TPHCM sẽ triển khai thu phí xe ôtô lưu thông vào trong khu vực trung tâm TPHCM trong giai đoạn 2021-2025 với kỳ vọng sẽ hạn chế tình trạng ùn tắc giao thông, thúc đẩy người dân sử dụng vận tải hành khách công cộng, giảm ô nhiễm môi trường và bổ sung nguồn thu cho ngân sách thành phố. Tuy nhiên, dư luận không khỏi băn khoăn về tính khả thi của giải pháp thu phí này, bởi nếu không được cân nhắc, tính toán kỹ thì nguy cơ không những không giải quyết được kẹt xe mà còn thất thu như đang xảy ra ở các tuyến đường thu phí đậu xe ôtô dưới lòng đường hiện nay.
 |
| Kẹt xe ôtô trên đường Điện Biên Phủ, TPHCM. Ảnh: Minh Quân |
Dự kiến tạo vành đai khép kín với 34 cổng thu phí không dừng
Thu phí xe ôtô vào khu vực trung tâm thành phố là một trong những giải pháp nằm trong đề án tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân vừa được Hội đồng Nhân dân TPHCM thông qua vào ngày 11.7.
Giải pháp thu phí xe ôtô vào trung tâm được UBND thành phố chấp thuận cho một Cty tư nhân nghiên cứu cách đây gần 11 năm. Còn nhớ lúc đó, đơn vị tư nhân sau khi nghiên cứu đã đưa ra mức đầu tư khoảng 1.182 tỉ đồng và đề xuất đầu tư theo hình thức BTO (xây dựng, chuyển giao, kinh doanh). Tuy nhiên sau nhiều lần bàn thảo, nâng lên đặt xuống, vào khoảng 7.2019 cũng trên cơ sở nghiên cứu của đơn vị tư nhân này, Sở GTVT đã đề xuất UBND TPHCM chấp thuận giao cho Trung tâm quản lý đường hầm sông Sài Gòn làm chủ đầu tư dự án (thay vì tư nhân đầu tư như trước đó), đồng thời tổng mức đầu tư cũng giảm xuống còn 250 tỉ đồng được đầu tư từ ngân sách thành phố (thay cho đầu tư bằng nguồn xã hội hóa).
Việc tổng mức đầu tư giảm được các đơn vị liên quan lý giải do thời điểm đề xuất cách đó 10 năm là tính luôn lãi suất nhà đầu tư, chi phí thiết bị công nghệ, bảo trì trong 15 năm của dự án. Trong khi hiện nay với việc triển khai thu phí không dừng ở các trạm BOT trên cả nước, các xe ôtô được gắn thẻ định danh miễn phí (có thể sử dụng được cho việc thu phí vào trung tâm TPHCM) nên loại trừ thiết bị này ra khỏi dự án cũng như đầu tư bằng ngân sách (không trả lãi cho nhà đầu tư) do vậy tổng mức đầu tư giảm.
Theo đề xuất của Sở GTVT từ tháng 7.2019, thành phố sẽ xây dựng hệ thống thu phí không dừng đối với xe ôtô trên một vành đai khép kín bao quanh khu vực trung tâm TPHCM, bao gồm các quận 1, 3 và giáp ranh quận 5, 10. Trên vành đai này dự kiến bao gồm 34 cổng thu phí đa làn không dừng. Những ôtô muốn đi vào khu vực trung tâm buộc phải trả phí bằng hình thức tự động không dừng (công nghệ thu phí không dừng như các trạm thu phí BOT đang triển khai), không thu chiều ra. Sở GTVT cho rằng, không lo ngại ùn tắc ở các cổng khi triển khai thu phí ôtô vào trung tâm, bởi việc thu phí bằng hình thức tự động, xe không dừng nộp phí sẽ không ùn tắc.
Khó giải quyết hết kẹt xe
Một trong những mục tiêu chính của việc thu phí xe ôtô vào trong trung tâm hướng đến là giải quyết vấn đề kẹt xe ở khu vực trung tâm hiện đang ngày càng trầm trọng. Tuy nhiên, giải pháp thu phí này đang gặp phải phản ứng cho rằng khó giải quyết kẹt xe.
“Nếu nói thu phí xe ôtô vào trung tâm để giải quyết vấn đề kẹt xe thì tôi cho rằng khó khả thi. Nếu có chăng giải pháp thu phí xe ôtô vào trung tâm chủ yếu đem lại thêm nguồn thu cho ngân sách để đầu tư lại vào hạ tầng giao thông” - ông Bùi Văn Quản - Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TPHCM - chia sẻ.
Bởi khu vực trung tâm thành phố hiện nay (quận 1, 3) tập trung rất nhiều trụ sở làm việc của các cơ quan, đơn vị hành chính, công ty, trường học, căn hộ, trung tâm mua sắm, siêu thị… nên nhu cầu đi lại của người dân ra vào trung tâm rất lớn. Và với nhu cầu đi lại cao như vậy, dù bắt buộc trả phí ôtô nhiều người dân vẫn chấp nhận để đi vào trung tâm thì liệu khi đó chắc gì đã hết kẹt xe? Đó là chưa kể, những người không đi vào trung tâm bằng ôtô, họ lại chuyển sang đi xe gắn máy vào trung tâm (vì xe buýt chưa tiện lợi thay thế), từ đó lại làm tăng phương tiện thì tình hình kẹt xe vẫn không hết được.
“Vấn đề không phải thu phí là hết kẹt xe. Theo tôi thành phố phải đẩy mạnh hoạt động xe buýt tốt hơn nữa, rồi các tuyến metro phải làm nhanh hơn để kết nối đi lại thuận tiện cho người dân bằng vận tải công cộng thì không cần thu phí vẫn giảm được xe cá nhân, giải quyết được kẹt xe” - ông Bùi Văn Quản cho biết.
| Phạm vi các tuyến đường dự kiến tổ chức thành vành đai khép kín để phục vụ việc thu phí xe ôtô vào trung tâm gồm từ đường Hoàng Sa dọc theo kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè - Nguyễn Phúc Nguyên giao với Cách Mạng Tháng 8 - đường 3 Tháng 2 - Lê Hồng Phong - Lý Thái Tổ - Nguyễn Văn Cừ - Võ Văn Kiệt và Tôn Đức Thắng. Trên vành đai này sẽ bao gồm 34 cổng thu phí đa làn không dừng. Huyền Trân
Việc bố trí 34 cổng thu đã hợp lý chưa? TS Vũ Anh Tuấn - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải Việt Đức: Khi TPHCM đã đồng ý chủ trương, các đơn vị liên quan phải ngồi lại với nhau để bàn bạc kỹ càng phương án triển khai, việc bố trí 34 cổng thu phí như vậy liệu đã hợp lý chưa. Các giải pháp giao thông đi kèm là gì, phương án phân luồng giao thông có thay đổi cụ thể ra sao... Các cơ quan chức năng cũng cần nghiên cứu sử dụng nguồn phí thu được sao cho hợp lý. Sau khi trừ đi các chi phí thuê thiết bị, vận hành... số tiền còn lại phải dành phần lớn đầu tư vào hạ tầng và giao thông công cộng. Sẽ nghiên cứu, tính toán lại các phương án Ông Ngô Hải Đường - Trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng giao thông đường bộ (Sở GTVT) - cho biết: Đề xuất thu phí ôtô vào trung tâm TPHCM chỉ là một hạng mục trong tổng thể của đề án tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân tham gia giao thông trên địa bàn TPHCM. Hiện nay các giải pháp này đều được nghiên cứu thực hiện song song để đảm bảo rằng khi tổ chức thu phí vào trung tâm thì vận tải hành khách công cộng, kể cả metro cũng như các không gian đi bộ, cơ bản đáp ứng nhu cầu người dân. Ngay cả đề án tổ chức thu phí, sở cũng chỉ mới xin chủ trương nghiên cứu cụ thể. Các thông tin đưa ra như lập vành đai xung quanh các tuyến đường khu vực quận 1, 3, 5, 10 cũng như tổ chức 34 cổng thu phí không dừng... chỉ là những thông tin ban đầu. Bước tiếp theo sau khi được HĐND TPHCM thông qua Nghị quyết, sở sẽ nghiên cứu lại từ đầu về các giải pháp thu phí ôtô vào trung tâm. Kinh nghiệm một số nước trên thế giới, gần với Việt Nam nhất là Singapore cũng đã tổ chức thu phí vào trung tâm từ rất lâu. Ban đầu nhiều người cũng không đồng tình nhưng khi triển khai một thời gian thì người dân thấy được mặt tích cực, lượng ôtô vào trung tâm thời gian cao điểm giảm 30-50% nên đa số người dân quay sang ủng hộ. Minh Quân (ghi) |
 |
Các trạm thu phí ô tô vào trung tâm TP.HCM đặt ở vị trí nào?
HĐND TP.HCM vừa thông qua nghị quyết về việc thực hiện tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp kiểm soát sử dụng ... |
 |
TP HCM sẽ thu phí ôtô vào trung tâm
Thành phố thu phí ôtô vào trung tâm trong giai đoạn 2021-2025, phân vùng hoạt động xe máy theo đề án tăng cường vận tải ... |
