Giai đoạn 2015-2017, công tác đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ của Học viện KHXH (thuộc Viện Hàn lâm) còn nhiều hạn chế, khuyết điểm.
Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận thanh tra công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hiện các dự án đầu tư, tổ chức hợp tác nghiên cứu, đào tạo, liên kết đào tạo, cấp bằng thạc sĩ, tiến sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học và Xã hội (KHXH) Việt Nam giai đoạn 2015 - 2019.
Công tác nghiệm thu không đảm bảo
Theo báo cáo của thanh tra Chính phủ, có 3 đơn vị tổ chức hội đồng nghiệm thu nhiều đề tài khoa học cấp cơ sở trong cùng một ngày, chưa hợp lý, dẫn đến chất lượng công tác nghiệm thu không đảm bảo.
Cụ thể: Tại Viện Nghiên cứu châu Âu, chỉ một hội đồng nghiệm thu 14 đề tài vào ngày 7/12/2015, 18 đề tài vào ngày 6/12/2016, 18 đề tài vào ngày 12/12/2017, 16 đề tài vào ngày 5/12/2018, 15 đề tài vào ngày 25/11/2019.
Viện Ngôn ngữ học nghiệm thu 26 đề tài vào ngày 26/12/2016 (6 hội đồng), 13 đề tài vào ngày 17/12/2018 (2 hội đồng), 22 đề tài vào ngày 19/11/2019 (2 hội đồng); Viện Sử học nghiệm thu 7 đề tài trong buổi chiều 13/11/2019, 11 đề tài trong ngày 15/11/2019 (2 hội đồng).
Bên cạnh đó, giai đoạn năm 2015 - 2017, công tác đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ của Học viện Khoa học xã hội còn nhiều hạn chế, khuyết điểm về tuyển sinh, quy trình, chương trình và quản lý đào tạo.
Ngoài ra, quy trình đào tạo thạc sĩ thiếu quy định chi tiết về đối tượng, điều kiện dự thi, điều kiện bảo vệ luận văn, thâm niên công tác, thiếu quy định về trình độ ngoại ngữ trước khi bảo vệ luận văn; không ban hành chương trình đạo tạo trình độ tiến sĩ.
Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ thiếu quy định về kinh nghiệm quản lý và thâm niên công tác theo yêu cầu của từng ngành đào tạo, không quy định cụ thể về thời gian làm việc chuyên môn. Thông báo tuyển sinh trình độ thạc sĩ không quy định về số năm kinh nghiệm tối thiểu, không có chỉ tiêu tuyển sinh từng chuyên ngành đào tạo thạc sĩ.
Mặt khác, chương trình đào tạo thạc sĩ thiếu nội dung về chuẩn đầu ra của từng chuyên ngành; còn trường hợp giảng viên hướng dẫn vượt số học viên cùng thời gian; học viên đăng ký ngành này nhưng được cấp bằng của ngành khác; giảng viên không đủ điều kiện tham gia Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ. Một số hồ sơ học viên chương trình đào tạo còn thiếu sót.
Quy định về nội dung chương trình đào tạo chưa đầy đủ số học phần, không có các học phần lựa chọn ở trình độ tiến sĩ; chương trình đào tạo chưa thể hiện đủ số tín chỉ với người có bằng thạc sĩ và đối với người có bằng đại học; chưa tổ chức đánh giá chương trình đào tạo, chưa công khai chương trình đạo tạo trên trang điện tử.
Đồng thời, thanh tra Chính phủ chỉ ra một số khuyết điểm khác sau quá trình thanh tra như: Số nghiên cứu sinh quá hạn thời gian đào tạo còn nhiều; một số hồ sơ xét tuyển trình độ tiến sĩ không cho điểm phần đánh giá hồ sơ; hồ sơ học viên không có lý lịch khoa học của người hướng dẫn; có học viên không có phiếu đăng ký xét tuyển, bản sao các bài báo khoa học đã công bố; có nghiên cứu sinh đề xuất đề tài nghiên cứu không nằm trong danh mục nghiên cứu. Sổ cấp phát văn bằng còn tẩy xoá, sửa chữa, thiếu thông tin về nghiên cứu sinh.
Trách nhiệm trong công tác đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ thuộc lãnh đạo Viện Hàn lâm phụ trách công tác đào tạo và Học viện KHXH Việt Nam thời kỳ 2015 - 2019.
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo Viện Hàn lâm qua các thời kỳ trong giai đoạn 2015 - 2019.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị, yêu cầu Học viện KHXH bổ sung đầy đủ quy trình đào tạo; kiểm tra, làm rõ những trường hợp tẩy xoá, sửa chữa trên sổ cấp phát văn bằng, xử lý theo quy định nếu có sai phạm.
Kiến nghị thu hồi hàng tỷ đồng chi sai quy định
Thanh tra Chính phủ kết luận, việc quản lý tài chính còn nhiều khuyết điểm, vi phạm, chi phụ cấp cho một số chức danh, chi phụ cấp cán bộ công tác địa phương không đúng quy định số tiền trên 750 triệu đồng; sử dụng ngân sách Nhà nước chi tiền lương cho hợp đồng ngoài biên chế trên 1,2 tỷ đồng; không trích quỹ dự phòng, trích lập quỹ phát triển, hạch toán lãi ngân hàng không đúng quy định; kê khai thiếu số tiền thuế phải nộp gần 2 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Viện Hàn Lâm chấm dứt việc giao dự toán các nội dung chưa có trong quy định của Nhà nước. Thu hồi số tiền gần 6 tỷ đồng của 10 đơn vị trực thuộc đã chi không có trong quy định; số tiền 750 triệu đồng chi phụ cấp, số tiền hơn 1,2 tỷ đồng cho lương lao động hợp đồng của Học viện KHXH; số tiền hơn 655 triệu đồng chi trả lương của Viện Kinh tế; số tiền đã chi cho 7 nhiệm vụ thuộc chức năng nhiệm vụ thường xuyên được phê duyệt dưới dạng đề tài khoa học; số tiền đã chi cho Hội đồng nghiệm thu cấp cơ sở của 37 đề tài cấp Bộ, do chưa tổ chức nghiệp thu nhưng vẫn thanh toán theo quy định tại Thông tư liên tịch số 55 của Bộ Tài chính và Bộ Khoa học và Công nghệ.
Đồng thời, chỉ đạo Học viện KHXH nộp ngân sách Nhà nước số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp gần 2 tỷ đồng; điều chỉnh sang nguồn thu sự nghiệp số tiền hơn 1,2 tỷ đồng (lãi tiền gửi ngân hàng); trích bổ sung quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp số tiền hơn 7,7 tỷ đồng.
