Đã có những lo ngại xuất hiện về việc robot thông minh có thể được sử dụng trong những tình huống khẩn cấp.
Trong bộ phim How to build a Human - Công nghệ chế tạo “Người” của đạo diễn Stephen Mizelas, nữ diễn viên Gemma Chan đã chấp nhận làm mẫu tạo hình cho một nữ robot có trí thông minh nhân tạo (AI), với giọng nói, cử chỉ, thói quen, phản xạ, tri thức... của mình.
Cô cùng nữ robot AI đã vượt qua các bài test, đánh lừa được cả những người bạn, cộng sự của mình, khi họ thất bại trong việc nhận ra đang nói chuyện với một robot thay vì Gemma Chan.
 |
| Nữ diễn viên Gemma Chan |
Đó là câu chuyện của mùa hè 2016, khi bộ phim được trình chiếu trên kênh 4 (Anh).
Hiện tại, các robot đang ngày càng được sử dụng rộng rãi, thậm chí trong thời gian ngắn sắp tới sẽ được đưa vào thử nghiệm chăm sóc các bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ.
Những thiết bị như GPS tracker (theo dõi vị trí) được tích hợp vào điện thoại, đồng hồ để giúp các bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ không bị lạc đường; trong khi các thiết bị giám sát trong nhà có thể kiểm tra nhiệt độ, và nhắc nhở người trong nhà nếu điện thoại hay TV đang được sử dụng, gửi thông tin về người thân trong gia đình hay người chăm sóc.
Tại Anh, một số bệnh viện đã sớm cho bệnh nhân của mình đeo đồng hồ thông minh, giúp thu thập dữ liệu về giấc ngủ, khẩu phần ăn, huyết áp và mức độ đường trong máu để phục vụ bác sĩ phân tích, nghiên cứu và đề ra phác đồ điều trị.
Công nghệ tương tác, bao gồm các ứng dụng ảo thực tế và chuyên dụng, hay các trò chơi điện tử trên máy tính, đang được các nhà sản xuất đưa ra giới thiệu với người tiêu dùng, áp dụng vào việc giúp bệnh nhân bình tĩnh, thoát chứng trầm cảm hay nổi giận bất thình lình.
Bên cạnh đó, các thiết bị nói và nhắc lịch điện tử cũng được chế tạo và tích hợp vào các vật dụng trong gia đình, giúp người bệnh nhớ thời gian hoặc được nhắc nhở cần làm những việc đơn giản, như rửa mặt, tay chân, uống thuốc....
Một số nhà sản xuất còn tiến xa hơn với việc chế tạo thú robot, tương tác với người bệnh để giúp họ cảm thấy thoải mái, ấm áp và được chia sẻ nỗi cô đơn - người ta cũng khẳng định rằng thế hệ robot thông minh mới sẽ còn có thể giúp người bệnh ăn, rửa mặt, chân tay và nhiều nhiệm vụ phức tạp khác.
Tuy nhiên, cũng như vị giáo sư thiên tài Stephen Hawking từng bày tỏ nỗi hoài nghi, rằng “AI có thể là thứ tốt đẹp hoặc tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại”, bản báo cáo đăng tải trên tuần san y khoa Lancet (uy tín hàng đầu thế giới), cảnh báo rằng công nghệ thực sự là hữu ích, nhưng “nó không phải là sự thay thế hoàn hảo cho con người”.
Lợi ích từ robot
Bản nghiên cứu mới nhất công bố hồi đầu tháng 7 trên tuần san này cho biết robot đã có thể giúp giải phẫu bệnh ung thư tuyến tiền liệt, hiệu quả như một bác sĩ chuyên khoa.
Nghiên cứu đầu tiên, từng được thực hiện trong lĩnh vực giải phẫu, về ca phẫu thuật tiến hành bởi một thiết bị 3 cánh tay, cũng cho thấy nó ít gây đau đớn cho bệnh nhân hơn.
Thiết bị phẫu thuật này kiểm soát một con robot nhỏ được lập trình phẫu thuật ở mức độ cao, đưa ra những phương án xử lý và hướng dẫn robot loại bỏ những tế bào độc.
Kích thước của robot thực hiện việc loại bỏ khối u là vô cùng nhỏ. Các chuyên gia khẳng định nó làm chảy máu ít hơn, sẹo nhỏ và ít đau hơn so với một ca phẫu thuật thông thường.
Tuy nhiên, cũng có những e ngại rằng một số thiết bị có thể xâm phạm vào quyền riêng tư và hầu hết đều chưa được kiểm tra liệu có để lại những hiệu ứng phụ.
Triển vọng
Đồng tác giả của bản nghiên cứu đăng tải trên tuần san y khoa Lancet, Giáo sư Clive Ballard, trường Đại học Exeter, khẳng định triển vọng ứng dụng robot AI vào những lĩnh vực nhạy cảm, như chăm sóc bệnh nhân hay giải phẫu, chỉ còn là chuyện sớm chiều.
“Có những triển vọng rõ ràng trông thấy ở robot, nhưng mối e ngại của tôi là liệu con người có xu hướng lạm dụng nó để thay thế vào những việc chăm sóc mặt đối mặt hay không”, ông Ballard hoài nghi. “Tương tác cá nhân là nhu cầu rất con người và những tiến bộ về công nghệ sẽ không hiệu quả, chừng nào robot không có những yếu tố con người”.
Các nhà sản xuất đang chạy đua giải quyết “yếu tố con người” ở robot. Nhưng ở khía cạnh khác, người ta cũng bị đẩy xa hơn, theo hướng ngược chiều với tích cực, rằng robot AI thực sự có một ngày sẽ là “thứ tốt đẹp hoặc tồi tệ nhất trong lịch sử nhân loại”, như cảnh báo của Giáo sư Stephen Hawking.
Lê Thành Lương
