Du lịch châu Á điêu đứng vì Covid-19

Trong nhiều tuần, hầu hết thế giới tập trung vào tình hình dịch bệnh Trung Quốc, nơi áp vòng kiềm tỏa với hàng chục triệu người để tránh lây lan nCoV. Nhưng trong tuần qua, dịch đã lây mạnh thêm ở Hàn Quốc, Italy và Iran. Hiện Covid-19 hiện xuất hiện ở gần 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến hơn 80.000 người nhiễm và hơn 2.700 người tử vong.

Daegu, Hàn Quốc

Bệnh dịch đã làm đảo lộn cuộc sống của hàng chục triệu người ở các quốc gia ghi nhận dịch. Khẩu trang y tế và các sản phẩm khử trùng thành những mặt hàng được săn lùng trong mùa dịch. Người Trung Quốc vơ vét khẩu trang tại các cửa hàng bất chấp giá tăng chóng mặt, các bệnh viện cũng phải kêu gọi quyên góp khẩu trang. Tại Trung Đông, giá khẩu trang tăng gấp 30 lần. Ở Hong Kong, hàng dài người chờ đợi mỗi khi các cửa tiệm và siêu thị bổ sung khẩu trang và giấy vệ sinh - mặt hàng khan hiếm vì họ phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc đại lục.

Tại nhiều thị trấn miền bắc Italy, đường sá vắng tanh, người dân đổ xô mua đồ tích trữ, các hoạt động giải trí bị hủy. Tĩnh lặng bao trùm tâm dịch Daegu ở Hàn Quốc. Các cửa hiệu và nhà hàng đóng cửa, ga tàu, chợ và siêu thị không còn người qua lại. Chỉ vài người dám ra ngoài nhưng đeo khẩu trang và găng tay. Iran cũng hủy các sự kiện tôn giáo vì lo ngại về dịch. Một số nước, trong đó có Việt Nam, phải đóng cửa trường học trong cả nước hoặc ở vùng là tâm dịch.

Sức mạnh tiêu dùng và sản xuất của Trung Quốc vốn ảnh hưởng khắp châu Á, ra Bắc Mỹ, châu Âu và hơn thế. Các nhà sản xuất trên toàn thế giới bị ràng buộc với Trung Quốc bởi chuỗi cung ứng phức tạp, nơi các nhà máy chịu trách nhiệm cung cấp nguyên vật liệu hoặc thành phẩm. Hiện giờ, vòng kiềm tòa của Trung Quốc đã dẫn đến sự sụt giảm nhu cầu hàng hóa, dịch vụ tại nước này, nhiều nhà máy, công ty đóng cửa ở Trung Quốc.

Tại Mỹ, General Motors cảnh báo việc thiếu các bộ phận do Trung Quốc sản xuất có thể làm chậm dây chuyền lắp ráp tại các nhà máy SUV ở Michigan và Texas. Apple cho biết không thể đạt được mục tiêu doanh thu trong quý này vì nhà máy đóng cửa ở Trung Quốc. Tại châu Âu, các nhà khai thác tàu container cảnh báo giảm lợi nhuận khi hàng chục chuyến tàu từ Trung Quốc bị hủy. Nhiều quan chức và nhà kinh tế đánh giá dịch bệnh có thể làm tê liệt sản xuất toàn cầu, khiến thế giới mất đến 1.000 tỷ USD, theo WSJ.

Phần lớn ca nhiễm ở Italy được ghi nhận tại khu vực Lombardy ở miền bắc. Thủ phủ của Lombardy là trung tâm tài chính Milan. Hãng xe Fiat Chrysler nằm ở phía tây Milan, trong khi các nhà sản xuất ôtô khác, bao gồm Ferrari, nằm ở phía đông nam. Milan cũng là nơi có nhiều hãng sản xuất xa xỉ phẩm.

Italia, ổ dịch lớn đầu tiên của châu Âu

Tại Hàn Quốc, niềm tin của người tiêu dùng giảm trong tháng hai xuống mức thấp nhất trong 6 tháng. Thứ trưởng Tài chính Hàn Quốc Kim Yong-beom hôm qua nói dịch "đang là mối lo ngại lớn, sẽ hạn chế đà phục hồi kinh tế mới nhen nhóm cuối năm ngoái của Hàn Quốc".

"Sự gia tăng nhanh các ca nhiễm bên ngoài Trung Quốc làm tăng nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu trong quý I", Kim Mundy, chiến lược gia tiền tệ tại Ngân hàng Commonwealth Australia, nhận xét.

"Khi dịch còn giới hạn ở Trung Quốc và các quốc gia lân cận, nó được coi là vấn đề kinh tế của châu Á", Kevin Giddis, chiến lược gia trưởng tại công ty dịch vụ tài chính Mỹ Raymond James, nói. "Nhưng giờ virus đã lây lan sang Italy khiến nó trở thành vấn đề của châu Âu và có thể là toàn cầu, làm xáo trộn chuỗi cung ứng trong nhiều tháng hoặc nhiều năm tới".

Theo dự báo của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), dịch Covid-19 có thể làm giảm 0,1% tăng trưởng toàn cầu trong năm 2020. Trong khi đó, tăng trưởng của Trung Quốc được dự báo sẽ giảm xuống còn 5,6% , thấp hơn 0,4% so với dự báo được IMF đưa ra trong tháng một.

Virus corona có tác động nghiêm trọng đến ngành du lịch, đặc biệt ở châu Á. Một số nhà kinh tế cho rằng các hãng hàng không dự kiến mất khoảng 29 tỷ USD doanh thu. Các quốc gia Đông Nam Á đã đầu tư nhiều vào các khu nghỉ dưỡng và sòng bạc để thu hút du khách Trung Quốc. Giờ đây, các hãng hàng không, khách sạn và công ty lữ hành nhận những yêu cầu hủy bỏ lịch trình tới tấp, không chỉ từ khách Trung Quốc đại lục mà cả khách phương Tây, những người lo ngại về tình hình dịch tại khu vực.

Dịch Covid-19 đang tác động đến du lịch toàn cầu - ngành đóng góp đến 8,8 tỷ USD cho nền kinh tế thế giới vào năm 2018, theo Hội đồng Du lịch và Lữ hành thế giới (WTTC). Các chuyên gia kinh tế nhận định, thiệt hại vì dịch bệnh lần này có thể là rào cản lớn nhất đối với tăng trưởng kinh tế toàn cầu, kể từ khủng hoảng tài chính thế giới hơn một thập niên trước. Bởi, riêng doanh thu của ngành hàng không đã mất đến 29 tỷ USD trong năm nay.

Xếp hàng mua khẩu trang ở Hong Kong

Theo một phân tích của Animesh Kumar, giám đốc mảng du lịch tại công ty nghiên cứu và tư vấn GlobalData có trụ sở ở London, các quốc gia phụ thuộc nhiều vào du khách Trung Quốc bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Malaysia và Singapore, mỗi nước dự kiến mất ít nhất ba tỷ USD doanh thu liên quan đến du lịch.

Một báo cáo được công bố tuần trước của Hopper, ứng dụng đặt vé máy bay và khách sạn, cho thấy sự sụt giảm trong lượng tìm kiếm các chuyến bay đến châu Á của khách Mỹ trong tuần vừa qua. Phân tích của họ cho thấy nhu cầu bay đến Malaysia, Singapore và Việt Nam giảm khoảng 20%. Người Mỹ chuyển sang tìm kiếm nhiều hơn các điểm đến trong nước.

Tầm ảnh hưởng của dịch bệnh hiển hiện rõ rệt nhất tại những quốc gia châu Á gần Trung Quốc - nơi đại dịch bùng phát và đồng thời là thị trường dẫn đầu về lượt khách quốc tế lẫn chi tiêu du lịch ở nước ngoài.

Vài năm gần đây, các nước Đông Nam Á đầu tư mạnh vào resort và casino để thu hút khách Trung Quốc. Hiện tại nhiều hãng hàng không, khách sạn và công ty lữ hành cũng đang chịu tổn thất lớn do vé máy bay, phòng và tour bị hủy hàng loạt, không chỉ chủ yếu do các đối tác và khách từ Trung Quốc, mà còn khách Tây lo ngại virus lây lan trong khu vực.

Ngành du lịch của những quốc gia phụ thuộc nặng nề vào thị trường du lịch Trung Quốc như Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Malaysia, Singapore... dự đoán thiệt hại ít nhất 3 tỷ USD doanh thu từ du lịch, theo GlobalData, một công ty nghiên cứu và tư vấn có trụ sở tại London.

Animesh Kumar, giám đốc du lịch của công ty này, nhận định trong báo cáo rằng, những thiệt hại khổng lồ phần lớn do vắng khách Trung Quốc, và "khách du lịch từ những quốc gia khác ngần ngại đến bất kỳ nơi nào gần Trung Quốc".

Một báo cáo gần đây của Hopper, ứng dụng đặt phòng khách sạn và vé máy bay, cho thấy lượng tìm kiếm của người Mỹ cho những chuyến bay đến châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, giảm dần trong vài tuần qua. Ứng dụng này phân tích hàng tỷ tin báo giá vé máy bay trên mạng Internet cho thấy nhu cầu đến Malaysia, Singapore và Việt Nam giảm 20%, và người Mỹ có xu hướng tìm kiếm những điểm đến nội địa nhiều hơn quốc tế.

Khách Trung Quốc đã thực hiện tới 150 triệu chuyến du lịch quốc tế và chi tiêu hơn 277 tỷ USD trong những hành trình tại nước ngoài vào năm 2018. Nhưng kinh tế tăng trưởng chậm hơn cùng chiến tranh thương mại với Mỹ vào năm ngoái đã khiến thị trường này bị kìm lại. Và nó đóng băng hoàn toàn khi dịch Covid-19 khiến chính phủ Trung Quốc cấm đưa khách đoàn ra nước ngoài, và hàng loạt hãng bay quốc tế tạm dừng chuyến đến quốc gia này.

Các điểm du lịch tại Nhật Bản đều trở nên vắng vẻ

Tháng 2, từ đường phố đến công viên ở Kyoto, Nhật Bản vẫn thường đông đúc khách du lịch, phần lớn là người Trung Quốc đi theo đoàn, để ngắm mùa hoa mận nở. Khách Trung Quốc chiếm đến 25% lượng khách quốc tế đến Nhật Bản - mức kỷ lục đạt 32 triệu lượt vào năm 2018.

Thế nhưng, hiện nay những ngôi đền nổi tiếng nhất như Chion và Nison gần như không có khách vãn cảnh. Rừng tre Arashiyama, một trong những địa danh đông khách nhất cố đô, nay yên tĩnh đến mức có thể nghe thấy những cây tre kẽo kẹt trong gió. Katsunobu Kato, Bộ trưởng Bộ Y tế Nhật Bản, đã kêu gọi công chúng tránh tụ tập không cần thiết.

Tại Hong Kong, những cabin cáp treo Ngong Ping 360, ngày thường đón hơn 5.300 lượt khách từ đảo Lantau tới chiêm bái bức tượng Đại Phật Thiên Tân nổi tiếng, nay lơ lửng và trống không.

Dane Cheng, Tổng cục trưởng Du lịch, nói rằng ngành du lịch sẽ chịu thiệt hại lớn hơn cả khi dịch Sars bùng phát tại Trung Quốc 17 năm trước. Hai tuần đầu tháng 2, chỉ có 3.000 du khách đến Hong Kong một ngày, quan chức này cho biết. Trong khi từ tháng 1, thành phố đón khoảng 65.000 lượt khách một ngày, một con số vốn đã giảm vì những cuộc biểu tình kéo dài và nền kinh tế bị đình trệ.

"Đó là một mức sụt giảm khổng lồ. Lần này không chỉ xảy ra tại Hong Kong, mà là tất cả hoặc phần lớn châu Á", ông Dane nói.

Thành phố này đã ghi nhận 84 ca nhiễm Covid-19. Những điểm du lịch do chính quyền quản lý như Bảo tàng Nghệ thuật Hong Kong, công viên chủ đề thủy cung Ocean Park hay cáp treo Ngong Ping 360, đều đã đóng cửa. Nhiều sự kiện như Art Basel Hong Kong cũng đã bị hủy.

Tim Cheung, người đang phát tời rơi cho cửa hàng của mình ở Lan Quế Phường, một phố chơi đêm hút khách của Hong Kong, nói rằng tình hình kinh doanh vốn đã bị ảnh hưởng từ biểu tình, nay càng tệ hơn khi doanh thu giảm đến 70 - 80% từ đầu tháng 2.

"Về cơ bản, chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra vào ngày mai. Tôi có thể mất việc. Tôi sẽ cố, chừng nào còn có thể. Rất nhiều người Hong Kong đang lâm vào tình cảnh thế này", ông bày tỏ.

Singapore, nơi có 90 ca nhiễm virus, tuyên bố phân bổ hàng tỷ đô la để hỗ trợ những doanh nghiệp hàng không và du lịch - những ngành bị tác động nặng nề từ dịch bệnh.

Jewel, một tổ hợp mua sắm - ăn uống tại sân bay Changi, phản ánh rõ rệt thực trạng của ngành du lịch đảo quốc sư tử. Đài phun nước trong nhà, nơi đám đông thường chen chân để selfie, nay có vô số khoảng trống để hành khách chụp ảnh một mình. Nhân viên sale của cửa hàng Apple tại đây còn đông gấp đôi khách.

Sân bay Changi vắng vẻ hơn thường lệ

Jeanne Liu, chủ tiệm bánh Rich & Good Cake Shop tại Jewel, nói rằng doanh thu đã giảm một nửa. "Không khí khắp cả nước như chùng xuống, người ta không đến những nơi vốn đông đúc", Jeanne nói.

Tại Thái Lan, nơi đón nhiều khách Trung Quốc nhất ở Đông Nam Á, với hơn 10 triệu lượt vào 2018, trung tâm thương mại Platinum Mall ở Bangkok thường nhộn nhịp vào thời điểm này trong năm. "Nhưng trong vài tuần qua, nó thật yên ắng, như một nghĩa trang", Siriwan Saensuwan, 65 tuổi, người đã bán quần áo ở Platinum hơn 10 năm qua, cho hay.

Còn tại Siem Reap, nơi có tàn tích Angkor Wat của Campuchia, khách sạn Sala Lodges, vốn luôn tấp nập khách ra vào, ba tuần qua không có ai đặt thêm phòng.

Arne Lugeon, 56 tuổi tuổi, ông chủ người Pháp của Sala Lodges, cho biết kể từ giữa tháng 2, 11 ngôi nhà gỗ trong cơ sở lưu trú này đã không có yêu cầu đặt phòng mới, mặc dù hiện nay là mùa du lịch cao điểm của Campuchia. "Tôi chỉ có thể hy vọng loại virus này được ngăn chặn và sau đó mọi thứ sẽ kết thúc sớm", Arne nói.

Fabien Martial, 46 tuổi, đồng sở hữu khách sạn Viroth tại Siem Reap, cho biết: "Dịp Tết Nguyên đán, 70% khách của chúng tôi đến từ Trung Quốc, nhưng năm nay tất cả phòng đã đặt đều bị hủy. Khách sạn gần như trống không trong vài ngày".

"Là một ông chủ khách sạn đã vượt qua SARS, cúm gia cầm và bất ổn chính trị, tôi đã học được cách kiên nhẫn và chịu đựng. Kinh doanh và du lịch sẽ khởi sắc trở lại", Fabien lạc quan.

Phóng viên (t/h)

Theo Nghề nghiệp & Cuộc sống