Đề xuất nâng doanh thu tính thuế hộ kinh doanh lên 500 triệu: Chuyên gia nói gì?

“Ngưỡng doanh thu 500 triệu đồng/hộ kinh doanh/năm phải nộp thuế chưa phải là ngưỡng cao, bởi nếu biên lợi nhuận ở mức 10% thì ngưỡng thu nhập phải nộp thuế chỉ ở mức 50 triệu đồng/năm, tương đương với 4,17 triệu đồng/tháng. Đây là mức thu nhập thấp và cần phải tính toán để nâng thu nhập cho người kinh doanh”, TS Nguyễn Ngọc Tú, giảng viên Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, nguyên Vụ trưởng Tổng cục Thuế nói.

Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng băn khoăn về việc Nhà nước sẽ giảm thu vì sẽ có rất ít hộ kinh doanh thuộc diện phải đóng thuế. Nếu áp dụng mức doanh thu này, trong hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên (theo số liệu tính đến tháng 10/2025), dự kiến sẽ có khoảng 2,3 triệu hộ, cá nhân không phải nộp thuế - chiếm khoảng 90% trên tổng số 2,54 triệu hộ kinh doanh.

“Việc nâng từ 200 triệu đồng lên mức 500 triệu đồng doanh thu/năm sẽ có lợi cho hộ kinh doanh, nhưng sẽ gây thất thu lớn nguồn thu của ngân sách Nhà nước, đồng thời làm cho khu vực kinh tế phi chính thức là các hộ kinh doanh ngày càng phình to do tâm lý không muốn thành lập doanh nghiệp để khỏi phải nộp thuế", TS Nguyễn Ngọc Tú phân tích.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này cho rằng Bộ Tài chính cần điều tra để tính toán đâu là hộ có doanh thu từ 500 triệu trở xuống, đâu là hộ có doanh thu trên 500 triệu đồng.

Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế của hộ kinh doanh từ 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm. (Ảnh minh hoạ).

Bình luận vấn đề này, ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín cho rằng, khi nâng ngưỡng tính thuế với hộ kinh doanh từ 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm, về nguyên tắc tài chính thì đối tượng được miễn thuế sẽ tăng và nguồn thu ngân sách sẽ giảm đi.

“Tuy nhiên, chúng ta phải có những góc nhìn cụ thể, nhất là mức doanh thu 500 triệu đồng/hộ kinh doanh/năm trở lên vẫn chưa đảm bảo công bằng với mức thuế của người làm công ăn lương. Nếu tính mức lợi nhuận 10% thì cần phải nâng mức đánh thuế với hộ kinh doanh lên doanh thu 1 tỷ đồng/năm và mức thu nhập bình quân 8,4 triệu đồng/tháng.

Trước đây, nếu ngưỡng miễn thuế là 100 triệu đồng/năm, hộ kinh doanh chỉ cần đạt doanh thu 101 triệu đồng thì phải chịu thuế trên toàn bộ 101 triệu đồng đó; tức là chỉ vì vượt 1 triệu đồng, họ phải gánh nghĩa vụ thuế cho cả phần lẽ ra được miễn. Điều này tạo ra sự thiếu công bằng rất lớn.

Còn lần này Bộ Tài chính sẽ đánh thuế ở mức trên 500 triệu đồng, nghĩa là nếu doanh thu từ 501 triệu thì chỉ đánh thuế 1 triệu chứ không đánh thuế cả 501 triệu đồng”, ông Được phân tích.

Tuy nhiên, ông cũng cho rằng, việc đánh thuế hộ kinh doanh không nhất thiết phải cào bằng mà nên lựa chọn đối tượng được hỗ trợ ở những ngành hàng, mặt hàng có lợi nhuận thấp.

Đề xuất nâng ngưỡng nộp thuế cá nhân bậc 1 lên 20 triệu đồng

Theo văn bản số 18491 trình Thủ tướng và Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc về việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, Bộ Tài chính điều chỉnh giảm từ 7 bậc thuế thành 5 bậc, nới rộng khoảng cách giữa các bậc và điều chỉnh lại thuế suất của Biểu thuế để tất cả các cá nhân đang nộp thuế ở các bậc đều được giảm so với biểu thuế hiện hành, đồng thời khắc phục sự tăng đột ngột giữa các bậc thuế.

Cụ thể, tại bậc 1, phần thu nhập tính thuế/tháng đến 10 triệu đồng có thuế suất là 5%; bậc 2 trên 10 triệu đến 30 triệu, thuế suất từ 15% giảm xuống còn 10% (giảm 5%); bậc 3 trên 30 triệu đến 60 triệu đồng, thuế suất từ 25% giảm xuống 20% (giảm 5%); bậc 4 trên 60 triệu đến 100 triệu đồng, thuế suất là 30% và bậc 5 là trên 100 triệu đồng, thuế suất 35%.

Ông Nguyễn Văn Được đánh giá cao sự tiếp thu, điều chỉnh của Bộ Tài chính khi điều chỉnh từ 7 bậc xuống 5 bậc: “Việc Bộ Tài chính sửa đổi giảm bậc đánh thuế, giảm % đánh thuế là phù hợp. Tuy nhiên, cũng cần tính toán nâng số tiền đánh thuế ở bậc 1 lên 20 triệu đồng thay ngưỡng 10 triệu như hiện nay”.

Đồng quan điểm, chuyên gia Nguyễn Ngọc Tú cho rằng việc Bộ Tài chính điều chỉnh từ 7 bậc thuế xuống 5 bậc là một bước tiến rất lớn, cho thấy sự cầu thị của Bộ khi lắng nghe đại biểu Quốc hội và dư luận xã hội.

“Tuy nhiên, mức thuế suất cao nhất đối với cá nhân bậc 5 là 35% chưa phù hợp, chỉ nên đánh thuế ở mức cao nhất là 30% để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là những chuyên gia nước ngoài, thợ bậc cao từ nước ngoài về nước, qua đó góp phần vào thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội”, TS Nguyễn Ngọc Tú nói.

Cũng theo ông Tú, mức thuế suất của 3 bậc sau (bậc 3 là 20%, bậc 4 là 30% và bậc 5 là 35%) vẫn còn cao.

“Ba bậc đầu dành cho các nhóm có thu nhập phổ thông nên cần phải áp dụng mức thuế thấp hơn, nên áp 5% với bậc 1; 10% bậc 2; 15% bậc 3; 20% bậc 4 và 25% bậc 5.

Ngoài ra, trong biểu thuế cần phải nâng ngưỡng thu nhập trong từng bậc; theo đó phải nâng từ ngưỡng 10 triệu lên 20 triệu đồng để đánh thuế 5%. Ở bậc cuối cùng - 35% phải nâng mức thu nhập lên ngưỡng từ 180- 200 triệu đồng/tháng”, ông Tú nói.