Nhiều lái xe cho rằng không ngại việc tiến hành kiểm tra ma túy với cánh tài xế đường dài.
Tổng kiểm tra vẫn dễ lọt ma túy lái xe
Trao đổi với ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, ông cho biết sau vụ tai nạn thương tâm ở Long An, ngay trong quý I/2019, cơ quan chức năng sẽ tăng cường tổ chức khám, kiểm tra ma túy trong nước tiểu của tất cả tài xế, nhất là với tài xế xe đường dài và container.
Xung quanh tính khả thi của phương án này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Nguyễn Việt Dũng, chuyên viên xét nghiệm tại một bệnh viện ở Hà Nội, ông cho biết phương pháp xét nghiệm ma túy bằng nước tiểu sẽ chỉ có hiệu quả chính xác nhất trong vòng 3 ngày.
"Các dạng ma túy được sử dụng phổ biến hiện nay có thể là heroin, ma túy tổng hợp (ma túy đá, ketamin, thuốc lắc...), morphin, hợp chất cannabinoid (cần sa, nhựa cần sa). Mỗi loại đều có thời gian bán thải khác nhau, dó đó để xét nghiệm xác định có sử dụng ma túy hay không thì phải tùy thuộc vào loại ma túy sử dụng, hàm lượng sử dụng, và thói quen sử dụng" - bác sĩ Dũng cho biết.
Tai nạn thảm khốc tại Long An do tài xế lái container "phê" ma túy
Bác sĩ Dũng phân tích thêm: "Heroin có tác dụng trong vòng 3-6 giờ, được bài tiết qua nước tiểu và có thể tồn tại cả trong máu. Heroin nhanh chóng chuyển thành Morphin trong cơ thể, tồn tại khoảng 3-7 ngày sau, thậm chí có thể hơn, tùy thuộc vào liều lượng của người sử dụng.
Vì thế nếu sử dụng heroin thì trong vòng một tuần vẫn có thể phát hiện ra, sau thời gian này thì kết quả khó chính xác.
Trong trường hợp sử dụng ma túy đá hay các loại ma túy tổng hợp khác, thì loại này xuất hiện trong nước tiểu sau khi sử dụng 3 giờ, và tồn tại trong máu hoặc nước tiểu 24- 72h sau khi sử dụng liều cuối cùng. Nên nếu sau 1 tuần không sử dụng nữa đi xét nghiệm thì sẽ không còn phát hiện ra nữa".
Theo bác sĩ Dũng, công nghệ xét nghiệm hiện tại sẽ cho kết quả rất chính xác, nhưng người sử dụng ma túy cũng không thiếu biện pháp để tránh né, lách cuộc kiểm tra.
Nếu sử dụng bằng phương pháp xét nghiệm nước tiểu, đây là loại xét nghiệm dễ làm giả nhất vì người bị kiểm tra sẽ có khoảng không gian riêng tư trong lúc lấy mẫu nước tiểu. Vì thế cần kiến nghị đơn vị kiểm tra phải có người giám sát đối tượng.
Tài xế lái xe container sử dụng ma túy đá ngay trong cabin (Ảnh: Tuổi trẻ)
Vấn đề thứ hai, theo bác sĩ Dũng, những người bị thử nếu biết trước thời gian hoặc áng chừng thời gian kiểm tra sẽ ngừng sử dụng ma túy trong vài ngày, uống thật nhiều nước để tăng cường thanh lọc cơ thể và làm loãng nước tiểu.
"Những biện pháp chống đối thì người nghiện nào cũng biết, nên nếu muốn kiểm tra và kiểm tra có hiệu quả, không bỏ xót thì các doanh nghiệp, các đơn vị tiến hành phải có quyết tâm và cách làm thật bất ngờ" - bác sĩ Nguyễn Việt Dũng cho biết.
Đuổi hết lấy ai lái xe?
Trước thông tin sẽ kiểm tra và có những hình thức kỷ luật đối với những tài xế sử dụng ma túy, một số người đã sử dụng ma túy trong nghề lái xe cho biết họ không ngại việc kiểm tra này.
Nguyễn Văn Hùng (SN 1989, Lê Chân, Hải Phòng) làm lái xe container đường dài, thường chở thuê cho một doanh nghiệp vận tải, cũng là người thường sử dụng ma túy đá cho biết: "Các tỉnh khác tôi không biết, nhưng ở Hải Phòng, 10 ông lái xe tôi biết thì một nửa chơi đá. Nó rất rẻ, dễ mua".
Anh Hùng kể: "Sau khi chơi đá, cảm giác phê, thậm chí là ảo giác sẽ kéo dài vài tiếng. Nhưng sau vài tiếng đó, cơ thể rất khác, nó có sự tập trung cao độ, 2-3 ngày sau cơ thể không thấy mệt mỏi, buồn ngủ, cũng không thấy đói. Sợ nhất là luôn thấy khát, uống càng nhiều nước ngọt cũng không đủ".
Kim tiêm dùng để chích ma túy, cũ mới đều đủ cả, được vun thành đống đằng sau một bến xe ở Nghệ An (ảnh nhân vật cung cấp)
Chuyện tài xế dùng ma túy không xa lạ gì với bất kỳ người lái xe đường dài nào. Ông Trần Văn Tình (SN 1966) lái xe khách Bắc Nam cho biết nhiều tại nhiều bến xe, cảnh những chiếc kim tiêm, xi lanh, coóng đập đá nằm rải rác bờ tường sau bến là chuyện bình thường.
"Tôi có nhiều người quen, thậm chí là họ hàng, mất nhiều tiền học bằng, học lái, rồi thành nghề chạy xe. Nhưng rồi tiền mang về chẳng bao nhiêu, lại thêm bệnh nghiện. Có thằng công ty đuổi về, có thằng gây tai nạn, đau lòng lắm mà không nói nổi" - ông Tình tâm sự.
"Tôi thấy nhiều doanh nghiệp, công ty cũng có ý thức siết lại lái xe, họ cũng tổ chức những cuộc xét nghiệm, kiểm tra định kỳ, rồi phạt nặng lương hoặc thậm chí đuổi việc với các lái xe đường dài. Như công ty của tôi có lần xét nghiệm thấy 40% lái xe dương tính ma túy, nhưng rồi cũng chỉ phạt vài ngày lương. Còn đuổi hết chúng nó thì công ty cũng phá sản, lấy đâu ra từng đấy lái xe để chạy?" - ông Tình cho biết.
Minh Tuệ