Binh sĩ Arab Saudi được trang bị nhiều khí tài hiện đại, nhưng vẫn thể hiện sự yếu kém khi rơi vào ổ phục kích của phiến quân Yemen.
Yahia Sarie, phát ngôn viên nhóm phiến quân Houthi tại Yemen, hôm 29/9 tuyên bố lực lượng này đã đánh bại ba lữ đoàn Arab Saudi, bắt sống hơn 2.000 binh sĩ và giải phóng khoảng 350 km ở khu vực biên giới với Arab Saudi trong một chiến dịch phục kích.
Đại tá Turki al-Maliki, người phát ngôn liên quân do Arab Saudi đứng đầu tại Yemen, sau đó phủ nhận tuyên bố của Houthi và cho rằng đây chỉ là một "cuộc phục kích thất bại", khẳng định khoảng 1.500 phiến quân đã thiệt mạng.
Tuy nhiên, phiến quân Houthi đã công bố các video cho thấy hàng loạt xe bọc thép mang biểu tượng của Arab Saudi cùng vũ khí mà họ chiếm được, cùng nhiều binh sĩ chết và bị thương mang quân phục Arab Saudi. Một số người bị bắt làm tù binh tự nhận là công dân Arab Saudi.
Các chuyên gia quân sự cho rằng trận đánh này cho thấy năng lực yếu kém của quân đội Arab Saudi, bất chấp việc lực lượng này được đầu tư rất nhiều tiền của và khí tài hiện đại. Đây là điều từng được tướng lục quân Mỹ Frank Muth, cố vấn quân sự cho Arab Saudi, cảnh báo từ hai năm trước.
Trong trận đánh hôm 29/9, các đơn vị Arab Saudi được trang bị hiện đại với xe thiết giáp LAV-25, pháo phòng không M163 Vulcan và nhiều xe kháng mìn. Tuy nhiên, lực lượng hùng hậu này dường như đã bị nhử vào bẫy phục kích của phiến quân Houthi và chỉ biết "nằm im chịu trận" dưới hỏa lực từ tên lửa chống tăng, mìn và vũ khí bộ binh của các tay súng đối phương.
Các lữ đoàn bộ binh cơ giới thuộc Vệ binh Quốc gia Arab Saudi (SANG) được luân phiên triển khai tới chiến trường Yemen từ năm 2016. Đây là lực lượng tinh nhuệ, chịu trách nhiệm bảo vệ hoàng gia Arab Saudi và các cơ sở hạ tầng quan trọng như nhà máy lọc dầu. Tuy nhiên, khả năng chiến đấu thực sự của họ vẫn luôn là dấu hỏi lớn với các chuyên gia.
Tướng Muth năm 2017 từng chỉ ra nhiều điểm yếu của lực lượng SANG, khiến họ thường chịu thất bại trong các trận đánh trên bộ.
 |
| Xe LAV Arab Saudi bị phá hủy trong trận đánh ngày 29/9. Ảnh: Al Masirah. |
"Lính Arab Saudi không biết cách cấp cứu đồng đội bị trúng đạn, khiến 70-80% thương binh thiệt mạng trên chiến trường. Chúng tôi phải huấn luyện cho họ và chỉ cần 4 bước đơn giản để thực hiện. Cho đến tháng 10/2017, con số này được cải thiện và giảm xuống chỉ còn 16%", tướng Muth cho biết.
Công tác huấn luyện luôn là điểm yếu của quân đội Saudi. Tướng Muth cho biết Lầu Năm Góc hồi năm 2016 từng triển khai kế hoạch cử sĩ quan và hạ sĩ quan Mỹ đến huấn luyện binh sĩ SANG, nhưng chương trình này khó đem lại kết quả rõ rệt trước năm 2021.
"Chúng tôi đưa các hạ sĩ quan Arab Saudi khỏi đơn vị thiết giáp LAV rồi huấn luyện cho họ những kỹ năng cơ bản như tuần tra, sử dụng vũ khí, liên lạc, định hướng và đặc biệt là huấn luyện thể lực", tướng Mỹ nói.
Ý thức duy trì khả năng chiến đấu và tính năng khí tài của lính Arab Saudi cũng gây lo ngại cho chỉ huy Mỹ. Các lữ đoàn LAV không có cơ sở bảo dưỡng vũ khí khi được triển khai, khiến họ mất tới 19 xe thiết giáp vì không thể sửa chữa sau khi trúng đạn.
Chính phủ Mỹ đã thuê tập đoàn General Dynamics xây một cơ sở sửa chữa xe LAV năm 2016, nhưng các nhà thầu Mỹ phát hiện binh sĩ Arab Saudi rất ít khi bảo dưỡng xe thiết giáp. Một nhân viên General Dynamics đã cho tướng Muth xem bộ lọc dầu trên xe LAV được sử dụng suốt 25 năm mà không được thay thế. "Tôi không đùa", ông khẳng định.
 |
| Lính Arab Saudi bên ngoài một căn cứ quân sự ở Yemen. Ảnh: AFP. |
Đoàn cố vấn Mỹ cũng gặp khó khăn khi thuyết phục các chỉ huy Arab Saudi tái cơ cấu quân đội và khiến cấp dưới tuân lệnh. Muth từng đặt ra một số mục tiêu để giúp SANG có thể tự bảo đảm nhân lực và trang bị. Theo ông, cuộc chiến chống phiến quân Houthi sẽ còn kéo dài và Riyadh cần nghiêm túc huấn luyện binh lính nếu muốn duy trì các chiến dịch như vậy.
Thất bại trước phiến quân Houthi trong trận đánh hôm 29/9 cho thấy Riyadh sẽ gặp nhiều khó khăn khi muốn bù đắp thiệt hại về người và trang bị. Nước này ngày càng phụ thuộc vào chính sách "dùng tiền thay máu", tận dụng tối đa lính đánh thuê nước ngoài kết hợp với số ít chỉ huy Arab Saudi, thậm chí sử dụng cả những tay súng địa phương có liên hệ với khủng bố.
"Arab Saudi có thể trở thành tâm điểm của những xung đột quy mô lớn tại Trung Đông, tình huống mà nước này chưa bao giờ có sự chuẩn bị. Trận đánh hôm 29/9 cho thấy Riyadh thậm chí không đủ khả năng bảo đảm an ninh ở biên giới phía nam trước một đối thủ thua kém hơn nhiều về trang bị, dù đã trải qua hơn 4 năm chiến đấu ác liệt", chuyên gia quân sự Tyler Rogoway nhận xét.
Lã Linh (Theo Drive)
