Những ngày cuối năm 2023 và đầu năm 2024 những vụ án tham nhũng lớn được liên tục đưa ra xét xử và những vụ án tham nhũng mới được khởi tố với nhiều cán bộ cấp cao bị bắt tạm giam.
Cuộc chiến chống tham nhũng như Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng từng tuyên bố là quyết liệt, lâu dài và quyết liệt, không có vùng cấm nhằm cho kỷ cương phép nước phải được thực thi, làm cho môi trường xã hội trong sạch, ngăn chặn những hành vi tham nhũng trong tương lai.
Qua các vụ án cũ và mới đã bộc lộ những vấn đề đáng lo ngại.
Mức độ tham nhũng nhiều và lớn, từ các bộ ngành đến địa phương đều ở mức vài trăm triệu, vài trăm nghìn đến hàng triệu đô của các cá nhân và tham nhũng có tính tập thể.
Cán bộ tham nhũng đều được đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ từ cử nhân đến tiến sỹ, được bồi dưỡng về nghiệp vụ quản lý ở các trường hành chính và được bồi dưỡng về tư tưởng, đạo đức ở các trường chính trị. Nhưng khi đứng trước vành móng ngựa dù thừa nhận tiền tỷ nhưng lại không nghĩ đó là tiền tham nhũng. Tại sao vậy nhỉ? Chả lẽ việc đào tạo bồi dưỡng của Đàng, Nhà nước không có tác dụng với loại người này. Tại sao trình độ và đạo đức như vậy vẫn được bố trí vào các chức vụ cao. Lỗi do đâu vậy?
Tham nhũng lan ra rộng khắp ở các cấp, các ngành, các lĩnh vực, từ kinh tế, khoa học, giáo dục, y tế, quân đội, công an. Người ta không thể tưởng tượng được những cán bộ cao cấp, những nhà khoa học, nhà giáo, thầy thuốc lại bất chấp đạo lý lại tham nhũng vô độ trước sự khó khăn của người dân, nhất là của người bệnh và học sinh. Bao nhiêu tổ chức, cá nhân quyên góp từng đồng bạc để học sinh có lớp học tử tế, có bữa ăn có thịt thì người ta lại bớt xén miếng ăn của các em. Giám đốc một Sở giáo dục mà tham nhũng hàng chục tỷ tiền đầu tư thiết bị giáo dục ở cấp tiểu học. Lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế nâng giá, ăn tiền của bệnh nhân. Những tưởng họ là tiêu biểu của đạo đức xã hội, nhưng họ đã đánh mất niềm tin của nhân dân.
Chính sự ham muốn vật chất bất chính, không tu dưỡng đạo đức cách mạng của những người có chức quyền chuyên môn đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, doanh nhân lợi dụng, mua chuộc họ sẵn sàng hối lộ để thu lợi, còn những người có chức quyền, chuyên môn lại sẵn sàng nhận hối lộ. Kết quả là cả người hối lộ và nhận hối lộ phải bị xử lý hình sự.
Những vụ việc, những con người bị xử lý hiện nay mới chỉ là số ít được phát hiện. Có một thực tế là quan chức từ địa phương đến trung ương đang có cuộc sống khá hơn, nhiều hơn người dân, một số người còn giàu có quá độ thì tài sản của họ từ đâu ra nếu không phải là do tham nhũng mà có. Năm 2023 Bộ Nội vụ đã công bố có tới 17.808 cán bộ, đảng viên, công chức viên chức bị xử lý kỷ luật, trong số đố một phần khá lớn là do tội tham nhũng.
Mục tiêu mà Đảng ta đưa ra là “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ-công bằng-văn minh”. Nhưng dân chưa giàu, thậm chí còn nghèo mà cán bộ đã giàu, đó là nghịch lý cần phải chấn chỉnh lại.