Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20 FMM) diễn ra trong hai ngày 7 - 8/7 tại khu nghỉ dưỡng Bali của Indonesia được xem là diễn đàn chiến lược để thảo luận về các nỗ lực phục hồi toàn cầu. Trong vai trò chủ nhà hội nghị, Indonesia nhấn mạnh chủ nghĩa đa phương trong giải quyết khủng hoảng toàn cầu.
Thúc đẩy hợp tác đa phương
Trong phiên họp ngày 8/7 với chủ đề “Cùng nhau xây dựng một thế giới hòa bình, ổn định và thịnh vượng hơn”, các Bộ trưởng tập trung vào các chủ đề chính gồm: Tăng cường chủ nghĩa đa phương, hợp tác toàn cầu và xây dựng lòng tin giữa các quốc gia, tạo thuận lợi cho hòa bình, ổn định và phát triển; bảo đảm an ninh năng lượng, giải quyết khủng hoảng lương thực và tình trạng giá hàng hóa tăng cao trên toàn cầu.
Phát biểu tại phiên họp, Ngoại trưởng nước chủ nhà Retno Marsudi nhấn mạnh: “Những thách thức toàn cầu đòi hỏi các giải pháp toàn cầu. Song thành thật mà nói, chúng ta không thể phủ nhận rằng thế giới ngày càng khó ngồi cùng nhau”. Ngoại trưởng Retno Marsudi cho rằng tình hình thế giới hiện nay làm cho mọi người mất niềm tin vào chủ nghĩa đa phương và khả năng ứng phó hiệu quả với các thách thức toàn cầu. Song chắc chắn tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nếu không có chủ nghĩa đa phương.
Bà khẳng định chủ nghĩa đa phương là cơ chế duy nhất mà tất cả các quốc gia, bất kể quy mô và mức độ giàu nghèo, đều bình đẳng và được đối xử bình đẳng. Nhấn mạnh rằng tiếng nói của tất cả các quốc gia - dù lớn hay nhỏ, dù phát triển hay đang phát triển - phải được lắng nghe, bà Retno Marsudi cho biết đây là lý do lần đầu tiên Chủ tịch G20 mời đại diện của các quốc đảo nhỏ đang phát triển và các nước thành viên Liên minh châu Phi (AU) tham dự diễn đàn này. Cho rằng chủ nghĩa đa phương cũng là cách duy nhất phối hợp các ứng phó hiệu quả với các thách thức toàn cầu, bà Retno Marsudi kêu gọi tất cả các nước nỗ lực hết sức để củng cố lòng tin chiến lược, sự tôn trọng lẫn nhau, cũng như duy trì tất cả các nền tảng và nguyên tắc sáng lập Liên hợp quốc. Trên cơ sở đó, bà hối thúc sớm chấm dứt xung đột và giải quyết các bất đồng trên bàn đàm phán.
Ngoại trưởng Indonesia cũng cho rằng một cuộc khủng hoảng, cụ thể là cuộc xung đột ở Ukraine, đã xảy ra trong bối cảnh thế giới đang tìm cách phục hồi hậu đại dịch COVID-19. Bà nói rõ: “Chúng ta gặp nhau hôm nay vào thời điểm có nhiều thách thức lớn. Thế giới vẫn chưa phục hồi sau đại dịch, nhưng chúng ta đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng khác là cuộc xung đột ở Ukraine”.
Ngoại trưởng Retno Marsudi cũng nhắc lại chuyến thăm mới đây của Tổng thống Joko Widodo tới Nga và Ukraine, đồng thời khẳng định rằng đây là cách Indonesia giúp xây dựng “cầu nối” giữa các quốc gia và ủng hộ hòa bình, điều này phù hợp với các nguyên tắc của một Indonesia “độc lập và năng động”.
G20 FMM bao gồm hai phiên họp, trong đó phiên đầu tiên về tăng cường chủ nghĩa đa phương sẽ thảo luận các động thái chung nhằm tăng cường hợp tác toàn cầu và xây dựng lòng tin giữa các quốc gia, qua đó tạo môi trường thuận lợi cho ổn định, hòa bình và phát triển của thế giới. Phiên thứ hai về an ninh lương thực và an ninh năng lượng sẽ thảo luận về các bước đi chiến lược nhằm vượt qua cuộc khủng hoảng lương thực, tình trạng khan hiếm phân bón và giá cả hàng hóa toàn cầu tăng cao.
Theo Bộ Ngoại giao Indonesia, giá cả hàng hóa tăng cao và sự gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu đã tác động lớn đến các nước đang phát triển. Với tư cách là một diễn đàn kinh tế đại diện cho các khu vực khác nhau trên thế giới, G20 sẽ thảo luận toàn diện về các vấn đề này nhằm tìm kiếm các giải pháp kinh tế - xã hội bền vững.
Cơ hội quan trọng để các nước tiếp xúc
G20 FMM lần này cũng là dịp quan trọng để các nước tiếp xúc, trao đổi quan điểm. Mở đầu cuộc hội đàm hiếm có ngày 9/7, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã bày tỏ hy vọng cùng nhau hợp tác.
Ông Antony Blinken nói: “Trong một mối quan hệ phức tạp và mang tính hệ quả như mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc, có rất nhiều điều để nói. Chúng tôi rất mong đợi một cuộc trò chuyện hiệu quả và mang tính xây dựng”.
Về phần mình, ông Vương Nghị nói rằng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tin tưởng vào sự hợp tác cũng như “tôn trọng lẫn nhau” giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới. Trước đó, ngày 8/7, ông Vương Nghị và người đồng cấp Australia Penny Wong đã có cuộc gặp song phương đầu tiên trong gần 3 năm.
Phát biểu sau cuộc gặp, bà Penny Wong cho biết hai bên “đã trao đổi thẳng thắn và lắng nghe cẩn thận các ưu tiên và mối quan tâm của nhau”. Ngoại trưởng Australia thông báo bà đã nói rõ với ông Vương Nghị rằng mặc dù có nhiều khác biệt, hai nước đều có lợi ích trong việc ổn định mối quan hệ và chính phủ mới ở Australia sẽ luôn cố gắng giải quyết các vấn đề một cách thận trọng và nhất quán trong khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước và phù hợp với lợi ích quốc gia của mình.
Bà nhấn mạnh hai bên đều công nhận đó là bước đầu tiên cho cả hai nước, đồng thời thừa nhận, để giải quyết tất cả những vấn đề này sẽ cần nhiều thời gian và nỗ lực và hai bên còn một chặng đường phía trước để cải thiện quan hệ.
Cùng ngày, tại cuộc gặp Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị, Ðại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell nhấn mạnh, EU tin tưởng hai bên chia sẻ lợi ích chung nhiều hơn bất đồng và EU mong muốn tăng cường hợp tác chiến lược với Trung Quốc.
