14 tuổi đã mê tên lửa, cậu nam sinh học từ các video trên mạng để chế tạo bằng vật liệu rẻ tiền, tên lửa tự chế của cậu phóng cao được 400m.
Zhang Shijie (18 tuổi, sống tại tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc) có niềm đam mê chế tạo tên lửa từ năm 14 tuổi, sau khi cùng cha xem buổi phát sóng trực tiếp về một vụ phóng tên lửa. Gần đây, Zhang vui mừng thông báo rằng mình đã trúng tuyển chuyên ngành Kỹ thuật Hàng không vũ trụ tại Trường Đại học Hàng không Vũ trụ Thẩm Dương, một trong những học viện hàng đầu về hàng không vũ trụ của Trung Quốc.
Không có kiến thức trước về chế tạo tên lửa, Zhang xem các video ngắn để học hỏi, tiếp thu thông tin từ các video tự chế tên lửa do người khác chia sẻ. Tính đến tháng 11/2023, trên mạng xã hội Douyin đã có 4,7 triệu video thí nghiệm khoa học, riêng video về tên lửa chạy bằng nước đã tăng gấp 8 lần trong năm đó.
Zhang học hỏi từ các video trên mạng để tự chế tên lửa phóng lên độ cao 400m bằng vật liệu rẻ tiền. (Ảnh: Handout)
Cô Long Yanjiao, giáo viên trung học của Zhang, nhận xét rằng Internet vô cùng hữu ích trong việc nuôi dưỡng niềm đam mê của Zhang, đặc biệt là khi kiến thức tại trường còn hạn chế. Tận dụng mọi công cụ có sẵn, Zhang cải thiện kỹ năng của mình. Cậu đã sử dụng chiếc máy tính xách tay cũ của chị gái để khám phá các diễn đàn đổi mới khoa học khác nhau.
Ban đầu, Zhang lấy nitrat từ chuồng lợn của gia đình để làm nhiên liệu, nấu với đường và nước trong bếp. Nhận thấy nhiên liệu này không tinh khiết, cậu áp dụng kiến thức đã học ở trường để tạo ra nhiên liệu tinh khiết hơn từ phân bón.
Zhang thử nghiệm các vật liệu giá rẻ như ống nhựa PVC và xi măng để chế tạo động cơ tên lửa, mặc dù những nỗ lực này đều không thành công. Cậu cũng tự học phần mềm thiết kế và mô hình hóa 3D, mua máy in 3D cũ bằng tiền lì xì năm mới và vay mượn bạn cùng lớp để sản xuất các bộ phận tên lửa.
Ban đầu, Zhang thu thập nitrat từ chuồng lợn của gia đình để tạo ra nhiên liệu, kết hợp nó với đường và nước trong bếp nhưng sớm nhận ra rằng nhiên liệu này không tinh khiết. (Ảnh: Handout)
Niềm đam mê chế tạo tên lửa của Zhang bùng cháy từ năm 14 tuổi. (Ảnh: Handout)
Zhang được nhận vào Đại học Hàng không Vũ trụ Thẩm Dương, một trong những học viện hàng đầu về hàng không vũ trụ của Trung Quốc. (Ảnh: Handout)
Đúng sinh nhật của mình vào tháng 6/2023, Zhang mời cha và các bạn cùng lớp đến chứng kiến lần phóng thử nghiệm đầu tiên. Trời mưa khiến thử nghiệm thất bại nhưng cậu đã phóng tên lửa thành công vào ngày hôm sau. Sau hơn 100 lần thử, Zhang phát triển được 4 loại động cơ, nhiều tên lửa 1 tầng và một tên lửa 2 tầng có thể đạt tới độ cao 400 mét.
Trường học đã hỗ trợ những nỗ lực của Zhang, tài trợ 3.500 nhân dân tệ (12,9 triệu đồng), hỗ trợ tuyển dụng các bạn học sinh khác cũng như cung cấp văn phòng để cậu thiết kế. Zhang mô tả văn phòng như “ngôi nhà tinh thần” của mình.
Zhang nuôi đam mê bằng cách bán một số thành quả sáng tạo cho các tổ chức, dùng số tiền kiếm được để trả nợ cho bạn cùng lớp.
Cô Long, một giáo viên đã dạy tại trường 30 năm, nhận xét rằng Zhang là học sinh có niềm đam mê khoa học sâu sắc nhất. Cô nhấn mạnh: “Sở thích là người thầy tốt nhất của con người”.
Trường học hỗ trợ Zhang bằng cách cung cấp văn phòng và các cộng sự. (Ảnh: Handout)
Trúng tuyển đại học, Zhang bày tỏ rằng mục tiêu cuối cùng của cậu là thiết kế tên lửa thực sự.
Gia đình rất ủng hộ nguyện vọng của cậu. Cha của Zhang là tài xế xe ôm ở Trường Sa, thủ phủ của Hồ Nam, còn mẹ làm bảo mẫu ở một thành phố khác. Người cha sớm nhận thấy Zhang không giống những đứa trẻ khác, thay vì bị thu hút bởi trò chơi điện tử thì luôn thích thú với việc tháo rời đồ chơi để khám phá cơ chế của chúng.
Cộng đồng mạng dành nhiều lời khen cho nỗ lực và đam mê của Zhang: “Trẻ em ở nông thôn thường gặp khó khăn trong việc theo đuổi sở thích về khoa học và công nghệ, đặc biệt là do nguồn lực của trường học hạn chế, hay cha mẹ lo lắng về việc lãng phí tiền bạc và không làm tròn nhiệm vụ”; “Hạt giống chúng ta gieo khi còn trẻ có thể phát triển thành một cây lớn, nếu được chăm sóc tốt"...
