Cuối tháng 12/2019, Bộ Y tế Việt Nam chỉ đạo khẩn phòng dịch khi Trung Quốc ghi nhận 27 ca viêm phổi cấp lạ tại thành phố Vũ Hán.
Những ngày đầu năm 2020, Bộ Y tế chỉ đạo giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh ngay tại cửa khẩu và cộng đồng, chủ động ngăn ngừa dịch bệnh xâm nhập. Tất cả khách nhập cảnh có tiền sử từ thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, được kiểm tra thân nhiệt bằng máy đo thân nhiệt từ xa. Bộ cũng yêu cầu các bệnh viện chú ý bệnh nhân có tiền sử liên quan tỉnh Hồ Bắc, rà soát trang thiết bị, thuốc, bố trí nhân lực, triển khai biện pháp phòng chống dịch bệnh xâm nhập vào Việt Nam.
Vũ Hán là trung tâm công nghiệp miền trung Trung Quốc, nơi khởi phát các ca bệnh viêm phổi không rõ nguyên nhân.
Ngày 9/1, các nhà khoa học xác định virus gây bệnh viêm phổi lạ tại Vũ Hán là chủng 2019nCoV họ Corona, chưa từng ghi nhận trước đây. Lúc này, số bệnh nhân nhập viện ở Vũ Hán đã tăng lên, trong đó 41 người được xác định nhiễm virus 2019-nCoV. Phần lớn bệnh nhân ban đầu là tiểu thương kinh doanh ở chợ thủy sản Huannan.
Ngày 11/1, Trung Quốc xác nhận trường hợp đầu tiên tử vong do viêm phổi nCoV. Con số người chết tiếp tục tăng lên những ngày sau đó. Sự việc xảy ra đúng dịp tết Nguyên Đán nên chính quyền lo ngại hàng trăm triệu người Trung Quốc di chuyển về quê ăn tết hoặc du lịch khiến nguy cơ lây bệnh tăng nhanh. Nhiều sân bay, nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam thắt chặt kiểm soát y tế tại cửa khẩu để kịp thời ngăn dịch xâm nhập.
Tại Đà Nẵng, cũng ngày 11/1 hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại sân bay phát hiện hai du khách Trung Quốc nhập cảnh bị sốt, được cách ly theo dõi. Sân bay quốc tế Đà Nẵng là một trong 3 sân bay tại Việt Nam có đường bay thẳng với Vũ Hán, khai thác tần suất 3 chuyến một tuần. Đây là lần đầu tiên Việt Nam phát hiện du khách nhập cảnh bị sốt, kể từ khi bệnh viêm phổi cấp tính bùng phát ở Trung Quốc.
Mẫu bệnh phẩm của hai du khách được Viện Pasteur Nha Trang xét nghiệm để xác định nguyên nhân sốt và tác nhân gây bệnh. Kết quả ngày 15/1 họ âm tính với virus nCoV.
Bộ Y tế Việt Nam ra nhiều công văn chỉ đạo hướng dẫn các cách phòng chống bệnh viêm phổi cấp do chủng virus mới nCoV. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương ban hành kế hoạch ứng phó dịch bệnh, tăng cường kiểm tra giám sát phòng, chống dịch bệnh. Thời điểm này, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào nhiễm viêm phổi Vũ Hán.
Sáng 23/1, thành phố Vũ Hán 11 triệu dân bị phong tỏa cấm toàn bộ máy bay, tàu và xe công cộng rời thành phố, sau khi số người chết vì viêm phổi do nCoV tăng lên 17 người. Thông báo chưa cho biết khi nào các dịch vụ này hoạt động trở lại. Trước lệnh cấm, người dân tại đây ồ ạt tràn ra các sân ga để tìm cách mua vé tàu xe trước 10h sáng. Trong ngày và những ngày sau nữa, số thành phố bị phong tỏa lên đến 18, "nội bất xuất ngoại bất nhập".
Ngày hôm ấy, Đà Nẵng đang có tới 218 du khách Vũ Hán đang tham quan du lịch. Đoàn khách này nhập cảnh Đà Nẵng ngày 22/1, chỉ một ngày trước khi Vũ Hán đóng cửa. Họ không có dấu hiệu sốt nên vẫn tiếp tục hành trình tham quan từ Đà Nẵng đến Nha Trang. Khi họ quay lại Đà Nẵng để về Trung Quốc ngày mùng 3 Tết trên một máy bay một chiều được sắp xếp riêng, có một số người có dấu hiệu thân nhiệt cao song xét nghiệm âm tính nCoV.
 |
| Khu vực cách ly bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Ảnh: Lê Phương. |
Cũng tối 23/1, Bệnh viện Chợ Rẫy xác nhận 2 bệnh nhân đầu tiên dương tính với virus nCoV là ông Li Ding sinh năm 1954 và con trai Li Zichao, sinh năm 1992. Hai cha con đã lây bệnh viêm phổi cấp cho nhau. Ông Li Ding từ thành phố Vũ Hán đến Hà Nội, sau đó di chuyển vào Nha Trang. Người con của ông ở Long An từ 4 tháng trước, ra Nha Trang gặp bố, sau đó tiếp tục cùng đi TP HCM và Long An. Người bố sốt từ ngày 17/1, con trai sốt ngày 20/1.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn đã có mặt khẩn cấp tại Bệnh viện Chợ Rẫy trong đêm để chỉ đạo phòng chống bệnh lây lan. Ông cho biết trường hợp hai bố con bệnh nhân là bằng chứng xác thực về việc virus nCoV có thể lây từ người sang người, là vấn đề lây nhiễm rất nghiêm trọng. Hai bệnh nhân được điều trị theo phác đồ của Bộ y tế, gồm cách ly, sử dụng thuốc trị virus, kháng sinh phổ rộng chống nhiễm vi trùng, hỗ trợ hô hấp, dinh dưỡng, nâng đỡ tổng trạng...
Trước tình hình dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (nCoV) diễn biến rất phức tạp, ngày 25/1 tức mùng Một Tết Nguyên Đán, Bộ Y tế yêu cầu các tỉnh, thành phố có cửa khẩu áp dụng tờ khai y tế đối với hành khách Trung Quốc nhập cảnh.
Tính đến ngày 27/1, Việt Nam ghi nhận 63 trường hợp sốt và có tiền sử đi về từ vùng dịch ở Trung Quốc. Trong đó 25 trường hợp loại trừ nCoV do nhiễm các tác nhân khác và 38 bệnh nhân tiếp tục cách ly, theo dõi, điều trị. Thế giới có 2.797 ca viêm đường hô hấp cấp do nCoV, 80 người tử vong đều tại thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc.
Cùng ngày, Bệnh viện Chợ Rẫy thông báo bệnh nhân Li Zichao âm tính với nCoV, đã khỏi bệnh nhưng vẫn theo dõi thêm. Ngay sau khi có kết quả này, các y bác sĩ viện Pasteur và Chợ Rẫy đã báo cáo ca bệnh trên tạp chí The New England Journal of Medicine (NEJM). NEJM là tạp chí y khoa uy tín và ảnh hưởng hàng đầu thế giới, hoặt động hơn 200 năm. Đây là lần đầu nghiên cứu hoàn toàn do nhóm bác sĩ Việt Nam thực hiện được công bố trên NEJM. Các nghiên cứu được công bố trên tạp chí này đều có tác động rất lớn, là "tiêu chuẩn vàng" của thực hành lâm sàng toàn thế giới. Công trình nghiên cứu đăng trên tạp chí này được xem là niềm tự hào với những người làm ngành y.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khen thưởng y bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy vì điều trị thành công bệnh nhân nhiễm nCoV.
 |
| Bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán điều trị cách ly tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 ở Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: Giang Huy. |
Số lượng ca nghi ngờ mắc viêm phỗi Vũ Hán tại Việt Nam không ngừng gia tăng. Từ ngày mùng Một đến ngày mùng 5 Tết Nguyên đán, nhiều tỉnh thành thông tin về số lượng ca cách ly nghi ngờ mắc viêm phổi Vũ Hán. Những bệnh nhân hầu hết từ Trung Quốc trở về, có dấu hiệu ho, sốt, khó thở, đau tức ngực... được nhập viện để cách ly, lấy mẫu xét nghiệm. Đến ngày 29/1 Việt Nam có 64 trường hợp nghi nhiễm virus nCoV, trong đó cách ly 39 người.
Bộ Y tế yêu cầu 11 tỉnh phối hợp ngành y tế điều tra, xử lý ổ dịch trong trường hợp phát hiện ca mắc hoặc nghi ngờ viêm phổi do virus nCoV. Các tỉnh gồm Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Kiên Giang. Bộ Y tế công bố số điện thoại đường dây nóng 19003228 cung cấp thông tin về bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus nCoV.
Chiều 30/1, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ, Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên công bố ba người Việt Nam đầu tiên nhiễm virus Corona (nCoV). Trong đó một người đang điều trị ở bệnh viện đa khoa tỉnh Thanh Hoá; hai người còn lại điều trị tại bệnh viện Nhiệt đới Trung ương ở Đông Anh, Hà Nội. Cả ba trường hợp này đều trở về từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc.
Lãnh đạo Chính phủ đề nghị các bộ ngành, địa phương không chủ quan và vào cuộc "chống dịch viêm phổi như chống giặc". Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các cơ quan chức năng đưa ra một số biện pháp phòng bệnh mạnh hơn nữa, cả hệ thống chính trị vào cuộc để bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người dân.
Chiều cùng ngày 45 đội phản ứng nhanh được thành lập tại hàng chục bệnh viện lớn và viện quân y, mỗi đội gồm ít nhất hai bác sĩ và xe cứu thương, sẽ cơ động tới mọi địa bàn.
Đến ngày 31/1, Việt Nam cách ly 97 người nghi nhiễm nCoV, trong đó 65 người đã có kết quả âm tính với virus và có thể xuất viện, 32 người tiếp tục theo dõi cách ly. Số người chết do virus viêm phổi nCoV ở Trung Quốc tăng lên 213.
Thúy Quỳnh
