nhập sâu hơn vào kinh tế toàn cầu. Thêm vào đó, sự bất thường trong thị trường tài chính cũng là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng. Sự bất thường khi lãi suất dài hạn tăng trong khi lãi suất ngắn hạn giảm - tín hiệu điển hình của nỗi lo suy thoái hoặc bất ổn kinh tế - đang gây ra những lo ngại sâu sắc trên các thị trường tài chính lớn. Điều này không chỉ làm tăng chi phí vay nợ đối với doanh nghiệp mà còn hạn chế khả năng tiếp cận tín dụng của các quốc gia đang phát triển.
Đối với các quốc gia có thu nhập thấp, tình hình càng trở nên phức tạp. Một đồng USD mạnh đang làm gia tăng chi phí vay nợ nước ngoài, khiến các quốc gia này gặp khó khăn trong việc trả nợ hoặc huy động vốn cho các dự án phát triển quan trọng. IMF nhấn mạnh rằng, nếu không có các biện pháp quản lý nợ chặt chẽ, sự phụ thuộc vào các khoản vay lãi suất cao có thể khiến các quốc gia này dễ rơi vào vòng xoáy nợ nần. Đồng thời, việc duy trì các chương trình cải cách để kích thích tăng trưởng mà không làm suy yếu tài chính công là một bài toán khó khăn đòi hỏi sự cân nhắc và chính sách phù hợp từ các chính phủ. Bên cạnh đó, tác động của biến đổi khí hậu và các cuộc xung đột địa chính trị không chỉ gây áp lực lên nguồn cung năng lượng mà còn đe dọa đến sự ổn định của chuỗi cung ứng toàn cầu.
Cuối cùng, trong bối cảnh thế giới bước vào giai đoạn hậu đại dịch, các quốc gia cần phải đối mặt với bài toán cân bằng giữa các khoản chi tiêu công để kích thích kinh tế và yêu cầu cắt giảm nợ công. IMF khuyến nghị rằng, các chính phủ cần tập trung vào cải cách cơ cấu kinh tế, đầu tư vào công nghệ, giáo dục và hạ tầng để tạo nền tảng tăng trưởng dài hạn mà không làm tổn hại đến sự ổn định tài chính.
Năm 2025 được dự báo là cột mốc quan trọng đối với kinh tế toàn cầu, khi các quốc gia không chỉ cần khai thác tối đa những cơ hội tăng trưởng, mà còn phải tích cực đối mặt với các rủi ro tiềm ẩn. Sự phối hợp hiệu quả giữa các chính sách kinh tế vĩ mô và nỗ lực chung của các khu vực được coi là yếu tố quyết định trong việc duy trì ổn định và thúc đẩy phát triển. Mặc dù, tốc độ tăng trưởng có dấu hiệu chậm lại so với giai đoạn trước, việc khai thác những động lực mới từ đầu tư và tiêu dùng vẫn là yếu tố quan trọng. Đồng thời, các chính sách linh hoạt nhằm ứng phó với thách thức sẽ là nền tảng để đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.
