Ngày 22-9, trong chuyến thăm Nga, Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran (AEOI) Mohammad Eslami cho biết, Mátxcơva và Tehran sẽ ký kết thỏa thuận về việc xây dựng các tổ máy điện hạt nhân mới tại nước Cộng hòa Hồi giáo.
Ông Eslami xác nhận các thỏa thuận hợp tác song phương, bao gồm kế hoạch xây dựng 8 nhà máy điện hạt nhân, sẽ được ký kết trong chuyến thăm của ông. Iran đặt mục tiêu đạt công suất năng lượng hạt nhân 20GW vào năm 2040.
"Các cuộc đàm phán đã diễn ra và với việc ký kết thỏa thuận trong tuần này, chúng tôi sẽ bắt đầu các bước vận hành", người đứng đầu AEOI tiết lộ. Hiện nay, Iran chỉ vận hành một nhà máy điện hạt nhân ở Bushehr, do Nga xây dựng, với công suất khoảng 1GW.
Động thái này diễn ra sau khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc gồm 15 thành viên hôm 19-9 đã bác bỏ dự thảo nghị quyết dỡ bỏ vĩnh viễn lệnh trừng phạt đối với Iran.
Nga và Trung Quốc đã phản đối nỗ lực của Anh, Pháp và Đức (nhóm E3) nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc. Các quốc gia châu Âu này lập luận rằng Tehran đã không thực hiện các nghĩa vụ của mình theo Kế hoạch Hành động chung toàn diện 2015 (JCPOA).
Kết quả bỏ phiếu nêu trên đồng nghĩa các lệnh trừng phạt trước đây của Liên hợp quốc sẽ được áp dụng trở lại, sau thời hạn tự động khôi phục 30 ngày theo điều khoản “Snapback” (cơ chế tự động tái áp đặt trừng phạt) trong khi JCPOA kết thúc vào ngày 28-9 tới. Song, quy định này có thể thay đổi nếu Hội đồng Bảo an có hành động đảo chiều.
Iran và các cường quốc châu Âu vẫn còn thời gian để đạt thỏa thuận về việc trì hoãn tái áp đặt trừng phạt chống Tehran. Nhóm E3 đã đề nghị hoãn việc khôi phục các lệnh trừng phạt tới 6 tháng, với điều kiện Iran cho phép các thanh sát viên hạt nhân của Liên hợp quốc tiếp cận đầy đủ các cơ sở hạt nhân, giải quyết những lo ngại về việc làm giàu uranium của nước này cũng như tham gia đàm phán với Mỹ.
Iran phủ nhận những cáo buộc này, trong khi Nga khẳng định ủng hộ quyền phát triển năng lượng hạt nhân hòa bình của Tehran. Ngày 20-9, Bộ Ngoại giao Nga gọi hành động của E3 là khiêu khích và bất hợp pháp, đồng thời cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt mới có thể gây ra hậu quả không thể khắc phục.
Tehran và Mátxcơva đã tăng cường quan hệ chính trị, quân sự và kinh tế trong thập kỷ qua. Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian tuyên bố Iran sẽ vượt qua mọi lệnh trừng phạt được áp đặt trở lại.
https://hanoimoi.vn/nga-va-iran-ky-thoa-thuan-xay-dung-cac-to-may-dien-hat-nhan-moi-716977.html
