Tuyến đường công vụ tuần tra, kiểm soát và phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) của Vườn Quốc gia (VQG) Bạch Mã chậm hoàn trả do ảnh hưởng thi công cao tốc La Sơn - Túy Loan, cùng với việc tuyến đường này đi vào hoạt động đã gây khó khăn cho công tác tuần tra bảo vệ rừng.
Tháng 4/2022, tuyến cao tốc La Sơn - Túy Loan dài hơn 77km vắt ngang vùng lõi VQG Bạch Mã nối tỉnh Thừa Thiên-Huế với TP Đà Nẵng do Ban Quản lý dự án (BQLDA) đường Hồ Chí Minh làm chủ đầu tư, được đưa vào vận hành chính thức.
Trong đó, tuyến đường công vụ tuần tra, kiểm soát và PCCCR của VQG Bạch Mã vốn được tận dụng lại từ tuyến tỉnh lộ 14C với nền đường đất, một số đoạn tuyến có ngầm tràn được xây dựng từ thời Pháp, xuất hiện nhiều đoạn bị chia cắt bởi tuyến cao tốc La Sơn - Túy Loan.
Riêng từ Km23 đến Km35 thuộc tuyến cao tốc có đến 3 Trạm Kiểm lâm nằm trên địa bàn huyện Nam Đông thực hiện công tác tuần tra, PCCCR thuộc VQG Bạch Mã, hiện xuất hiện hơn 10 điểm sạt trượt, có nguy cơ sạt lở trong mùa mưa lũ gây khó khăn, nguy hiểm cho lực lượng tuần tra rừng.
Tại một số ngầm tràn qua các sông suối được xây dựng từ nhiều năm trước xuất hiện các điểm đứt gãy, lũ cuốn trôi nhiều mảng bê tông gây nguy cơ chia cắt trên tuyến đường công vụ này.
Theo ghi nhận, tại khu vực khe Ao gần Trạm Kiểm lâm Hương Lộc (huyện Nam Đông), tuyến đường tuần rừng bị lũ “xé” từ năm 2020 nay được hoàn trả lại khá sơ sài. Tại khu vực ngầm tràn đã bị lũ cuốn, một số đoạn được đắp lại bằng đất đá cũng tạm bợ. Trước đây, đoạn tuyến này, lực lượng tuần rừng có thể đi lại bằng xe máy nhưng bây giờ rất khó khăn. Cách khu vực này chừng 300m cũng đã xảy ra hiện tượng sạt lở với quả đồi bị nứt phía trên...
Theo ông Lê Quốc Khánh, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Hương Lộc, đường tuần rừng trước đây tận dụng lại đường 14C cũ với nền đường hẹp nhưng khá vững chắc, tuần rừng khá thuận lợi. Tuy nhiên, từ khi thi công tuyến cao tốc với tác động địa chất, máy móc cơ giới đã làm tình trạng sạt lở, bồi lấp ngày một nghiêm trọng hơn…
“Riêng Trạm Kiểm lâm Hương Lộc quản lý bảo vệ 4 tiểu khu với diện tích hơn 4.000ha rừng. Tuyến đường công vụ thuộc phân khu hành chính dịch vụ của VQG Bạch Mã. Từ tuyến đường này, lực lượng tuần rừng khi thực hiện nhiệm vụ sẽ tuần tra đến khu vực bảo vệ nghiêm ngặt (vùng lõi) của VQG Bạch Mã. Việc hoàn trả tuyến đường công vụ chưa triệt để, thiếu bền vững như hiện nay, ảnh hưởng đến công tác tuần tra, PCCCR về lâu dài”, ông Khánh nói.
Ông Nguyễn Vũ Linh, Giám đốc VQG Bạch Mã cho biết thêm, trước tình trạng trên, đơn vị đã có văn bản gửi BQLDA đường Hồ Chí Minh đề xuất một số giải pháp quản lý, bảo vệ và PCCCR khi vận hành cao tốc La Sơn - Túy Loan qua vùng lõi của VQG Bạch Mã.
Theo đó, đề nghị BQLDA đường Hồ Chí Minh và cơ quan có thẩm quyền xem xét, bố trí tạm thời 3 lối vào (mở một ô của hàng rào kẽm gai) tại các vị trí đường vào các trạm Kiểm lâm: Hương Lộc, Khe Mỏ Rang và chốt công vụ của Trạm Kiểm lâm Cơ động và PCCCR nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên, kiểm lâm của các trạm nói trên đi lại và thực thi nhiệm vụ. “VQG Bạch Mã cam kết chịu trách nhiệm bố trí rào chắn barie để kiểm soát người, xe ra vào ranh giới VQG Bạch Mã quản lý đúng quy định pháp luật và đảm bảo an toàn giao thông”, ông Nguyễn Vũ Linh chia sẻ.
Bên cạnh đó, VQG Bạch Mã cũng đề nghị BQLDA Hồ Chí Minh cho phép nhân viên làm việc tại các trạm kiểm lâm Hương Lộc; Khe Mỏ Rang và Cơ động - PCCCR (có chốt công vụ đóng tại ranh giới vườn; cạnh tuyến đường Hồ Chí Minh) được sử dụng xe máy để đi trên tuyến đường Hồ Chí Minh để ra vào trạm kiểm lâm, tuần tra bảo vệ rừng và PCCCR.
VQG Bạch Mã sẽ chịu trách nhiệm tổ chức đăng ký danh sách, ký cam kết đối với cán bộ hiện đang công tác ở các Trạm Kiểm lâm và phối hợp chặt chẽ với BQLDA đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan và các đơn vị trong việc giám sát, đảm bảo an toàn trên tuyến đường. Đồng thời, đề nghị BQLDA đường Hồ Chí Minh xem xét đẩy nhanh tiến độ hoàn trả tuyến đường công vụ để sớm đưa vào hoạt động quản lý, bảo vệ rừng và PCCCR của đơn vị.
Liên quan đến những đề xuất nói trên, đại diện BQLDA đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan nói rằng, hiện nay các vị trí hư hỏng trên tuyến đường công vụ tuần tra, quản lý và PCCCR thuộc VQG Bạch Mã các vị trí hư hỏng trong mùa mưa bão năm 2021 đã được đơn vị này khảo sát và lên phương án xử lý.
Dự kiến sẽ hoàn thành trước ngày 30/6/2022. Về việc kiến nghị mở 3 vị trí đường nối tạm vào các Trạm Kiểm lâm, cho phép cán bộ kiểm lâm tại các trạm được sử dụng xe máy lưu thông trên tuyến cao tốc La Sơn - Túy Loan đoạn qua huyện Nam Đông của VQG Bạch Mã, BQLDA đường Hồ Chí Minh cho rằng, không thuộc thẩm quyền giải quyết của đơn vị. Bởi, hiện nay, tuyến cao tốc La Sơn - Túy Loan đã thi công hoàn thành và bàn giao cho Tổng cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT) nên việc mở các vị trí vào các trạm kiểm lâm phải được cơ quan này cho phép.
Một điều khiến cho lực lượng Kiểm lâm, Công an huyện Nam Đông cũng như chính quyền địa phương lo lắng nữa là sau khi đường công vụ hoàn công đưa vào sử dụng, công tác tuần tra bảo vệ rừng và PCCCR vẫn còn gặp khó khăn, thách thức. Bởi, thời gian gần đây, qua công tác trinh sát, lực lượng Công an huyện Nam Đông và Kiểm lâm phát hiện đã có trường hợp lái xe dừng xe ôtô “thả dù” một số đối tượng trên đường cao tốc để xâm nhập trái phép vào rừng VQG Bạch Mã quản lý thông qua hàng rào kẽm gai của tuyến đường cao tốc. Các đối tượng sau khi xâm nhập vào đây nhằm mục đích để phá rừng lấy gỗ, săn bắn động vật quý hiếm trái phép…
Bên cạnh đó, với hàng rào thép gai như hiện nay thì việc tiếp cận chữa cháy khi xảy ra cháy rừng ở phía taluy dương của đường cao tốc là không thể thực hiện được. Đáng lo, gần đây đã có hiện tượng dừng, đỗ của xe khách dọc đường để ăn uống đã xả rác gây mất mỹ quan và nguy cơ cháy rừng do tàn thuốc người đi đường vứt lại. Vì vậy, cơ quan chức năng đề xuất, thay vì rào hàng rào cao tốc bằng kẽm thép gai như hiện nay thì có đoạn khoảng gần 10km nên đổi thành hàng rào B40 sẽ phát huy tác dụng, đạt hiệu quả cao.
