Mỹ đình chỉ Hiệp ước CFE, có thể tái bố trí lực lượng ở châu Âu

Mỹ không loại trừ khả năng tái bố trí lực lượng tại châu Âu sau khi đình chỉ mọi nghĩa vụ theo Hiệp ước về các lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu (CFE) để trả đũa Nga.

Nhà Trắng ngày 8/11 thông báo Mỹ sẽ đình chỉ các nghĩa vụ trong Hiệp ước CFE kể từ ngày 7/12 tới đây với lí do "hoàn cảnh có sự thay đổi cơ bản" sau khi Nga tuyên bố hoàn tất quy trình rút khỏi Hiệp ước CFE kể từ 0h ngày 7/11 (giờ Moscow), Reuters đưa tin.

bm9dsjxvu74h4j4oe8x4fetv6bcyt4c2-1699397047326
Xe tăng NATO tham gia một cuộc tập trận. Ảnh: GettyImages

Theo lời phát ngôn viên Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby, Mỹ cũng sẽ cân nhắc rút khỏi văn kiện đó. "Không có cách nào để lý giải cho việc Mỹ không rút (khỏi Hiệp ước CFE) sau khi Nga làm vậy", phát ngôn viên Kirby nhấn mạnh.

Quan chức Mỹ cũng khẳng định, Washington sẽ "làm mọi thứ" để đảm bảo nghĩa vụ phòng thủ tập thể của NATO theo Điều 5 Hiến ước NATO. Các động thái như vậy có thể phải dẫn đến việc tái bố trí lực lượng Mỹ đồn trú trên lục địa châu Âu, theo Interfax.

Hội đồng Bắc Đại Tây Dương ngày 7/11 cũng thông báo các nước NATO là thành viên Hiệp ước CFE đã bắt đầu đình chỉ văn kiện nêu trên để trả đũa Nga. "Các nước đồng minh chỉ trích việc Nga rút khỏi Hiệp ước CFE và chiến dịch của Nga ở Ukraine, điều đi ngược lại với mục tiêu của hiệp ước", NATO nêu.

Hiệp ước CFE ký năm 1990 giữa khối quân sự NATO và các quốc gia khối Hiệp ước Warsaw nhằm giới hạn số lượng xe tăng và thiết giáp, pháo, trực thăng và chiến đấu cơ đóng quân tại châu Âu, tránh các bên tập trung lực lượng quy mô lớn để tấn công chớp nhoáng, thiết lập thế cân bằng quân sự.

Sau khi khối Hiệp ước Warsaw tan rã, một phiên bản cập nhật của hiệp ước đã được ký kết tại Hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) ở Thổ Nhĩ Kỳ năm 1999.

Tuy nhiên, Nga cáo buộc các nước NATO không phê chuẩn phiên bản cập nhật nói trên, dẫn đến việc Moscow đình chỉ văn kiện từ năm 2007.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov đánh giá Hiệp ước CFE "từ lâu đã không còn phù hợp với thực tế" và "không còn hiệu lực suốt nhiều năm qua". Do đó, việc Nga rút khỏi thỏa thuận này sẽ không tác động đến an ninh khu vực, vốn đã bị các nước NATO làm tổn hại.

Thái Hà / CAND