Dự án đường sắt Cát Linh – Hà Đông tự ý điều chỉnh vốn từ 8.769 tỷ đồng lên 18.001 tỷ đồng khi chưa báo cáo Thủ tướng..
Nội dung trên có trong kết luận kiểm toán của Kiểm toán nhà nước về hoạt động xây dựng và quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông.
Theo đó, dự án phải điều chỉnh vốn đầu tư từ 8.769 tỷ đồng lên 18.001 tỷ đồng, tức tăng 205% so với tổng vốn đầu tư ban đầu được duyệt. Đáng nói, khi quyết định điều chỉnh tăng vốn dự án, Bộ Giao thông vận tải không báo cáo Thủ tướng để trình Quốc hội thông qua chủ trương điều chỉnh vốn.
 |
| Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông tự nâng tổng mức đầu tư 8.769 tỷ đồng lên 18.001 tỷ đồng khi chưa báo cáo Thủ tướng. |
Chủ đầu tư cũng chưa chứng minh hiệu quả tài chính, kinh tế - xã hội do việc điều chỉnh dự án mang lại. Chi phí dự phòng điều chỉnh theo quyết định của Bộ Giao thông vận tải chưa xem xét yếu tố trượt giá có xu hướng giảm của 3 năm liền kề.
Kết luận kiểm toán còn cho thấy, dự án đường sử dụng vốn vay chưa hiệu quả do việc phối hợp triển khai thực hiện và giải quyết những khó khăn trong thực hiện cơ chế tài chính của dự án chậm.
Cụ thể, hiệp định vay 1,2 tỷ Nhân dân tệ tương đương 169 triệu USD ký ngày 22/10/2008 có hiệu lực ngày 27/4/2010, bắt đầu tạm ứng 15% từ năm 2009 và thanh toán cho khối lượng xây lắp từ tháng 12/2012 đến tháng 9/2015.
Hợp đồng vay ưu đãi bên mua 250 triệu USD ký ngày 8/11/2009, có hiệu lực ngày 15/11/2010, bắt đầu tạm ứng cho gói thầu tư vấn giám sát từ ngày 21/2/2012 và thanh toán cho gói thầu EPC từ ngày 3/9/2015 đến 30/6/2018 khoản văn 250 triệu USD mới giải ngân hết.
Hiệp định vay bổ sung 1,597 tỷ Nhân dân tệ tương đương 250,62 triệu USD ký ngày 11/5/2017 đến ngày 25/12/2017 mới có hiệu lực, ngày 17/4/2018 mới bắt đầu giải ngân lần đầu đến ngày 30/6/2018 giải ngân được 9,3 triệu USD, chiếm 3,7%.
Cũng theo báo cáo hồ sơ dự án, phụ lục tính toán tổng mức đầu tư ban đầu chưa thể hiện cơ sở tính toán đơn giá các hạng mục chi phí làm cơ sở xây dựng tổng mức đầu tư.
Đặc biệt, chủ đầu tư phê duyệt điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư bao gồm chi phí trả nợ gốc phần vay lại của Hiệp định vay 250 triệu USD chưa đúng quy định; phê duyệt bổ sung vào tổng mức đầu tư chi phí xây lắp tăng thêm 21,07 triệu USD (tương đương 6% chi phí xây dựng) do một số nguyên nhân khách quan, thay đổi biện pháp thi công từ đầu dự án khi chưa có dự toán chi tiết, thiếu cơ sở.
Về hiệu quả kinh tế của dự án, lưu lượng khách hàng do đơn vị tư vấn lập dự án giải định tính toán, phân tích hiệu quả tài chính, hiệu quả kinh tế - xã hội tăng cao hơn nhiều so với số liệu dự báo của Viện Chiến lược Giao thông vận tải.
Theo phân tích hiệu quả tài chính của dự án cho thấy tỷ suất nội hoàn 2,44% vẫn thấp hơn lãi suất vay, giá trị hiện tại ròng âm, nên xét trên góc độ tài chính dự án sẽ phải bù lỗ. Tuy nhiên, các đơn vị có liên quan chưa thẩm tra, đánh giá nội dung này.
“Khi phân tích tính kinh tế của dự án, chủ đầu tư không xem xét đến chi phí vận hành chiếm tỷ trọng lớn trong giai đoạn khai thác, dẫn đến kết luận dự án hiệu quả về mặt kinh tế là chính xác. Phương án tài chính của dự án ngay từ khi lập đã phải bù lỗ nhưng các bên có liên quan chưa đề xuất phương án khai thác hiệu quả”, báo cáo nêu.
Liên quan đến thiết kế, theo cơ quan kiểm toán, chủ đầu tư dự án đã không tổ chức thi tuyển thiết kế kiến trúc dự án; bản vẽ thiết kế cơ sở chưa thể hiện được kết cấu chính của dầm cầu, trụ cầu tuyến đường sắt; khi lập dự án không tính toán đến việc xử lý nền đất yếu dẫn đến phải điều chỉnh bổ sung.
Từ đó, Kiểm toán nhà nước kiến nghị xem xét xử lý trách nhiệm tập thể và cá nhân còn để xảy ra sai sót, trong đó có việc ký phụ lục hợp đồng số 11 điều chỉnh hình thức hợp đồng từ đơn giá và tỷ lệ phần trăm sang hình thức trọn gói khi một số hạng mục chỉ tạm tính, không có dự toán chi tiết; thương thảo bổ sung hơn 21 triệu USD chi phí xây dựng tăng thêm vào giá hợp đồng trọn gói thiếu cơ sở pháp lý.
Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tổ chức để xử lý theo quy định đối với những sai sót tồn tại trong việc phê duyệt tổng mức đầu tư từ hơn 8,7 nghìn tỷ đồng lên hơn 18 nghìn tỷ đồng khi chưa báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét và chỉ đạo xin chủ trương của Quốc hội về điều chỉnh dự án đầu tư.
 Xử lý dứt điểm tiến độ đường sắt Cát Linh - Hà Đông |
 Cái chốt 1% ở dự án Cát Linh – Hà Đông |
 Dự án Cát Linh – Hà Đông: Nỗi lo nhân sự lái tàu? |
