Tổng thống Mỹ

Tôi đến Việt Nam chỉ vài tháng sau khi Obama đắc cử Tổng thống Mỹ. Nhiều người đã rất phấn khích trước chiến thắng của ông.

Sau nhiệm kỳ, dù có ý kiến nhận xét rằng Obama đã không làm tròn trách nhiệm để giúp người dân Mỹ, nhưng tôi thích ông ấy. Tôi thích cách ông tiếp cận xung đột, luôn xuất hiện với giọng nói đúng mực cùng vẻ ngoài, thần thái đầy trung thực, công tâm.

Nhưng đó là mười năm trước, và giờ mọi thứ đã thay đổi. Thế giới đã chứng kiến một đại dịch và bốn năm dưới quyền Donald Trump. Công chúng Mỹ dường như đang chia rẽ hơn bao giờ hết, thậm chí các ý kiến còn cho rằng dù kết quả cuộc bầu cử thế nào, xung đột lớn có thể xảy ra.

Có một cuộc chiến giành sự chú ý đang diễn ra trên toàn thế giới, cuộc bầu cử chính trị Mỹ, một trong những con quái thú ngốn thời giờ, tiền bạc và năng lượng, giấy mực nhất của số đông. Khi cuộc đua đến hồi kết, căng thẳng giữa đội Xanh và đội Đỏ cũng ngày càng gia tăng.

Và ngay cả ở Việt Nam, nó tạo ra xung đột giữa bạn bè của tôi. Trong một quán bar tại Sài Gòn, tôi đang ngồi với những người bạn diễn hài của mình. Và bỗng nhiên trong nháy mắt, chúng tôi không thân thiện với nhau nữa.

Mặc dù sống xa quê hương, một vài người bạn nước ngoài của tôi vẫn không thể ngăn bản thân tham gia vào các cuộc tranh luận chính trị. Tôi không thích đưa ra nhiều ý kiến của mình về chính trị Mỹ, bởi vì kiểu gì người phương Tây sẽ xếp bạn vào loại: "ồ anh ấy ủng hộ Joe Biden nên anh ấy cũng ủng hộ thuế cao", hoặc "anh ấy ủng hộ Donald Trump nên anh ấy là người phân biệt chủng tộc". Tôi không thích lắm cách nhiều người vì thích đảng này hay đảng kia mà có thể sỉ nhục người khác, cùng lúc kết bạn với những ai mà họ cho là "đồng cảm". Tôi luôn cố tránh xa chuyện chính trị.

Nhưng trong quán bar ngày hôm đó, bốn người bạn Mỹ muốn biết tôi đặt lòng trung thành của mình ở đâu, và họ sẽ không rời đi cho đến khi tôi trả lời rõ ràng. "Anh nghĩ ai tốt hơn, Donald Trump hay Joe Biden?", họ muốn có câu trả lời để biết nên nhìn nhận tôi như thế nào. "Tôi là người Canada, tôi không theo dõi và quan tâm đến chính trị của bạn nhiều như bạn", tôi đáp. "Nhưng chính trị Mỹ ảnh hưởng đến toàn thế giới, anh nên quan tâm chứ?", họ phản công. "Lòng trung thành của tôi là với Mẹ Thiên nhiên. Tôi xuất thân từ trang trại nên tôi quan tâm đến những gì tôi có thể làm xung quanh mình, trồng nhiều cây hơn, khuyến khích nhiều công viên và vườn tược", tôi cố gắng. "Nhưng với tư cách là một người phương Tây, anh đã được hưởng lợi từ kinh tế phương Tây", họ không bỏ qua. Tôi biết họ đang cố muốn khẳng định rằng: ồ Jesse ủng hộ đội Đỏ, vậy nên ổng là người thế này, hay ủng hộ đội xanh thì thế kia. Tôi nói rằng, chúng ta đến từ đâu hay trông như thế nào không quan trọng. Quan trọng là chúng ta hành động như thế nào. Những màu sắc chính trị quan trọng hơn mối quan hệ giữa chúng ta với nhau không? Nếu chúng ta đối xử tốt với nhau, giúp đỡ lẫn nhau để cộng đồng mạnh mẽ hơn thì chúng ta đã có lợi rồi.

Tôi không bài xích việc người khác chiến đấu đến cùng cho đội thể thao hay đảng chính trị của họ. Nhưng đồng thời, tôi hy vọng họ không làm gì hại đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống thực. Thay vì dành hàng giờ cãi nhau về việc chọn phe nào, tôi sẽ chọn đi dọn sạch rác trong khu phố hoặc chạy marathon, hay làm điều gì giúp ích cho người dân đang cần sự quan tâm ở miền Trung Việt Nam.

Lớn lên ở Canada, tôi nhận thấy người Canada hay nhìn nước Mỹ như anh trai. Người hàng xóm phía nam Canada là nước quyền lực nhất thế giới, tổng thống của họ cũng vậy. Tôi biết nhiều người Việt Nam cũng rất quan tâm đến cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vì Việt Nam và Mỹ có mối quan hệ đặc biệt, vượt ra khỏi cuộc chiến tranh cũng đặc biệt nhất trong lịch sử nhân loại. Cho đến hôm nay, nền kinh tế hai bên đang gắn kết và tiến triển, có tới trên dưới hai triệu người Việt và người gốc Việt đang sống ở Mỹ.

Bên cạnh đó, tầm ảnh hưởng của Tổng thống Mỹ đối với thế giới rất lớn. Cho dù tổng thống mới của nước Mỹ là ai, mối quan hệ của Mỹ với phần còn lại của thế giới sẽ thay đổi tùy thuộc vào cách ông ấy có thể nói chuyện với các nhà lãnh đạo khác. Mối quan hệ kinh tế, xã hội, chính trị của Mỹ với các quốc gia và các khu vực với nhau cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi trạng thái của các liên kết trên.

Tôi cũng hiểu lý do nhiều người trên thế giới quan tâm đến cuộc bầu cử bởi nếu Tổng thống Mỹ thay đổi, tất cả công việc trong bốn năm qua của đảng Cộng hòa sẽ thay đổi và mối quan hệ của chính phủ Mỹ với các quốc gia trên thế giới sẽ lại đổi thay. Thế giới có thể khác đi theo hướng tất cả chúng ta chưa thể dự đoán chính xác, nhưng chúng ta đều biết nó sẽ không bao giờ như cũ.

Tổng thống Mỹ có nhiệm vụ giữ cho nước Mỹ, và gián tiếp, giữ cho cả thế giới trong sự ổn định hoặc không. Ông là biểu tượng của quốc gia mạnh nhất và tự do nhất trên thế giới. Tôi ngưỡng mộ sự hoang dã và tự do, thậm chí sự "điên rồ" của người Mỹ. Về lý thuyết, mọi sự thay đổi chính trị là nhằm cải tổ, mang lại hòa bình cho người tốt và quả báo cho kẻ ác. Tuy nhiên, lịch sử luôn là vấn đề đáng tranh cãi, vì phần lớn mọi người đều có ý kiến riêng của mình về việc các sự kiện lịch sử có thực sự công bằng hay không.

Tôi đã phản ứng khá nặng nề với mấy người bạn Mỹ trong tối hôm đó ở quán bar, nhưng rồi sau đó, tôi nói với một giọng nghiêm túc: "Nghe này, chúng ta cần nghĩ về nhau ở khía cạnh tích cực. Tranh luận bằng mọi giá không khiến người khác thích bạn hơn hay giải quyết được bất kỳ vấn đề nào trong cuộc sống". Họ không hoàn toàn hài lòng, song có lẽ thấy điều gì đó tốt đẹp trong lời nói của tôi. Một trong số họ đã bắt tay tôi, xin lỗi và tất cả chúng tôi đều học được bài học. Tôi tin rằng cuộc trò chuyện đã phần nào giúp ích. Và dù bất cứ điều gì xảy ra trong cuộc bầu cử, nó sẽ không ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa chúng tôi, chúng tôi có thể không đồng tình nhưng vẫn là bạn.

Tôi chưa biết ai sẽ thắng trong cuộc bầu cử tại Mỹ hôm nay. Nhưng dù đó là ai, tôi hy vọng không có bất cứ sự bạo loạn hay tổn thương nào, cả trong tuần này và cả nhiệm kỳ của vị Tổng thống mới được bầu. Mọi người đều sẽ chỉ thốt lên "ồ, vui nhỉ", rồi tắt máy tính hoặc điện thoại thông minh, ra ngoài trời và làm điều gì đó tích cực.

Tôi tin rằng phía sau sự bất ổn người ta đang lo ngại ở cuộc bầu cử để chọn ra nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới ẩn chứa một khát khao hòa bình và ổn định hơn bao giờ hết.

Jesse Peterson
(Nguyên tác Tiếng Việt)

Sao Hollywood chia phe ủng hộ Trump và Biden

Thăm dò trước giờ G, Biden vượt Trump ở các bang chiến địa

Nguy cơ bạo động sau bầu cử Mỹ, nhiều bang điều Vệ binh quốc gia dẹp loạn