Sẵn sàng cho kỳ thi vào lớp 10: Chủ động bằng nền tảng kiến thức

Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2026-2027 đang tới gần, nhưng môn thi thứ ba vẫn là ẩn số khiến nhiều học sinh Hà Nội sốt ruột.

Trong khi hai địa phương đã công bố tiếp tục chọn ngoại ngữ làm môn thi thứ ba, học sinh Thủ đô vẫn đang chờ thông báo. Áp lực cạnh tranh lớn cùng yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 khiến sự chờ đợi càng trở nên căng thẳng. Theo các nhà giáo và chuyên gia, thay vì bị chi phối bởi tâm lý lo lắng, học sinh nên chủ động học đều, tránh bị động trước mọi tình huống.

lop-1.jpg
Một tiết học của học sinh lớp 9 Trường Trung học cơ sở Dịch Vọng (phường Cầu Giấy). Ảnh: Quang Thái

Mong ngóng công bố môn thi thứ ba

Kỳ kiểm tra cuối học kỳ I năm học 2025-2026 đã cận kề, nhưng mới chỉ có 2/34 tỉnh, thành phố công bố môn thi thứ ba của kỳ thi vào lớp 10 năm học 2026-2027. Trong đó, thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng tiếp tục lựa chọn ngoại ngữ, cho phép học sinh thi tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc tiếng Nhật. Đây là năm thứ hai liên tiếp hai địa phương này duy trì phương án trên.

Theo quy chế tuyển sinh trung học phổ thông do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, áp dụng từ năm 2025, kỳ thi vào lớp 10 gồm ba môn: Toán, ngữ văn và môn thứ ba (hoặc bài thi tổ hợp). Các sở giáo dục và đào tạo phải công bố môn thứ ba trước ngày 31-3 hằng năm.

Tại Hà Nội, kỳ thi vào lớp 10 trung học phổ thông nhiều năm nay luôn được đánh giá là áp lực và có tính cạnh tranh cao. Với chỉ hơn 60% chỉ tiêu vào trường công lập, học sinh lớp 9 phải đối mặt với tỷ lệ “chọi” lớn. Việc chưa công bố môn thi thứ ba khiến không ít học sinh, phụ huynh lo lắng và mong muốn thành phố sớm công bố để định hình rõ hơn về kế hoạch ôn luyện.

Em Trần Tuấn Anh, học sinh Trường Trung học cơ sở Kim Hoa (xã Quang Minh), chia sẻ rằng ngoài học chính khóa, em dành nhiều thời gian ôn luyện bốn môn gồm toán, ngữ văn, tiếng Anh và khoa học tự nhiên, song vẫn cảm thấy bất an.

“Nếu công bố muộn mà môn thi lại không nằm trong các môn em đang tập trung thì quỹ thời gian chuẩn bị sẽ rất ngắn. Với những bạn muốn vào trường tốp đầu, việc được biết sớm môn thi thứ ba càng trở nên quan trọng”, Tuấn Anh chia sẻ.

Những băn khoăn như của Tuấn Anh là phổ biến trong hàng trăm nghìn học sinh lớp 9 của thành phố thời điểm này, nhất là khi môn thi thứ ba có thể tác động lớn đến chiến lược học tập cũng như tâm lý.

lop-2.jpg
Giáo viên Trường Trung học cơ sở Trưng Nhị (phường Hai Bà Trưng) hướng dẫn học sinh lớp 9 ôn tập. Ảnh: Quang Thái

Chủ động ứng phó, không bị động trước mọi tình huống

Việc lo lắng, mong mỏi của học sinh Thủ đô trước một kỳ thi quan trọng và nhiều áp lực là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, theo các thầy cô giáo, điều quan trọng nhất là duy trì sự ổn định trong học tập. Dù môn thi thứ ba là gì, kiến thức cơ bản và sự chủ động vẫn là yếu tố quyết định.

Cô giáo Nguyễn Thị Vân Hồng, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chương Dương (phường Hồng Hà) khuyên, học sinh không nên quá lo lắng và đừng để sự chờ đợi ảnh hưởng đến tinh thần, tiến độ học tập. “Dù môn thi thứ ba là gì thì nền tảng kiến thức vẫn là quan trọng nhất. Các em cứ yên tâm, bình tĩnh học theo hướng dẫn của thầy cô và giữ tinh thần sẵn sàng ứng phó với mọi khả năng”, cô giáo Vân Hồng nói.

Nhiều giáo viên cho rằng, học sinh cần tăng cường kỹ năng đọc hiểu và phân tích văn bản ngoài sách giáo khoa - xu hướng thể hiện qua đề thi ngữ văn kỳ thi tuyển sinh lớp 10 trung học phổ thông của thành phố từ năm học 2025-2026. Việc nắm bắt các vấn đề thời sự, đọc thêm truyện ngắn, tiểu luận hoặc các bài nghị luận xã hội cũng giúp học sinh nâng cao khả năng phân tích, lập luận và liên hệ bản thân.

Với môn toán và các môn còn lại, học sinh cần nắm chắc kiến thức cơ bản, rèn kỹ năng vận dụng vào thực tiễn. Qua đề thi năm trước có thể thấy, các bài tập dạng tổng hợp kiến thức, yêu cầu đánh giá vấn đề hoặc áp dụng vào đời sống ngày càng phổ biến. Việc tham khảo đề thi các năm trước và cấu trúc đề minh họa cũng rất cần thiết, giúp học sinh định hình được dạng bài và mức độ yêu cầu của đề thi để có kế hoạch ôn luyện phù hợp.

Ngoài ra, kỹ năng trình bày bài thi rõ ràng, mạch lạc và phân bổ thời gian cũng cần được rèn luyện sớm, nhất là khi toán và ngữ văn đều thi theo hình thức tự luận, mỗi môn 120 phút. Không ít bài thi mất điểm vì trình bày thiếu logic hoặc không kiểm soát tốt thời gian, dù học sinh nắm được kiến thức.

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương cho biết, theo kế hoạch thời gian năm học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026 dự kiến diễn ra trong hai ngày 11 và 12-6. Từ căn cứ này, Sở dự kiến đề xuất UBND thành phố tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2026-2027 vào cuối tháng 6-2026 thay vì đầu tháng 6 như mọi năm. Việc điều chỉnh thời gian thi nhằm phù hợp với khung kế hoạch năm học và tạo thêm thời gian ôn luyện cho học sinh lớp 9. Dự kiến, kỳ thi vào lớp 10 của Hà Nội sẽ diễn ra sau kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026.

Với dự kiến điều chỉnh về thời gian và định hướng của ngành Giáo dục, điều quan trọng nhất đối với học sinh lúc này vẫn là sự chủ động để sẵn sàng thích ứng.

https://hanoimoi.vn/san-sang-cho-ky-thi-vao-lop-10-chu-dong-bang-nen-tang-kien-thuc-722143.html

Thống Nhất / HNM