Luật sư Lê Hồng Hiển, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội đưa ra những nhận định diễn biến pháp lý tiếp theo đối với anh Thái Khắc Thành trong vụ án “gà lôi trắng”.
Luật sư Lê Hồng Hiển và cộng sự là những người sẽ bào chữa miễn phí cho anh Thái Khắc Thành trong vụ án “gà lôi trắng” tại giai đoạn phúc thẩm trong thời gian tới đã đưa ra những nhận định pháp lý tiếp theo của vụ việc sau khi anh Thái Khắc Thành (quê tỉnh Nghệ An) được thay đổi biện pháp ngăn chặn từ "tạm giam" sang "cấm đi khỏi nơi cư trú".
Luật sư Lê Hồng Hiển (ngoài cùng bên phải) đưa ra những nhận định pháp lý tiếp theo trong vụ án anh Thái Khắc Thành bán gà lôi trắng.
Theo luật sư Hiển, quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn từ "tạm giam" sang "cấm đi khỏi nơi cư trú" là cơ sở quan trọng để áp dụng Điều 7 và Điều 29 BLHS, tiến tới miễn trách nhiệm hình sự cho anh Thái Khắc Thành.
Việc thay đổi biện pháp ngăn chặn được đưa ra sau khi Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên kiến nghị VKSND cùng cấp kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm 6 năm tù, lý do là bởi pháp luật đã thay đổi khi từ 1/7/2025, gà lôi trắng không còn thuộc Nhóm IB mà chuyển xuống Nhóm IIB.
Nói về diễn biến tiếp theo của vụ án, luật sư Hiển cho biết TAND tỉnh Hưng Yên sẽ sớm mở phiên phúc thẩm và khả năng rất cao Hội đồng xét xử sẽ tuyên hủy bản án sơ thẩm để điều tra lại.
Khi đó, cơ quan điều tra sẽ tiến hành các hoạt động tố tụng cần thiết, trong đó có việc định giá số gà lôi trắng mà anh Thành bán để xác định có đủ căn cứ truy cứu theo Điều 234 BLHS hay không. Trường hợp kết quả định giá dưới 150 triệu đồng thì sẽ không đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 234 và có thể chuyển sang xử phạt hành chính.
Luật sư Hiển cũng đánh giá việc anh Thành được tại ngoại mới chỉ là tín hiệu tích cực ban đầu, chặng đường pháp lý vẫn còn ở phía trước.
Thực tế, Điều 234 BLHS chỉ quy định trị giá hàng phạm pháp hoặc thu lợi bất chính, trong khi Điều 244 lại quy định số lượng động vật nguy cấp, quý, hiếm. Sự khác nhau này có lẽ là bởi động vật hoang dã xác định được trị giá hàng phạm pháp, còn động vật nguy cấp, quý, hiếm không xác định được giá trị, nên mới quy định số lượng.
Việc định nghĩa thế nào là động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý, hiếm cũng là vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau, có ý kiến cho rằng: “Động vật hoang dã, động vật nguy cấp, quý, hiếm là tất cả các loài động vật, bao gồm động vật trên cạn, động vật thủy sản và các loài động vật khác, mà sự tồn tại của chúng là kết quả của quá trình chọn lọc tự nhiên và phát triển tự do”.
Nếu như vậy, đối với các loài động vật đã được thuần hóa, được nuôi trong các trang trại, nhà dân sẽ không phải là động vật hoang dã như: voi bản Đôn (Đắk Lắk); hổ, báo, gấu,… được nuôi trong các công viên hoặc tại các trang trại của người dân sẽ không phải là đối tượng xâm phạm của hai tội phạm này.
Trước đó, anh Thái Khắc Thành bị Viện kiểm sát truy tố tội "Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm" quy định tại điểm b, khoản 2 Điều 244 Bộ luật Hình sự với khung hình phạt từ 5-10 năm tù.
Anh Thành không bị áp dụng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nào và cơ quan truy tố cũng đánh giá anh là thành khẩn khai báo, tự nguyện nộp số tiền thu lời bất chính là 2 triệu đồng từ việc bán gà lôi. Ngoài ra, anh Thành cũng được xem xét tình tiết giảm nhẹ là bố mẹ được Chủ tịch nước tặng huy chương kháng chiến.
Ngày 8/8/2025, HĐXX Tòa án nhân dân khu vực 5, tỉnh Hưng Yên tuyên phạt anh Thái Khắc Thành 6 năm tù vì nuôi, bán 13 con gà lôi, thu số tiền 6 triệu đồng. Hội đồng xét xử cũng tuyên phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Nhiều khả năng, cơ quan điều tra sẽ tiến hành định giá số gà lôi của anh Thành để xác định có đủ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo hồ sơ vụ án, năm 2022, anh Thái Khắc Thành tìm hiểu thông tin trên mạng xã hội, biết gà lôi trắng là động vật quý hiếm có giá trị cao nên đã mua về để nhân giống bán lấy tiền.
Năm 2024, anh này mua trên mạng xã hội một con gà lôi trống ở Cần Thơ với giá 4,5 triệu đồng. Sau đó tiếp tục liên hệ với người lạ ở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An để đổi một chim chích chòe lửa lấy 2 con gà lôi mái của người này nhưng không đăng ký với cơ quan chức năng. Quá trình nuôi, 2 con gà mái đẻ được 13 trứng và ấp nở ra được 10 gà lôi con.
Đến tháng 3/2025, do muốn bán gà lôi con lấy tiền nên anh Thành đã đăng nhiều bài lên mạng xã hội kèm theo hình ảnh chụp gà lôi đang nuôi. Ngày 26/3, Thành nhận tin nhắn từ tài khoản Facebook “Quốc Huy” không rõ tên, tuổi, địa chỉ, hỏi mua gà lôi con.
Hai bên thống nhất giá 500.000 đồng/con, số tiền phải thanh toán là 5 triệu đồng cho 10 con gà lôi con và do gà còn non nên người này đã nhờ anh Thành nuôi thêm ít ngày với tiền công là 1 triệu đồng, hẹn thời gian giao gà là vào ngày 2/4.
Khoảng 7h ngày 2/4, khi số gà lôi con được chở đến huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình thì bị tổ công tác thuộc Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thái Bình kiểm tra, thu giữ 2 thùng chứa 10 gà lôi con.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thái Bình sau đó tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở Thái Khắc Thành tại xã Thịnh Sơn (Đô Lương, Nghệ An) và thu giữ thêm 3 con gà lôi.
