Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Clarke Cooper cảnh báo các khách hàng tiềm năng rằng họ có thể bị thiệt khi mua vũ khí chất lượng kém từ Trung Quốc.
Cooper, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Quan hệ Chính trị - Quân sự, khuyến khích khách hàng nước ngoài mua vũ khí Mỹ, bởi các loại khí tài Trung Quốc chất lượng thấp có thể khiến các binh sĩ của họ thiệt mạng.
Theo ông, Mỹ bán khoảng 10 tỷ USD vũ khí và thiết bị an ninh mỗi năm cho các nước trên thế giới, nhưng Trung Quốc đang tìm cách chen chân vào thị trường này bằng chiến thuật giảm giá tối đa cũng như hối lộ quan chức nước sở tại.
"Chúng tôi đã thấy nhiều quốc gia chớp lấy cơ hội mua vũ khí công nghệ cao với giá rẻ, sau đó chứng kiến khoản đầu tư lớn của họ sụp đổ. Điều quan trọng là họ cần hiểu rõ mối nguy hiểm khi mua các hệ thống từ Trung Quốc hoặc Nga", Cooper phát biểu trước nhiều đại sứ và tùy viên quân sự nước ngoài tại một sự kiện ở Washington hôm 31/10.
 |
| Trợ lý Ngoại trưởng Cooper phát biểu tại Washington hôm 31/10. Ảnh: MeridianIntl/Twitter. |
Dù nhắc tới khí tài Nga, quan chức Mỹ lại tập trung chỉ trích các hệ thống vũ khí và chương trình huấn luyện cho khách hàng nước ngoài của Trung Quốc. Ông nhắc tới hàng loạt vụ bê bối với khí tài quân sự được Bắc Kinh bán cho các nước châu Phi và Trung Đông.
"Cameroon đặt mua 4 trực thăng Harbin Z-9 của Trung Quốc hồi năm 2015. Một chiếc bị rơi không lâu sau khi bàn giao", Cooper nói.
Ông cũng dẫn trường hợp Kenya từng mua xe thiết giáp chở quân Norinco VN-4, nhưng đại diện bán hàng Trung Quốc từ chối ngồi vào xe trong đợt thử nghiệm loại phương tiện này. Dù vậy, chính phủ Kenya vẫn quyết tâm đặt hàng và nhận bàn giao những chiếc VN-4 đầu tiên vào năm 2016.
"Đáng buồn là hàng chục binh sĩ Kenya đã thiệt mạng trong các xe đó. Dù vậy, các binh sĩ vẫn tiếp tục phải tuần tra khu vực biên giới trên xe bán tải và thiết giáp do Trung Quốc sản xuất, bất chấp hiểm họa từ bom tự chế (IED)", quan chức Mỹ nói.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ cáo buộc Bắc Kinh lợi dụng các hợp đồng bán vũ khí để tăng cường ảnh hưởng trong khu vực, cũng như đẩy mạnh hoạt động thu thập tin tức tình báo. "Người mua hàng hãy cẩn thận", quan chức Mỹ cảnh báo nhiều lần trong bài phát biểu.
Máy bay không người lái vũ trang (UCAV) CH-4 của Trung Quốc cũng trở thành mục tiêu công kích của Cooper. "Nhiều quốc gia Trung Đông phát hiện chúng không thể hoạt động chỉ sau vài tháng và đang tìm cách loại biên những hệ thống này", quan chức Mỹ nói.
Quân đội Jordan hồi tháng 11/2018 khẳng định không hài lòng với chất lượng UCAV nhập khẩu từ Trung Quốc và tuyên bố sẽ sớm loại biên chúng. Một trong những vấn đề lớn nhất là UCAV Trung Quốc không tích hợp được vào mạng lưới vệ tinh quân sự của Mỹ, vốn được các quốc gia Trung Đông sử dụng phổ biến.
 |
| Máy bay không người lái CH-4B do Trung Quốc sản xuất. Ảnh: CASIC. |
Điều này khiến UCAV Trung Quốc chỉ có thể nhận tín hiệu trực tiếp từ trạm điều khiển mặt đất, khiến tầm bay của chúng bị giới hạn chỉ còn 150-200 km so với mức 1.000 km nếu có kết nối vệ tinh. Bắc Kinh cũng không đồng ý cho khách hàng truy cập vào hệ thống vệ tinh quân sự của mình để tăng tầm hoạt động cho UCAV.
Khả năng tương thích với vũ khí, hệ thống chỉ huy và kiểm soát chiến trường (C2) cũng là trở ngại lớn với UCAV Trung Quốc, do các nước Trung Đông thường trang bị vũ khí phương Tây.
"Lựa chọn Mỹ làm đối tác an ninh luôn là phương án tốt nhất thế giới", Cooper khẳng định, cho rằng những nước mua vũ khí Mỹ sẽ được cử sĩ quan tới chương trình Huấn luyện và Đào tạo Quân sự Quốc tế, nơi họ được tiếp thu những kiến thức "hàng đầu thế giới" tương tự binh sĩ Mỹ. "Điều đó không diễn ra ở Trung Quốc", Cooper nói thêm.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ chưa bình luận về bài phát biểu của Cooper.
Mỹ là nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới trong giai đoạn 2014-2018, tiếp sau đó là Nga, Pháp, Đức và Trung Quốc. Tổng giá trị hợp đồng quốc phòng của Mỹ trong giai đoạn này tăng 29% so với 2,7% của Trung Quốc, theo dữ liệu từ Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm của Thụy Điển.
Vũ Anh (Theo SCMP)
