Những ngày gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện thông tin quảng cáo xét nghiệm định lượng kháng thể SARS-CoV-2 sau khi tiêm 2 mũi vaccine COVID-19. Theo quảng cáo này, xét nghiệm định lượng kháng thể để đánh giá khả năng sinh kháng thể sau khi tiêm đủ liều vaccine là việc cần thiết.
Những thông tin quảng cáo trên đã khiến một bộ phận người dân đổ xô đi tìm hiểu và đăng ký xét nghiệm.
Trên fanpage của Trung tâm xét nghiệm Chemedic có địa chỉ tại 48 Tố Hữu, phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội có đăng thông tin: Khoảng 100 người sau khi tiêm đủ 2 mũi phòng vaccine kháng SARS-CoV-2 có khoảng 5-20 người không sinh đủ kháng thể để phòng bệnh. Do đó, xét nghiệm định lượng kháng thể SARS-CoV-2 để đánh giá khả năng sinh kháng thể SARS-CoV-2 của cơ thể sau khi tiêm phòng vaccine là việc cần thiết. Thời gian xét nghiệm thích hợp là từ 14-28 ngày sau tiêm mũi 2.
Trang mạng này cũng cho biết chi tiết và tài liệu đính kèm của việc xét nghiệm định lượng kháng thể, trong đó có thông tin về tỷ lệ sinh miễn dịch khi tiêm 3 loại vaccine của AstraZeneca, Pfizer, Moderna; đồng thời có số điện thoại và Hotline của Chemedic để người dân liên hệ tư vấn.
Xét nghiệm định lượng kháng thể SARS-CoV-2 để đánh giá khả năng một người đã được bảo vệ là chưa đủ căn cứ khoa học. (Ảnh minh họa)
Sau khi thông tin này được đăng tải, đã có nhiều lượt chia sẻ và nhiều người liên hệ tư vấn hoặc đến đây xét nghiệm.
Chị Phạm Phương Nga, ở quận Tây Hồ cho biết: “Tôi gọi điện theo số Hotline thì được nhân viên tư vấn nói về mục đích xét nghiệm. Trung tâm cho biết, giá 1 lần xét nghiệm là 300.000 đồng, bằng hình thức lấy máu”.
Để biết thêm thông tin, phóng viên đã gọi vào số máy Hotline và cũng nhận được thông tin như chị Nga cung cấp. Theo nhân viên tư vấn thì từ thứ 2 (ngày 30/8), Trung tâm bắt đầu làm xét nghiệm định lượng, đã có nhiều người đến đây làm xét nghiệm.
Vậy có cần thiết phải xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 hay không và việc xét nghiệm này đã được cho phép hay chưa?
Trao đổi với phóng viên Báo CAND, TS.BS Phạm Quang Thái, Phó Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng khu vực phía Bắc cho biết: Trên thế giới chưa có quốc gia nào khuyến cáo xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 sau khi tiêm đủ 2 mũi vaccine, bởi tiêm vaccine cộng đồng mà xét nghiệm kháng thể, chắc chắn sẽ dẫn đến việc so sánh giữa vaccine này với vaccine khác. Về nguyên tắc, không một quốc gia nào đề xuất xét nghiệm kháng thể khi triển khai tiêm vaccine diện rộng, mà chỉ làm để phục vụ trong công tác nghiên cứu và điều trị để đưa ra chiến lược toàn diện hơn.
Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng khu vực phía Bắc cũng nhấn mạnh, lý do thứ hai chưa làm xét nghiệm định lượng kháng thể vì đến nay chưa xác định chuẩn trong xét nghiệm kháng thể: Nồng độ nào coi là ngưỡng bảo vệ; nồng độ nào tối ưu; nồng độ nào thì sẽ nhiễm bệnh. Ngoài việc định lượng kháng thể nói chung, một xét nghiệm cao cấp hơn đánh giá kháng thể trung hòa mới phần nào đánh giá được khả năng bảo vệ khi phơi nhiễm với mầm bệnh.
TS.BS Phạm Quang Thái khuyến cáo người tiêm đủ 2 mũi vaccine vẫn phải tuân thủ khuyến cáo của Bộ Y tế thực hiện 5K để phòng bệnh cho bản thân và cộng đồng.
Mỗi loại vaccine có thể giúp tạo ra lượng kháng thể khác nhau, nhưng ngoài kích thích sinh kháng thể thì vaccine còn kích hoạt miễn dịch qua trung gian tế bào, nhìn kháng thể cao chưa chắc đã tốt hơn và ngược lại. Cần biết rằng có khoảng 50% người nhiễm SARS-CoV-2 không có kháng thể, hoặc không định lượng được kháng thể, nhưng người ta không nhiễm bệnh tiếp trong những lần phơi nhiễm tiếp theo. Do vậy, nếu xét nghiệm định lượng kháng thể để đánh giá khả năng một người đã đã được bảo vệ là chưa đủ căn cứ khoa học.
TS,BS Phạm Quang Thái cho biết, đây là lý do Bộ Y tế chưa có khuyến cáo xét nghiệm trên diện rộng. Mà hiện nay mới chỉ có xét nghiệm định lượng kháng thể virus SARS-CoV-2 cho công tác điều trị và nghiên cứu cộng đồng. Tại Việt Nam, mới có Bệnh viện Chợ Rẫy làm xét nghiệm định lượng kháng thể, nhưng là để giúp cho công tác tiên lượng điều trị.
Theo Trưởng Văn phòng Tiêm chủng mở rộng khu vực phía Bắc, khi xét nghiệm, máy sẽ trả lời ra con số, nhưng con số đó là gì thì không phải ai cũng phiên giải đúng nghĩa. Do vậy, nếu chỉ dựa vào kết quả đó để đưa ra đánh giá định lượng kháng thể người này cao hay thấp là chưa tính đến hậu quả, đi ngược lại với chủ trương của Nhà nước và của Bộ Y tế về khám chữa bệnh.
Do vậy, theo khuyến cáo của TS.BS Phạm Quang Thái, người dân hãy bình tĩnh khi tiếp nhận thông tin, không nên nóng vội đi xét nghiệm. Những người đã tiêm đủ hai mũi vaccine vẫn phải tuân thủ khuyến cáo của Bộ Y tế thực hiện 5K để phòng bệnh cho bản thân và cho cộng đồng.
Trần Hằng
 Kháng thể nào ngăn chặn được biến chủng Delta? |
 Tiêm vaccine COVID-19 phải sốt, đau người mới sinh kháng thể: Chuyên gia nói gì? |
