Lần đầu tiên, một đảng cực hữu tại Đức đã giành chiến thắng tại cuộc bầu cử cấp bang kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2. Chiến thắng của Đảng cực hữu “Sự lựa chọn vì nước Đức” (AfD) trong cuộc bầu cử tại bang miền Đông Thuringen được đánh giá là “quả bom nổ chậm” đối với các đảng trong liên minh cầm quyền của Thủ tướng Olaf Scholz.
Ngày 1/9, người dân tại hai bang miền Đông nước Đức là Thuringen và Sachsen đã đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử địa phương. Đây là bài toán thử thách đối với liên minh cầm quyền của Thủ tướng Olaf Scholz khi phe cực hữu ngày càng nhận được nhiều sự ủng hộ trong các cuộc thăm dò dư luận. Theo kết quả khảo sát trước bầu cử, đảng cực hữu AfD sẽ đạt được hơn 30% tổng số phiếu bầu và dẫn đầu. CDU dự kiến đạt được khoảng 30% tỷ lệ ủng hộ và tạm đứng thứ 2, trong khi đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của Thủ tướng Olaf Scholz sẽ chỉ nhận được vỏn vẹn dưới 6% tổng số phiếu ủng hộ.
Không nằm ngoài dự đoán, DW ngày 2/9 đưa tin, kết quả ban đầu đã đưa đảng cực hữu AfD vượt lên trước các đối thủ ở Thuringen và trên đà giành chiến thắng ở Sachsen. Được thành lập vào năm 2013, AfD vẫn là một đảng mới trên chính trường Đức nhưng đã chứng kiến sự gia tăng ổn định về mức độ phổ biến, đặc biệt là ở một số tiểu bang ở miền Đông nước Đức. Tại Thuringen, đảng này đã tăng gấp ba lần số phiếu ủng hộ trong ba cuộc bầu cử cấp bang gần đây nhất, từ 10% năm 2014 lên hơn 30% năm 2024.
Trong khi AfD liên tục giành được số phiếu bầu tại Thuringen, các đảng cầm quyền trong chính quyền bang lại nhận kết quả không mấy khả quan. Tại Sachsen, AfD cũng ghi dấu ấn mạnh mẽ với 30,8% lá phiếu ủng hộ, xếp sau Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo trung hữu (CDU). Liên minh Sahra Wagenknecht đứng thứ ba với 12%. Riêng đảng SPD hiện đang ở mức báo động khi không nắm chắc được 5% tổng số phiếu bầu.
Quan trọng hơn, các lá phiếu ở hai tiểu bang trên của Đức được coi là thước đo cho cuộc bầu cử liên bang vào năm tới và là cuộc trưng cầu dân ý về liên minh cầm quyền của Thủ tướng Olaf Scholz gồm đảng Dân chủ Xã hội (SPD) trung tả, đảng Dân chủ Tự do (FDP) và đảng Xanh. Kết quả bầu cử này đánh dấu lần đầu tiên một đảng cực hữu giành chiến thắng trong một cuộc bầu cử cấp bang ở Đức kể từ Chiến tranh Thế giới thứ 2.
Tuy nhiên, Tổng thư ký quốc gia CDU Carsten Linnemann tuyên bố "cử tri ở cả hai bang đều khẳng định sẽ không thành lập liên minh với AfD". Với việc tất cả các đảng khác đã loại trừ khả năng liên minh với AfD, có vẻ như đảng cực hữu này sẽ không thể thành lập chính phủ, nhưng đảng AfD dự kiến sẽ giành được 31 trong 88 ghế quốc hội Đức, có nghĩa là họ có đủ quyền lực để phản đối một số quyết định của hội đồng tiểu bang, chẳng hạn như bỏ phiếu bầu thẩm phán.
Alice Weidel, đồng lãnh đạo quốc gia của AfD, nói với đài truyền hình ARD rằng chiến thắng của đảng bà là "một thành công lịch sử". Tino Chrupalla, một lãnh đạo khác của AfD khẳng định người dân ở cả 2 bang đã bày tỏ nguyện vọng có “sự thay đổi chính trị”. Theo chính khách này, AfD "sẵn sàng và mong muốn đàm phán với tất cả các đảng".
Cần thừa nhận rằng, tuy kết quả cuộc bầu cử địa phương lần này sẽ không gây ra nhiều xáo trộn cho chính trường Đức nhưng đây cũng sẽ là những “quả bom nổ chậm” và sẵn sàng phát nổ vào kỳ bầu cử Quốc hội Đức tiếp theo, dự kiến vào tháng 9/2025. Ngoài ra, kết quả này cho thấy những gì mà đảng cực hữu AfD đạt được mang tính đột phá lịch sử, đưa đảng này trở thành lực lượng chính trị có vị thế và khả năng thách thức các đảng truyền thống đang liên minh nắm quyền tại Đức. Chưa kể đến, phe cực hữu sẽ coi đây là một chiến thắng và là bước đệm quan trọng trong việc lan rộng phong trào ủng hộ cực hữu tại Đức.
Diễn biến này cũng có thể báo hiệu thêm xung đột trong chính phủ liên minh của Thủ tướng Scholz khi một số thành viên của các đảng liên minh sẽ sử dụng kết quả để đặt câu hỏi về tính hợp pháp của chính phủ cầm quyền. "Một đảng cực hữu công khai đã trở thành lực lượng mạnh nhất trong quốc hội tiểu bang lần đầu tiên kể từ năm 1949 và điều đó khiến nhiều người vô cùng lo lắng" - đồng lãnh đạo của đảng Xanh, Omid Nouripour, nhấn mạnh.
Báo Politico bình luận chiến thắng của đảng cực hữu AfD "giáng đòn mạnh vào trung tâm chính trị của Đức, đặc biệt là đối với 3 đảng trong liên minh cầm quyền của Thủ tướng Olaf Scholz. Cuộc bầu cử ngày hôm nay sẽ là bài toán đầy hóc búa và thách thức đối với liên minh cầm quyền. Mặc dù dân số ở Tây Đức đông gấp 5 lần Đông Đức, 68 triệu so với hơn 12 triệu người, nhưng việc đảng cầm quyền SPD dường như đang nằm ngoài cuộc chơi khiến các chuyên gia lo ngại, nhất là trong bối cảnh làn sóng bài ngoại đang dần lan rộng khắp nước Đức sau những bất ổn liên quan đến các vụ tấn công bằng dao khủng bố mới xảy ra trong những ngày gần đây.
https://cand.com.vn/binh-luan-quoc-te/con-dia-chan-tren-chinh-truong-duc-i742450/
