Nhiều người thường chủ quan cho rằng nếu bị chó hoang cắn mới dễ bị mắc bệnh dại. Tuy nhiên, hàng loạt những trường hợp mắc bệnh dại gần đây do chó nhà nuôi cắn, thậm chí mèo nuôi cào gây tử vong đã gióng lên hồi chuông cảnh báo: Bệnh dại hoàn toàn có thể phát sinh từ chính những con thú nuôi thân thiết nếu người nuôi chủ quan và bỏ qua việc phòng ngừa cơ bản nhất là tiêm phòng dại.
Phát hiện ổ dịch dại tại Hà Nội bắt nguồn từ chó cảnh
Mới đây, theo thông tin của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, Hà Nội ghi nhận 1 ổ dịch dại tại phường Bồ Đề khiến 5 người bị cắn phải đi tiêm vắc xin phòng bệnh. Điều đáng chú ý là những con chó gây ra sự việc trên đều là chó cảnh được nuôi trong nhà. Chúng không có dấu hiệu hung dữ, không đi lang thang ngoài đường nhưng vẫn có thể mang virus dại và truyền cho người qua vết cắn. Sự việc khiến nhiều gia đình nuôi thú cưng rất lo lắng bởi quan niệm “chó nhà thì an toàn” vốn rất phổ biến.
Cùng thời điểm đó, Bệnh viện Bạch Mai cũng đã đưa ra cảnh báo khi phát hiện một vụ việc thương tâm khác. Bé trai 11 tuổi bị mèo nhà cào và liếm vào vết thương nhưng không được đưa đi tiêm phòng. Gia đình em bé chủ quan cho rằng đó chỉ là vết xước nhỏ do mèo nuôi trong nhà gây ra không thể gây bệnh dại. Tuy nhiên khoảng một tháng sau, bé bắt đầu sốt với biểu hiện sợ nước, khó thở, co giật... Khi được đưa đến bệnh viện, bé đã không qua khỏi dù các bác sĩ nỗ lực cấp cứu suốt hơn một giờ đồng hồ.
Nguyên nhân tử vong được xác định là do nhiễm virus dại, một loại virus cực kỳ nguy hiểm có trong nước bọt của động vật mang bệnh như chó, mèo, dơi... Mùa hè, khoảng thời gian trẻ em được nghỉ học cũng là thời điểm các em tiếp xúc nhiều hơn với vật nuôi trong gia đình như chó, mèo - những “người bạn” tưởng chừng vô hại nhưng có thể là nguồn mang virus dại nguy hiểm nếu không được tiêm phòng đầy đủ.
Virus dại không chỉ lây qua vết cắn
Khác với suy nghĩ thông thường rằng bệnh dại chỉ lây qua vết cắn sâu và chủ yếu từ chó, các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai đưa ra cảnh báo mèo cũng có thể truyền virus dại và con đường lây không chỉ giới hạn ở vết cắn. Bệnh dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương từ động vật lây sang người bởi chất tiết, thông thường là nước bọt bị nhiễm virus dại. Hầu hết các trường hợp phơi nhiễm với bệnh dại đều qua vết cắn hay vết liếm của động vật mắc bệnh dại trên vùng da tổn thương.
Đáng lo ngại hơn, không phải bất cứ chó mèo hay động vật nào mang mầm bệnh dại đều có dấu hiệu phát bệnh ra bên ngoài như cắn càn, chạy nhảy mất kiểm soát hay trở nên hung dữ. Ngoài ra, thời gian ủ bệnh dại ở mèo có thể kéo dài hơn so với chó, trong thời gian đó mèo không hề có triệu chứng bất thường. Chủ nuôi vì thế rất dễ chủ quan cho rằng mèo khỏe mạnh thì không thể lây bệnh. Trong khi đó, nếu không được tiêm phòng đầy đủ, mèo nhà nuôi vẫn có thể nhiễm virus dại từ môi trường hoặc từ các động vật khác khi đi lang thang.
Để phòng, chống bệnh dại, TS.BS Nguyễn Văn Dũng, Phó Viện trưởng Viện Y học nhiệt đới Bạch Mai, Phụ trách Đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng vắc xin (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo, người dân tuyệt đối không chủ quan với bất kỳ vết cắn hay cào nào từ chó, mèo. Ngay sau khi bị chó mèo cắn, cào cần rửa sạch vết thương ngay lập tức bằng xà phòng dưới vòi nước chảy ít nhất 15 phút. Sau đó, đến ngay cơ sở y tế có chuyên môn để được tư vấn và tiêm vắc xin phòng dại. "Các bậc phụ huynh cần chủ động đưa trẻ đi tiêm phòng sau bất kỳ tình huống bị cắn, cào nào. Không nên chờ đợi triệu chứng mới đi khám, bởi khi xuất hiện triệu chứng, hầu như không thể cứu chữa" - TS.BS Nguyễn Văn Dũng khuyến cáo.
Bởi bệnh dại có tỉ lệ tử vong gần như 100% nếu không được tiêm vắc xin kịp thời. Khi các triệu chứng như sợ nước, co giật, sợ ánh sáng xuất hiện thì không còn phương pháp điều trị nào hiệu quả. Vì vậy, cách phòng ngừa duy nhất là tiêm phòng ngay sau khi có nguy cơ phơi nhiễm - tức là sau khi bị chó mèo cắn, cào hoặc liếm vào vùng da tổn thương. Thời gian ủ bệnh dại có thể dưới một vài tuần hoặc trên một năm, phụ thuộc vào số lượng virus xâm nhập vào cơ thể, sự nặng nhẹ của vết thương, khoảng cách từ vết thương đến hệ thần kinh trung ương... Vết thương càng ở gần hệ thần kinh trung ương như mặt, cổ, đầu, ngón tay, cơ quan sinh dục ngoài... thì thời gian ủ bệnh càng ngắn.
Ngoài ra, việc tiêm phòng dại định kỳ cho chó mèo là bước phòng ngừa cần thiết và hiệu quả nhất để ngăn ngừa nguy cơ dịch bùng phát. Đặc biệt, trong bối cảnh Hà Nội đã ghi nhận ổ dịch xuất phát từ chó cảnh sống trong nhà, cộng đồng càng cần nâng cao ý thức chủ động phòng bệnh dại. Trong khi đó, nhiều người nuôi thú cưng không biết đến quy định bắt buộc phải tiêm vắc xin dại hằng năm cho chó theo Luật Thú y. Việc tiêm phòng dại cho mèo thì càng bị xem nhẹ bởi nhiều gia đình nghĩ rằng loài vật này ít nguy cơ gây bệnh.
Chính sự lơ là này đang khiến nguy cơ lây lan bệnh dại từ thú cưng trở nên hiện hữu, không chỉ ở vùng nông thôn mà ngay tại các khu vực trung tâm của Hà Nội. Bệnh dại không phân biệt vật nuôi hoang hay thuần chủng, sống trong nhà hay ngoài đường. Nếu không được kiểm soát bằng tiêm phòng đầy đủ, những người bạn bốn chân quen thuộc cũng có thể trở thành nguồn lây cho cả gia đình. Phụ huynh cũng nên giáo dục trẻ cẩn thận khi chơi với vật nuôi và những người làm trong môi trường nguy cơ cao như thú y, kiểm lâm, spa chăm sóc thú cưng... cần được gây miễn dịch chủ động và tiêm nhắc đúng lịch.
https://hanoimoi.vn/nguy-co-mac-benh-dai-tu-thu-cung-712142.html
