Chuyên gia Mỹ khẳng định các hành động mới đây trên Biển Đông cho thấy Trung Quốc vẫn đang theo đuổi chiến lược lát cắt salami với Việt Nam và Philippines.
Trung Quốc trong vài tháng trở lại đây gia tăng các hành động gây hấn trên Biển Đông. Bắc Kinh 2 lần điều nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 tới xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam bất chấp các tuyên bố phản đối kịch liệt của Hà Nội. Giữa tháng 8, tàu khảo sát Đông Phương Hồng 3 khiến dư luận Philippines sục sôi khi xuất hiện trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này.
Nhận định về loạt động thái mới của Trung Quốc, Chuyên gia Mỹ về Chiến lược Quốc phòng, cựu Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Elbridge Colby cho rằng Bắc Kinh đang thực hiện chiến lược cắt lát "salami", tiếp tục các hành động quấy rối với cả Việt Nam và Philippines.
 |
| Tàu khảo sát Hải dương Địa chất 8 của Trung Quốc. |
Cụ thể, Trung Quốc từ từ triển khai các hành động nhỏ để tránh cộng đồng quốc tế đồng loạt lên án. Nhưng về lâu dài, hệ quả của các hành động này sẽ tích tục dần, củng cố cho dã tâm chiếm trọn Biển Đông, trở thành bá quyền và lấn át, chi phối trong Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, tạo luật chơi với các quốc gia trong khu vực.
Ông Colby khẳng định đây là điều Mỹ không thể chấp nhận. Washington luôn hướng tới một châu Á - Thái Bình Dương tự do và mở, trong đó các nước có thể tự quyết định tương lai của mình, có thể tự quyết định các vấn đề về thương mại, chính trị, các mối quan hệ an ninh, kết nối về mặt chính trị.
Tuy nhiên, những hành động ngang ngược của Trung Quốc đang phá hoại viễn cảnh này. Vị chuyên gia Mỹ cho rằng để đối phó và dập đi ngọn lửa tham vọng của Bắc Kinh, các nước Đông Nam Á cần xích lại gần nhau, tăng cường hợp tác về quốc phòng, kinh tế, chính trị.
Cựu Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng dẫn lại tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ phản đối việc Trung Quốc điều tàu tới vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Ông Colby khẳng định mặc dù Trung Quốc phê chuẩn và tham gia Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 nhưng bản thân họ lại vi phạm các quy định nêu rõ trong Công ước này. Bắc Kinh cũng tiếp tục cho thấy họ coi thường luật pháp quốc tế khi phớt lờ phán quyết bác bỏ đường 9 đoạn mà Tòa Trọng tài Thường trực đưa ra năm 2016.
"Chúng ta cần tạo ra luật chơi và các quốc gia cần tôn trọng luật chơi như vậy", ông nhấn mạnh.
Theo vị cựu Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, để đối phó với các dã tâm, chiến lược của Trung Quốc, Mỹ ủng hộ lập trường của các nước chống lại các hành vi ngang ngược của Trung Quốc.
Với trường hợp của Việt Nam, ông khẳng định Washington ủng hộ lập trường của Việt Nam trên Biển Đông, tôn trọng chính sách đối ngoại của Việt Nam và mong muốn giúp Việt Nam nâng cao năng lực bảo vệ chủ quyền.
Ông Colby nhấn mạnh Mỹ không muốn tạo ra một cuộc Chiến tranh Lạnh mới, "một bức rèm sắt” hay bản sao của khối NATO trong khu vực.
"Mỹ muốn tạo ra một cán cân thuận lợi bằng cách đưa đồng minh, đối tác của Mỹ vào một mạng lưới tổng hợp sức mạnh để Trung Quốc buộc phải e dè trước khi triển khai bất cứ động thái nào", ông khẳng định.
