Các báo cáo ban đầu về Omicron dường như ủng hộ quan điểm virus trở nên kém nguy hiểm hơn theo thời gian, nhưng các nhà khoa học cảnh báo không nên quá vội kết luận.
Các báo cáo ban đầu cho thấy những bệnh nhân bị nhiễm biến thể Omicron của virus SARS-CoV-2 có các triệu chứng nhẹ, làm dấy lên hy vọng rằng virus sẽ trở nên ít độc lực hơn trong tương lai.
Điều này cũng dường như phù hợp với quan niệm phổ biến rằng theo thời gian, mầm bệnh sẽ gây ra ít ca tử vong hoặc bệnh nặng - để ít gây hại hơn cho vật chủ, đảm bảo chúng có thể tiếp tục nhân lên. Nhưng các nhà khoa học cảnh báo rằng, ngay cả khi Omicron đã tiến hóa và lây lan nhanh hơn Delta - điều đó không nhất thiết nghĩa là nó sẽ ít gây chết người hơn, và con người không nên coi nhẹ cho đến khi có thêm thông tin.
 |
| (Ảnh minh họa: Lau Ka-kuen/SCMP) |
Tính đến 4/12, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết chưa ghi nhận ca tử vong nào do Omicron. WHO cho biết có thể mất nhiều tuần để xác định liệu Omicron có gây ra các bệnh nặng hay không. Hiện các nghiên cứu sơ bộ cho thấy biến thể này có khả năng tái nhiễm cho người cao gấp 3 lần so với các chủng trước đó như Beta và Delta.
“Điều bất thường là loại virus này thực hiện hầu hết quá trình sao chép trước khi thể hiện triệu chứng", Giáo sư Nigel McMillan, đồng giám đốc của Trung tâm Y học Tế bào và gen Griffith, Đại học Griffith ở Australia nói.
“Câu chuyện virus nhẹ hơn nhưng dễ lây lan hơn ở đây chưa hợp lý. Nó có thể nhẹ hơn nhưng virus vẫn sẽ gây ra tỷ lệ tử vong cao hơn so với bệnh cúm, vì vậy nó vẫn rất nghiêm trọng", McMillan nhận định.
“Nhiều người cho rằng quá trình tiến hóa sẽ chọn lọc một loại virus theo thời gian ít gây hại cho vật chủ hơn. Điều này không thực sự đúng", Jeffrey Joy, phó giáo sư tại Đại học British Columbia, người nghiên cứu dịch tễ học bộ gen và động lực tiến hóa của Sars-CoV-2, phân tích. Theo Joy, một loại virus có trở nên độc hơn hay không khi tiến hóa phụ thuộc vào sự tương tác phức tạp giữa nhiều yếu tố khác nhau.
Omicron có hơn 20 đột biến ở protein gai, loại protein điều khiển khả năng xâm nhập tế bào vật chủ và lây nhiễm của virus. Để so sánh, Alpha có 4 đột biến và Delta có 10 đột biến.
Một số lượng lớn các đột biến không nhất thiết tỷ lệ với khả năng lây truyền cao hơn hoặc khả năng chống miễn dịch mạnh hơn - nhưng các nhà khoa học trên khắp thế giới đang chạy đua để trả lời câu hỏi về mức độ bảo vệ của các loại vaccine hiện tại trước biến thể Omicron.
Nhìn chung, các nhà khoa học nhận định Omicron sẽ không phải là biến thể cuối cùng và con người có thể tiếp tục gặp phải những biến thể nguy hiểm hơn. Nhưng ngay cả khi một biến thể dễ lây truyền hoặc gây chết người hơn xuất hiện, vẫn có lý do để hy vọng COVID-19 sẽ được kiềm chế. Điều quan trọng hiện tại là thế giới cần tập trung nâng cao tỷ lệ tiêm chủng, ở cả các nước phát triển và các nước nghèo.
