Thanh tra, kiểm tra đất đai tại Vân Đồn, Phú Quốc, Bắc Vân Phong

Chính phủ vừa có báo cáo về tình hình quản lý nhà nước liên quan đất đai gửi các ĐBQH, trong đó có nêu rõ tình hình quản lý và sử dụng đất tại các địa phương dự kiến thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc.

Chuyển mục đích, chuyển nhượng đất đai tăng đột biến

Theo báo cáo của các địa phương, sau khi có thông tin về việc chuẩn bị thành đặc khu, tình hình thực hiện thủ tục chuyển nhượng, chuyển mục đích sử dụng đất tại cơ quan nhà nước thuộc các địa phương đã tăng đáng kể.

Cụ thể, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa (nơi dự kiến thành lập đặc khu kinh tế Vân Phong), chỉ trong 4 tháng đầu năm nay đã có 1.859 trường hợp chuyển nhượng 356 ha và 162 trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất. Con số này cao hơn cả năm 2017 (1.467 trường hợp với tổng diện tích 258,8 ha).

Tại Vân Đồn, Quảng Ninh, năm 2016 chỉ có 684 trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất, năm 2017 con số này tăng lên 1.625 và trong quý 1/2018 đã có 519 trường hợp.

Về chuyển nhượng mục đích sử dụng đất, giai đoạn 2015-2017 có 288 trường hợp, riêng năm 2018 địa phương không giải quyết trường hợp nào.

Còn Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang, từ ngày đầu 2017 đến 30/4 năm nay có 5 tổ chức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với tổng diện tích 8,5 ha; 12.268 hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng với tổng diện tích 699,96 ha.

Theo đánh giá của Chính phủ, từ khi có thông tin chuẩn bị thành lập đặc khu, tình trạng vi phạm trong sử dụng đất đai trên phạm vi các khu vực dự kiến thành lập có diễn biến phức tạp, nhất là tại Phú Quốc.

Tại đây có tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trái phép sang đất phi nông nghiệp, lấn chiếm đất đai (nhất là lấn, chiếm đất rừng), chuyển nhượng quyền sử dụng đất không làm thủ tục theo quy định, mua bán trao tay, trong đó đa phần là đất không có giấy tờ, không rõ nguồn gốc, trình trạng san lấp, phân lô, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp diễn ra phức tạp.

Tỉnh ra chỉ thị ngăn chặn

Thủ tướng và các bộ, ngành đã ban hành các văn bản chấn chỉnh công tác quản lý và sử dụng đất tại các địa phương. Tỉnh ủy và UBND các tỉnh đã thực hiện nhiều biện pháp chỉ đạo nắm bắt tình hình và xử lý quyết liệt, kịp thời tình trạng vi phạm

Quảng Ninh đã ban hành chỉ thị thực hiện một số biện pháp cấp bách để quản lý và ngăn chặn việc giao đất, mua bán, chuyển nhượng và sử dụng đất đai trái pháp luật ở Vân Đồn.

Tỉnh cũng ra văn bản chỉ đạo tạm dừng việc chuyển mục đích các loại đất trong nhóm đất nông nghiệp sang đất ở; dừng việc tách thửa đất ở của các hộ gia đình, cá nhân tại Vân Đồn; Không cho phép chuyển nhượng đất sản xuất nông nghiệp, đất rừng sản xuất, đất nuôi trồng thủy sản; thực hiện rà soát tổng thể các quy hoạch, dự án ở Vân Đồn.

Tỉnh thông báo cho các nhà đầu tư, các DN liên quan tạm dừng triển khai các bước tiếp theo cho đến khi phương án Quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế Vân Đồn theo định hướng là đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt được thông qua.

Bên cạnh đó, tỉnh giao Thanh tra chủ trì tiến hành thanh tra toàn diện việc quản lý đất đai ở Vân Đồn để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm. Thanh tra tỉnh đang hoàn thiện kết luận thanh tra.

Kết quả bước đầu, Quảng Ninh đã thu hồi 10 dự án chậm tiến độ hoặc vi phạm pháp luật với tổng diện tích trên 350 ha; thu hồi chủ trương đầu tư 13 dự án chưa được giao đất.

Ngoài ra, tỉnh đã dừng việc làm thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất 29 trường hợp; trục xuất ra khỏi địa bàn huyện 13 sàn giao dịch bất động sản không đủ điều kiện hành nghề.

Khánh Hòa, Kiên Giang cũng ban hành chỉ thị về tăng cường quản lý đất đai trên địa bàn huyện Vạn Ninh, Phú Quốc.

Riêng tại Phú Quốc, tỉnh đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động đầu tư xây dựng, đất đai, chặt phá và lấn chiếm đất rừng, đến nay đoàn kiểm tra đang triển khai, chưa có báo cáo kết quả.

Báo cáo của Chính phủ ghi nhận các tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt để chấn chỉnh việc quản lý đất đai, kiểm soát tình hình sử dụng đất.

Tuy nhiên, Chính phủ nhận định, tình trạng chuyển nhượng “ngầm” ở các đặc khu tương lai vẫn chưa được phát hiện kịp thời, xử lý, nhất là tại Khánh Hòa và Kiên Giang.

Thu Hằng