Những ngày qua, hàng chục người dân trú tại thôn Vân Tiến, xã Thành Mỹ, huyện Thạch Thành, Thanh Hóa đã dựng lán, rào đường, đốt lửa thâu đêm tại bờ sông để ngăn cản, đẩy đuổi không cho doanh nghiệp khai thác cát, vì sợ sạt lở đất.
Theo tìm hiểu của phóng viên, tháng 7/2018, Công ty TNHH Dịch vụ - Thương mại Đại An (Công ty Đại An) được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng và thuê đất tại xã Thành Mỹ và xã Thành Vinh với diện tích mỏ gần 13.939m2 (khu vực 1, 2 nằm tại xã Thành Mỹ, có diện tích tổng cộng gần 8.000m2 và khu vực 3 thuộc xã Thành Vinh, có diện tích 6.000m2). Theo đó, khối lượng khoáng sản được phép khai thác là 23.278m3, công suất khai thác là 12.092m3/năm. Thời hạn khai thác 3 năm, kể từ ngày được cấp phép.
Tháng 8/2021, giấy phép hết hạn, Công ty Đại An tiếp tục xin gia hạn và lại được UBND tỉnh Thanh Hóa đồng ý gia hạn cho doanh nghiệp thêm 2 năm 8 tháng với diện tích mỏ, công suất khai thác như cũ. Đầu tháng 12/2022, Công ty Đại An làm đường, tái khởi động lại việc khai thác cát tại khu vực 3, thuộc thôn Vân Tiến, xã Thành Mỹ, huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa. Tuy nhiên, việc tái khởi động của doanh nghiệp đã vấp phải sự ngăn cản của người dân địa phương.
Lý do người dân địa phương đưa ra là họ không được thông báo về hoạt động tái khai thác cát của doanh nghiệp và người dân cũng không đồng ý cho tàu khai thác cát hoạt động tại khu vực này, vì lo sợ sạt lở, mất đất sản xuất. Do vậy, những ngày vừa qua, nhiều người dân thôn Vân Tiến, xã Thành Mỹ đã cùng nhau kéo ra bờ sông để phản đối hoạt động khai thác cát. Mặc dù chính quyền xã Thành Mỹ và lực lượng Công an đã kịp thời có mặt tại hiện trường để nắm tình hình, giải thích vận động người dân giải tán, nhưng họ không đồng thuận. Ngược lại, một số người dân sử dụng điện thoại quay clip, phát trực tiếp lên mạng xã hội thu hút nhiều người quan tâm. Đáng lo ngại, người dân còn tổ chức rào đường, dựng lán, đốt lửa, nấu cháo và luân phiên nhau “canh gác” tại bờ sông để phản đối doanh nghiệp khai thác cát.
Thời điểm phóng viên có mặt (ngày 13/12), qua quan sát, tại bờ sông lúc này người dân đã dùng cọc bê tông và vật liệu tự nhiên rào chắn con đường đi xuống điểm khai thác cát. Cách đó không xa, người dân còn dựng lán, đốt lửa, nấu ăn ngay tại bờ sông để thay phiên nhau canh gác, đẩy đuổi tàu vào hút cát. Phía dưới bờ sông, một chiếc máy múc và xe ben đang nằm lại vì đường đã bị phong tỏa.
Trả lời báo chí, ông Hà Đức Tâm - Chủ tịch UBND xã Thành Mỹ xác nhận, có việc người dân tập trung rào đường, dựng lán, “canh gác” tại bờ sông để phản đối Công ty Đại An khai thác cát. Theo ông Tâm, Công ty Đại An được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác cát tại bờ sông thôn Vân Tiến, xã Thanh Mỹ. Hiện tại, giấy phép khai thác đang còn hiệu lực, doanh nghiệp mới tái khởi động lại việc khai thác thì bị dân ngăn cản, phản đối và Công ty Đại An khai thác trong phạm vi ranh giới mỏ được cấp phép. Con đường dẫn vào mỏ là đất do Nhà nước quản lý.
Nguyên nhân người dân ngăn cản là họ sợ khi khai thác cát sẽ gây sạt lở bờ sông và đất nông nghiệp. Tuy nhiên, việc người dân lo ngại chưa xảy ra. Từ khi người dân chặn đường, phản đối doanh nghiệp cho tới nay, chính quyền đã nhiều lần giải thích, vận động nhân dân không tập trung đông người nhưng chưa có kết quả.
Về phía UBND huyện Thạch Thành, trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Mạnh - Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Thành cho biết: Sáng 13/12, ông Mạnh đại diện cho lãnh đạo huyện cùng các phòng ngành và chính quyền trực tiếp tới hiện trường đối thoại với nhân dân. “Công ty Đại An khai thác cát tại xã Thành Mỹ đã được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép và đang trong thời hạn. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai khai thác về trình tự thủ tục như thông báo tới nhân dân, công khai thời gian khai thác, phương án đảm bảo ANTT chưa phù hợp; tâm tư, nguyện vọng của bà con và quyền của dân, tuy nhiên việc rào đường, ngăn sông là không đúng”, ông Mạnh nói.
Qua đối thoại với người dân Mạnh cho hay, huyện sẽ tiếp nhận ý kiến của người dân, đề nghị doanh nghiệp tạm dừng khai thác, chỉ đạo các cơ quan chuyên môn kiểm tra, rà soát lại và tham mưu cho huyện báo cáo UBND tỉnh Thanh Hóa đánh giá lại các tác động của việc khai thác cát làm thay đổi dòng chảy theo ý kiến của nhân dân. Đồng thời, chính quyền địa phương tiếp tục làm công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tháo dỡ rào chắn, không tập trung đông người để đảm bảo an ninh, trật tự tại địa phương.
