Cần khoảng 11.700 tỷ đồng vốn ngân sách để “giải cứu” 7 dự án BOT

Báo cáo về giải pháp xử lý vướng mắc, bất cập tại một số dự án BOT giao thông do Bộ GTVT quản lý, ông Lê Kim Thành, Vụ trưởng Vụ đối tác công - tư cho hay, từ năm 2018 Bộ GTVT đã phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương, các nhà đầu tư và các cơ quan liên quan thực hiện rà soát tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ, đánh giá bất cập và lựa chọn giải pháp xử lý phù hợp với điều kiện cụ thể của từng trạm thu phí.

Đến nay, Bộ GTVT đã xử lý vướng mắc, bất cập tại 14 trạm thu phí. Các trạm thu phí sau khi xử lý vướng mắc đã nhận được sự đồng thuận của người sử dụng dịch vụ, tình hình an ninh trật tự ATGT đã được bảo đảm, công tác thu phí hoàn vốn cơ bản ổn định. Nhưng vẫn còn 7 dự án BOT chưa được tháo gỡ vướng mắc do cần bổ sung vốn nhà nước, vượt thẩm quyền của Bộ GTVT.

Theo tính toán, để xử lý 7 dự án BOT này cần bố trí vốn ngân sách Nhà nước khoảng 11.710 tỷ đồng. Theo quy định của pháp luật về đầu tư công, phải trình Quốc hội quyết định chủ trương.

Đối với một dự án BOT còn lại, giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc cần bổ sung vốn Nhà nước nên vượt thẩm quyền của Bộ GTVT", ông Thành cho hay.

Cũng theo ông Thành, tại các dự án BOT nêu trên, nhà đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng dự án. Đồng thời, các dự án đã hoàn thành, đưa vào khai thác và phát huy hiệu quả đầu tư.

"Việc chưa được thu phí tại các dự án BOT hoặc đã thu phí nhưng bị sụt giảm doanh thu chủ yếu xuất phát từ những nguyên nhân khách quan, không thể lường trước hoặc do thay đổi chính sách từ phía cơ quan nhà nước", ông Thành cho hay.

Theo các quy định tại hợp đồng dự án BOT, trường hợp xảy ra tình huống bất khả kháng làm ảnh hưởng đến việc thu phí hoặc doanh thu thu phí, Bộ GTVT có trách nhiệm báo cáo cấp có thẩm quyền để hỗ trợ cho nhà đầu tư đảm bảo việc thu hồi vốn và lợi nhuận theo hợp đồng và thanh toán, bồi thường các khoản chi phí do nhà đầu tư đã thực hiện, được xác định thông qua kiểm toán.

Về thẩm quyền quyết định chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, ông Thành cho hay, các dự án BOT giai đoạn trước đây được Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương đầu tư, nên thẩm quyền cho phép chấm dứt hợp đồng dự án trước thời hạn thuộc Thủ tướng Chính phủ.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam mong muốn Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tiếp tục chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quyết liệt thực hiện chủ trương và những giải pháp của Chính phủ để giải quyết các vấn đề liên quan đến BOT.

Theo ông Tú, nếu giải quyết được vấn đề BOT sẽ giải quyết được vấn đề rất lớn của đất nước hiện nay đó là nguồn lực đầu tư cho các công trình hạ tầng. Nếu không xử lý sớm, dứt điểm những tồn tại của BOT sẽ phải tiếp tục sử dụng nguồn ngân sách để đầu tư, trong khi chủ trương của Chính phủ là xã hội hoá đầu tư các hạ tầng.

Ngoài ra, các ngân hàng thương mại cũng sẽ e ngại cho vay vào lĩnh vực này trong thời gian tới và cũng không thể sử dụng Ngân sách nhà nước mãi được.