Tranh luận dữ dội về cuốn tiểu thuyết lịch sử có yếu tố sex

"Chim ưng và chàng đan sọt" là cuốn lịch sử của tác giả Bùi Việt Sỹ, vừa đoạt giải C hạng mục sách hay tại Giải thưởng Sách quốc gia 2018. Trước đó, cuốn sách này cũng đã đoạt giải B (không có giải A) tại cuộc thi viết giai đoạn 2011 - 2015 do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức.

Bìa cuốn tiểu thuyết "Chim ưng và chàng đan sọt" (NXB Hội Nhà văn)

Cuốn tiểu thuyết "Chim ưng và chàng đan sọt" xoay quanh nhân vật chính Phạm Ngũ Lão - xuất thân từ nông dân trở thành anh hùng. Bên cạnh đó, sách cũng khắc họa chân dung của các nhân vật lịch sử như Trần Hưng Đạo, Trần Khánh Dư trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông.

Nhà văn Bùi Việt Sỹ cho biết ông đã hư cấu chi tiết khác hoàn toàn chính sử (Đại Việt Sử ký toàn thư). Nhân vật Trần Khánh Dư được Bùi Việt Sỹ xây dựng rất "đời" chứ không đĩnh đạc khô khan, uy nghi và lý tưởng như chính sử. Từ xuất thân của Trần Khánh Dư đến sự may mắn, những cuộc tình chớp nhoáng, những mưu mẹo dối gian để vơ lợi lộc về bản thân của nhân vật này được nhà văn mạnh dạn phơi bày. Nhân vật Trần Khánh Dư của Bùi Việt Sỹ vừa có tài đánh giặc cứu nước nhưng cũng đồng thời sống buông thả, vụ lợi, dâm đãng…

Chính vì xây dựng một nhân vật khác hẳn với chính sử, nên nhiều chi tiết trong cuốn tiểu thuyết "Chim ưng và chàng đan sọt" đã bị bạn đọc bình luận là "chế biến lịch sử". Cuốn tiểu thuyết cũng để lại nhiều lỗi sai chính tả khiến người đọc có cảm giác cẩu thả. Đặc biệt, những đoạn miêu tả cảnh ái ân giữa đôi nhân tình Trần Khánh Dư - công chúa Thiên Thụy.

Những chi tiết gây phản cảm trong cuốn sách

Ngay sau khi đoạt giải thưởng sách quốc gia, chi tiết có yếu tố sex này khiến nhiều độc giả lập tức lên tiếng trên các trang mạng xã hội, cho rằng tác phẩm gợi dục và sử dụng nhiều từ ngữ thô thiển.

Bạn đọc Nguyen Thi Bich Hau viết: "Thật tệ hại khi chúng ta đọc cuốn sách tiểu thuyết lịch sử vừa đoạt giải thưởng quốc gia của tác giả Bùi Việt Sỹ. Chỉ vài trang của cuốn sách đó đảm bảo "bẩn bựa" hơn mọi "dâm thư" từng lưu hành công khai cũng như bí mật. Cần phải cảnh báo cha mẹ học sinh về cuốn sách này… Cuốn sách có những trang phản ánh một tư duy bệnh hoạn, có lẽ là của một người bị ám ảnh tình dục".

Một độc giả có nick name Do Hoa bình luận: "Đọc và thấy sợ hãi cho những dòng chữ gán mác truyện lịch sử nhưng lại miêu tả trần trụi, thô tục như "truyện người lớn". Nó trái ngược với lời giới thiệu \'nhẹ nhàng, sinh động, không sa đà vào chất liệu mà khá thanh thoát, bay bổng, thành một hình tượng nghệ thuật, lưu lại trong lòng người đọc\' ở đầu sách".

Độc giả tên Ngoc Lien giận dữ cho rằng: "Không hiểu sao Nhà xuất bản Hội Nhà văn lại duyệt và ấn hành cuốn sách. Tôi từng đọc truyện thâm cung bí sử của Trung Quốc về các nhân vật như: Võ Tắc Thiên, Từ Hy Thái Hậu, Lã Bất Vi… Các tác giả cũng viết về sự suy đồi nhưng rất tế nhị. Còn ở tác phẩm này, tôi thấy kinh hoàng trong cách viết, cách miêu tả".

Tiểu thuyết "Chim ưng và chàng đan sọt" cũng còn nhiều lỗi chính tả gây cảm giác "ẩu" (Vùng khoanh đỏ)

Trước phản ứng của độc giả, Hội đồng chuyên môn giải sách quốc gia 2018 - chia sẻ: "Tiểu thuyết "Chim ưng và chàng đan sọt" phản ánh giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc, chân dung các vị tướng lĩnh lừng danh. Trong quá trình chấm giải, chúng tôi đã làm việc nghiêm túc và xem xét kỹ càng trước khi đi đến quyết định cuối cùng. Hội đồng căn cứ vào thành tích mà tác phẩm từng giành được. Đánh giá tổng thể và cân nhắc kỹ lưỡng cuốn sách, dù có một số chi tiết nhạy cảm, chúng tôi vẫn quyết định trao giải" - Nhà văn Nguyễn Phan Hách nói.

Chủ tịch hội Nhà văn Việt Nam, nhà thơ Hữu Thỉnh cho rằng cảnh ái ân trong tiểu thuyết chỉ là chi tiết phụ giúp người đọc thấy được lý do sau này Trần Khánh Dư chịu sự trừng phạt nghiêm khắc của vua Trần. "Tiểu thuyết là nơi nhà văn phát huy trí tưởng tượng, để độc giả hình dung sinh động về giai đoạn lịch sử" - Nhà thơ Hữu Thỉnh nói.

Có thể độc giả phản ứng hơi quá mạnh mẽ, mặc dù nhân vật trong tiểu thuyết không phải là nhân vật của lịch sử. Tuy nhiên, cách tác giả sử dụng tên tuổi, thân thế, bối cảnh xã hội và vai trò của nhân vật hoàn toàn trùng khớp với lịch sử, nhưng lại hư cấu tính cách phóng túng, dâm ô, ngang tàng thể hiện toàn bộ cái xấu, cái ác như vậy liệu có đúng với tính cách con người và vị trí của các nhân vật này trong giai đoạn lịch sử đó của Việt Nam? Không chỉ yếu tố sex mà góc nhìn này sẽ luôn luôn gây phản cảm trong độc giả, bởi cho dù là tiểu thuyết nhưng vẫn là tiểu thuyết lịch sử.

Hoà Bình

Hài Tết nhảm, sex tràn lan: Loạn chuẩn văn hóa? Dịp Tết, nhiều sản phẩm hài đua nhau trình làng, nhưng trong đó có không ít sản phẩm bị đánh giá là “nhảm”, lạm dụng ...