Những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện chuyển đổi năng lượng xanh trong hoạt động vận tải hành khách công cộng đã được các cơ quan chức năng thành phố nhận diện, từ đó xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp.
Mới đây, UBND thành phố Hà Nội đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng sở, ngành, đơn vị liên quan để quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu chậm nhất đến năm 2030, 100% xe buýt trên địa bàn sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh.
Chậm nhất đến năm 2030 phải hoàn thành chuyển đổi
Hà Nội đang thực hiện lộ trình chuyển đổi sang xe buýt điện theo nhiều giai đoạn, với các tuyến buýt điện mới được đưa vào hoạt động, bao gồm cả các tuyến buýt điện cỡ lớn và nhỏ. Mục tiêu là thay thế toàn bộ xe buýt chạy dầu diesel bằng xe buýt chạy điện, một phần trong kế hoạch phát triển giao thông công cộng xanh và bền vững.
Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, trong bối cảnh Thủ đô đang đối mặt với ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí, việc phương tiện giao thông chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch (xăng, dầu) sang dùng điện, năng lượng xanh sẽ là bước đi cần thiết để xây dựng thành phố xanh, sạch, đẹp. Hà Nội đặt mục tiêu chậm nhất đến năm 2030, 100% xe buýt (gần 2.500 xe) trên địa bàn sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh.
Sau 10 tuyến buýt điện đầu tiên của Công ty TNHH Dịch vụ vận tải sinh thái VinBus hòa mạng vận tải hành khách công cộng của thành phố, đến nay, thành phố đã có thêm một số tuyến buýt điện do Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco), Công ty cổ phần Vận tải Newway, Công ty cổ phần Xe điện, Công ty TNHH Du lịch dịch vụ xây dựng Bảo Yến vận hành, khai thác phục vụ nhân dân như: 47A (Long Biên - Bát Tràng), 47B (Đại học Kinh tế quốc dân - Kiêu Kỵ), 43 (Kim Mã - Đông Anh), 05 (Mai Động - Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội), 39 (Công viên Nghĩa Đô - Mai Động), 59 (Đông Anh - Học viện Nông nghiệp Việt Nam). Như vậy, đến nay thành phố đã hoàn thành chỉ tiêu tăng tỷ lệ xe buýt sử dụng năng lượng điện, năng lượng xanh năm 2026 đạt 20-23%.
Ông Phạm Đình Tiến, Trưởng phòng Kế hoạch vận hành, Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội cho biết, qua theo dõi, đánh giá, các tuyến xe buýt điện vận hành hơn 3 năm qua cho thấy hiệu quả toàn diện. Vào những khung giờ cao điểm, hệ số sức chứa vượt 100%. Chất lượng dịch vụ của xe buýt điện hoàn thiện hơn so với xe buýt thông thường. Đặc biệt, một số tuyến buýt điện có sản lượng hành khách cao, nằm trong tốp đầu của toàn mạng (như tuyến E01, E03). Đáng chú ý qua khảo sát, 90% hành khách Thủ đô hài lòng với xe buýt điện.
Chậm nhất đến năm 2030, toàn bộ xe buýt (gần 2.500 xe) trên địa bàn sẽ sử dụng điện, năng lượng xanh là mục tiêu đang được thành phố Hà Nội quyết tâm thực hiện, song thực sự đây cũng là mục tiêu rất thách thức. Việc chuyển sang xe buýt điện không chỉ đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn phục vụ đổi mới đoàn phương tiện, đi kèm với đó là về hạ tầng trạm sạc điện.
Trong đó, địa điểm phải là các bến bãi rộng, có quy hoạch cụ thể về vị trí, khoảng cách giữa các trạm để đáp ứng nhu cầu của đoàn phương tiện; có phương án phòng, chống cháy nổ kèm theo. Hạ tầng điện phải bảo đảm ổn định, không gián đoạn, điện 3 pha và có hệ thống trạm biến áp công suất lớn. Trong khi đó, hiện hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho trạm sạc ở Việt Nam còn chưa đầy đủ và đồng bộ, gây khó khăn cho việc phát triển tổng thể hệ thống trạm sạc.
Chuẩn bị hạ tầng trạm sạc đáp ứng yêu cầu chuyển đổi
Đại diện Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội cho biết, những khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện chuyển đổi năng lượng xanh đã được các cơ quan chức năng thành phố nhận diện, từ đó xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp.
Mới đây, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã giao các sở, ngành, đơn vị lập phương án chuẩn bị hạ tầng trạm sạc, trạm cấp năng lượng, phục vụ lộ trình chuyển đổi xe buýt sử dụng năng lượng xanh.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc phối hợp cùng Sở Công Thương tham mưu, đề xuất rà soát, bổ sung quy hoạch hệ thống trạm sạc điện, trạm cấp năng lượng xanh. Trong quá trình thỏa thuận, hướng dẫn quy hoạch tổng mặt bằng, quy hoạch chi tiết xây dựng, nghiên cứu bổ sung yêu cầu dành diện tích đất nhất định để quy hoạch trạm sạc điện, trạm cung cấp năng lượng xanh.
Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan, tổng hợp, xác định nhu cầu sử dụng đất phát triển hạ tầng cung cấp nguồn điện, nguồn năng lượng xanh trên địa bàn thành phố để đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Công an thành phố hướng dẫn thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn phòng, chống cháy nổ đối với các trạm sạc điện. Tổng công ty Điện lực thành phố xây dựng phương án cung cấp, bảo đảm nguồn điện công suất lớn để vận hành các trạm nạp cho xe điện trên toàn mạng lưới xe buýt của thành phố, bảo đảm xe buýt hoạt động ổn định, không bị gián đoạn.
UBND các quận, huyện, thị xã (các xã, phường sau sắp xếp) lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xác định nhu cầu sử dụng đất của các trạm sạc điện cho các phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh.
