Saudi Arabia chi hàng tỉ đôla mua hệ thống phòng thủ hiện đại của Mỹ, nhưng chúng lại bất lực trước các cuộc tấn công bằng tên lửa công nghệ thấp và máy bay không người lái giá rẻ nhằm vào các nhà máy lọc dầu trọng điểm vừa qua.
Vụ tấn công ngày 14.9 vào 2 nhà máy dầu của công ty dầu mỏ trọng điểm Saudi Aramco ở thành phố Abqaiq và Khurais là cuộc tấn công tồi tệ nhất vào các cơ sở dầu mỏ của khu vực kể từ khi Tổng thống Iraq Saddam Hussein đốt các giếng dầu Kuwait trong cuộc khủng hoảng Vùng Vịnh 1990-1991.
Saudi Arabia và Mỹ cáo buộc Iran đứng sau các cuộc tấn công. Giới chức Mỹ tin rằng cuộc tấn công bắt nguồn từ phía tây nam Iran và các cuộc tấn công liên quan đến cả tên lửa hành trình và máy bay không người lái. Đài truyền hình quốc gia Saudi Arabia đưa tin, trong ngày 18.9, Bộ Quốc phòng nước này tổ chức họp báo để cung cấp thông tin về vụ tấn công, trong đó sẽ công bố bằng chứng về sự dính líu của Iran và vũ khí của Iran được sử dụng trong các cuộc tấn công này.
Mặc dù trước đó, phiến quân Houthi ở Yemen đã thừa nhận tấn công vào 2 nhà máy lọc dầu của công ty Saudi Aramco ở thành phố Abqaiq và Khurais bằng 10 máy bay không người lái, tuy nhiên, liên minh quân sự do Saudi Arabia dẫn đầu chống phiến quân ở Yemen tuyên bố, những vũ khí sử dụng trong các cuộc tấn công vào 2 nhà máy lọc dầu là do Iran cung cấp.
Hệ thống phòng không chủ đạo của Saudi Arabia - được bố trí chủ yếu để bảo vệ các thành phố và cơ sở lớn - từ lâu đã là hệ thống Patriot do Mỹ sản xuất. Hệ thống phòng thủ đắt tiền của Saudi Arabia chủ yếu được thiết kế để ngăn chặn các cuộc tấn công tầm cao. Patriot đã chặn thành công tên lửa đạn đạo tầm cao của lực lượng Houthi bắn vào các thành phố ở Saudi Arabia, bao gồm cả Thủ đô Riyadh.
Nhưng vì máy bay không người lái và tên lửa hành trình bay chậm hơn và ở độ cao thấp hơn nên rất khó để Patriot phát hiện với thời gian thích hợp để đánh chặn.
“Vụ tấn công giống như vụ 11.9 vào Saudi Arabia, nó làm thay đổi cuộc chơi” - Reuters dẫn lời một nhà phân tích an ninh Saudi nói. “Các hệ thống phòng thủ và vũ khí Mỹ mà chúng ta đã chi hàng tỉ đôla để bảo vệ vương quốc và các cơ sở dầu mỏ đâu rồi? Nếu chúng có thể tấn công với độ chính xác như vậy thì chúng còn có thể tấn công nhiều mục tiêu hơn nữa” - nhà phân tích này lo ngại.
Saudi Arabia trong nhiều năm qua là khách hàng lớn mua vũ khí của Mỹ. Tháng 6.2019, Riyadh ký thoả thuận vũ khí trị giá 110 tỉ USD với Washington. Theo thống kê của Viện Nghiên cứu Hoà bình Quốc tế Stockholm năm ngoái, Saudi Arabia đã chi 65 tỉ USD mua hệ thống radar mới nhất, chiến đấu cơ F-15 và hệ thống tên lửa Patriot.
