“Tự tìm lối thoát cực đoan ở trẻ vị thành niên: Cha mẹ cần làm gì để đồng hành và bảo vệ con?” là chủ đề vừa được TS.BS Nguyễn Mai Hương - Trưởng khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ online cùng cộng đồng. Đây là một hoạt động ý nghĩa hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống tự tử (10-9).
TS.BS Nguyễn Mai Hương - Trưởng khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ thông tin hữu ích cùng cộng đồng. Ảnh chụp màn hình.
Ngày 10-9 hằng năm được chọn là Ngày Thế giới phòng, chống tự tử, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề tự tử và thúc đẩy hành động phòng ngừa thông qua truyền thông, giáo dục và hỗ trợ tâm lý. Các chiến dịch truyền thông đã được chứng minh là góp phần làm giảm số ca tự tử và hành vi này trên toàn cầu.
Năm 2025, Ngày Thế giới Phòng, chống tự tử có chủ đề “Thay đổi câu chuyện về tự tử” cùng lời kêu gọi “Bắt đầu cuộc trò chuyện”. Thông điệp này nhấn mạnh sự cần thiết của việc phá vỡ im lặng, giảm kỳ thị và khuyến khích những cuộc trò chuyện cởi mở, thấu hiểu - yếu tố then chốt trong công tác phòng ngừa tự tử.
Hưởng ứng ngày này, thông qua phần trình bày online với chủ đề: “Tự tìm lối thoát cực đoan ở trẻ vị thành niên: Cha mẹ cần làm gì để đồng hành và bảo vệ con?”, TS.BS Nguyễn Mai Hương - Trưởng khoa Sức khỏe Vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương đã cung cấp những kiến thức thiết thực, giúp phụ huynh nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tự tử ở trẻ vị thành niên. Đồng thời, hiểu rõ tâm lý của trẻ trong giai đoạn nhạy cảm, trang bị kỹ năng lắng nghe, thấu hiểu và tạo dựng môi trường sống tích cực, an toàn cho con.
Theo TS.BS Nguyễn Mai Hương, tự tử là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai ở thanh niên từ 15 đến 30 tuổi trên toàn cầu và ở Việt Nam. Một khảo sát ở Việt Nam cho thấy cứ 6 học sinh thì có một em từng nghiêm túc nghĩ đến việc tự tử trong năm vừa qua. Lý giải nguyên nhân, TS.BS Nguyễn Mai Hương nhận định: Một số yếu tố có thể dẫn đến suy nghĩ và hành vi tự tử ở tuổi teen, bao gồm rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, mâu thuẫn gia đình, áp lực từ bạn bè và học tập, và bạo lực học đường.
Vì vậy, cha mẹ, giáo viên và cộng đồng cần chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo việc tự tìm lối thoát cực đoan ở trẻ vị thành viên. Một số thanh thiếu niên sẽ bày tỏ ý định này bằng lời nói như "Con không muốn sống nữa". Trong khi đó, những em khác có thể có dấu hiệu khó đoán hơn, chẳng hạn như thu mình, tránh giao tiếp, thường xuyên nói những điều tiêu cực hoặc nói về cái chết.
TS.BS Nguyễn Mai Hương đã có những khuyến nghị giá trị nhằm cung cấp hướng dẫn cho cả cha mẹ và nhà trường phòng ngừa và đối phó với vấn đề này. Đó là, cha mẹ cần hiểu tâm lý lứa tuổi vị thành niên và tránh gây áp lực quá mức trong học tập. Cha mẹ nên dành thời gian cho con, tạo môi trường tin tưởng và trở thành điểm tựa đáng tin cậy cho con em mình. Khi thấy hành vi của con có sự thay đổi, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế uy tín để được đánh giá và điều trị. TS.BS Nguyễn Mai Hương nhấn mạnh, cha mẹ không bao giờ được xem nhẹ những lời nói về ý định tự tử của con.
Theo TS.BS Nguyễn Mai Hương, nhà trường nên tạo môi trường học tập giảm bớt áp lực, nơi học sinh có thể cân bằng giữa học và chơi. Đồng thời, cần tạo bầu không khí lành mạnh, tích cực, chú ý đến các dấu hiệu bạo lực học đường, và nhận biết những học sinh có thay đổi về tâm trạng hoặc kết quả học tập. Đặc biệt, cần chú trọng phát triển các dịch vụ tư vấn tâm lý học đường, bởi đây là giải pháp hiệu quả trong việc hỗ trợ sớm cho học sinh./.
