Đảng Dân chủ thay vũ khí chống Trump

Ba ủy ban điều tra cáo buộc Tổng thống Mỹ Donald Trump thông đồng với Ukraine đã công bố bản sao và tóm tắt các cuộc phỏng vấn kín với cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine Marie Yovanovitch và Michael McKinley, cựu cố vấn cấp cao cho Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo. Động thái trên báo hiệu một bước thay đổi quan trọng trong cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump, từ bí mật sang công khai, phản ánh nỗ lực của đảng Dân chủ nhằm thuyết phục công chúng tin rằng ông chủ Nhà Trắng đang lạm dụng quyền lực để thực thi một chính sách đối ngoại kiểu "gây sức ép" ở Ukraine.

Tổng thống Trump phát biểu tại một buổi vận động tranh cử ở Texas hồi giữa tháng 10. Ảnh: Reuters.

Trong lời khai được công bố hôm 4/11, Yovanovitch cho biết bà cảm thấy sốc và bị đe dọa sau khi biết rằng Trump đã gọi bà là "tin xấu" trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. "Tôi không biết điều đó nghĩa là gì. Tôi rất lo lắng. Đến giờ tôi vẫn lo lắng", Yovanovitch nói trong cuộc phỏng vấn ngày 11/10.

Việc công bố lời khai được thực hiện trong bối cảnh ít nhất 6 quan chức hành pháp vốn có dự định cung cấp lời khai trong vài ngày tới sẽ không xuất hiện. Tuy nhiên, giới quan sát đánh giá vẫn còn nhiều bất ngờ có thể xảy ra trong tuần này.

Cựu cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng John Bolton, một gương mặt nắm nhiều thông tin chủ chốt trong chính quyền, người vừa bị Trump sa thải, dự kiến ra làm chứng vào ngày 14/11. Tuy nhiên, hiện vẫn tồn tại những hoài nghi về việc liệu ông có xuất hiện hay không.

Những thông tin từ Bolton chắc chắn sẽ gây nên một sự hỗn loạn bởi theo lời khai từ các nhân chứng khác, chính ông là người đã phản đối quyết định của Tổng thống Trump gây sức ép lên chính quyền Ukraine, thuyết phục Kiev điều tra cựu phó tổng thống Joe Biden và con trai Hunter.

Hunter Biden từng làm việc tại công ty năng lượng Ukraine Burisma. Ông chủ Nhà Trắng và các thân tín nghi ngờ Biden lợi dụng quyền lực khi còn là phó tổng thống Mỹ dưới thời Barack Obama để giúp Burisma không bị điều tra hình sự. Biden, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ, được cho là đối thủ lớn của Trump trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020.

Không ai có thể chắc chắn điều Bolton sẽ nói, liệu ông sẽ giữ vững lòng trung thành với Trump hay sẽ kiên định với cách tiếp cận mang tính biểu tượng về chính sách đối ngoại đã mang đến cho ông một sự nghiệp chính trị đầy màu sắc ở Washington.

"Tôi thích John Bolton. Tôi luôn hòa hợp với ông ấy", Tổng thống Mỹ hôm 3/11 nói. Khi được hỏi liệu Bolton có ra mặt để cung cấp lời khai không, Trump đáp: "...Nó phụ thuộc hoàn toàn vào ông ấy".

Đảng Dân chủ khẳng định họ sẽ không để cuộc điều tra luận tội sa lầy, vậy nên nếu không có sự tham gia của Bolton, họ chắc chắn vẫn sẽ không thoái lui. Phe Dân chủ đồng thời cảnh báo họ sẽ cân nhắc coi việc Trump cố gắng ngăn chặn các quan chức cung cấp lời khai là dấu hiệu về hành vi cản trở công lý, có thể được đưa vào bằng chứng luận tội.

Đảng Dân chủ hiện vẫn hy vọng sẽ có thể thuyết phục thêm những nhân chứng quan trọng như nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ ở Kiev Bill Taylor, người mà họ tin là sẽ giúp phác họa nên bức tranh rõ nét về một Tổng thống với những hành vi bất ổn và vi hiến.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Eliot Engel hôm 3/11 đã thách thức các thành viên đảng Cộng hòa, những người muốn bảo vệ Trump, khi trả lời phỏng vấn trên chương trình "This Week" của kênh ABC News.

"Chưa tổng thống nào trong lịch sử nước Mỹ có hành động như thế", Engel nói. "Về cơ bản, ông ấy đã hối lộ một lãnh đạo nước ngoài can thiệp vào cuộc bầu cử Mỹ, gây cản trở cho các đối thủ chính trị của ông ấy".

Hồi cuối tuần trước, luật sư đại diện cho người đầu tiên tố giác Trump về những giao dịch với Ukraine cho biết thân chủ của họ sẵn sàng trả lời trực tiếp các câu hỏi bằng văn bản từ đảng Cộng hòa mà không cần phe đa số đảng Dân chủ thông qua.

Đảng Dân chủ hiện tự tin về cuộc điều tra luận tội đến mức họ cho rằng người tố giác không cần thiết phải ra làm chứng trước công chúng.

Tuy nhiên, Steve Scalise, thành viên cấp cao đảng Cộng hòa ở hạ viện, lại kêu gọi người tố giác ra làm chứng trước các ủy ban điều tra luận tội, phàn nàn rằng "có người đứng sau cánh cửa đóng kín" đang "tìm cách lật đổ một tổng thống đương nhiệm".

Theo hạ nghị sĩ Jim Jordan, thành viên Cộng hòa thuộc Ủy ban Giám sát Hạ viện, những câu trả lời bằng văn bản từ người tố cáo nặc danh không đủ độ tin cậy, nhấn mạnh các nhà lập pháp cần phải nghe trực tiếp từ người này.

"Câu trả lời bằng văn bản không cung cấp đủ cơ sở để điều tra tất cả các hành động liên quan và kiểm tra chéo độ chính xác của lời khai", Jordan cho biết.

Nỗ lực phản đòn của đảng Cộng hòa tiếp tục được thể hiện rõ nét trong các buổi tọa đàm trên truyền hình hôm 3/11.

Trong chương trình "State of the Union" của kênh CNN, cố vấn Nhà Trắng Kellyanne Conway cho hay bà không biết Tổng thống Trump có đe dọa rút lại viện trợ quân sự nhằm gây áp lực cho Ukraine hay không nhưng bà tin vào tuyên bố từ Nhà Trắng rằng Trump không thông đồng với Ukraine.

"Tổng thống Trump chưa bao giờ nói với Tổng thống Ukraine rằng hãy làm việc này đi rồi ông sẽ nhận được viện trợ", Conway lập luận, đề cập tới cuộc điện đàm giữa ông chủ Nhà Trắng và người đồng cấp Ukraine ngày 25/7.

Tuy nhiên, cuộc điều tra của đảng Dân chủ nhằm vào Trump thực tế còn vượt xa khỏi cuộc điện đàm giữa hai Tổng thống. Những lời khai bị rò rỉ cho thấy các quan chức cấp cao tin rằng Trump có một kế hoạch dài hơi nhằm ép Ukraine điều tra Biden. Bên cạnh đó, ở Washington hiện còn lan truyền một giả thuyết rằng chính Ukraine chứ không phải Nga mới là bên can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Các thành viên Cộng hòa có thể lập luận rằng hành động của Trump không đáp ứng tiêu chuẩn tội ác đáng để bị luận tội. Song phương pháp tiếp cận này dường như không phù hợp với Tổng thống Trump, người luôn khẳng định cuộc điện đàm hồi tháng 7 là "hoàn hảo" và "hoàn toàn phù hợp".

"Những thông tin sai sự thật đang được đưa ra về việc một số thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa tin rằng Tổng thống Trump có hành vi thông đồng, nhưng điều đó không quan trọng, không có gì sai trái cả, đó thậm chí không phải việc làm có thể bị luận tội. Có lẽ vậy, hãy đọc bản ghi, không có thông đồng", Trump tweet hôm 3/11.

Vũ Hoàng (Theo CNN)

Đối phó Tổng thống Trump chưa xong, Trung Quốc nhận "tin dữ" từ đảng Dân chủ Mỹ

Phe Dân chủ có thể "tự đập lưng" vì điều tra luận tội Trump

"Ngôi sao đang lên" của đảng Dân chủ Mỹ từ chức giữa bê bối tình dục

Trump “khen” đảng Dân chủ đoàn kết, chỉ trích đảng Cộng hòa chia rẽ

Ông Trump hủy kế hoạch khiến đảng Dân chủ "phát điên"