Bài viết dưới đây chia sẻ các dấu hiệu tai biến sớm và dấu hiệu tai biến thoáng qua và cách phòng ngừa tai biến.
Tai biến mạch máu não (đột quỵ) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật. Việc phát hiện dấu hiệu tai biến sớm có thể giúp bạn hoặc người thân thoát khỏi nguy hiểm, tăng cơ hội phục hồi và giảm thiểu di chứng lâu dài.
Nhận biết dấu hiệu tai biến sớm qua phương pháp F.A.S.T
Điểm đặc trưng của tai biến là các triệu chứng xuất hiện đột ngột. Khi não không được cung cấp đủ oxy, cơ thể sẽ phát ra tín hiệu cảnh báo. Bạn cần ghi nhớ quy tắc F.A.S.T để nhận diện nhanh:
F – Face (Mặt): Yêu cầu người bệnh cười, nếu một bên mặt xệ xuống, đó là dấu hiệu cảnh báo.
A – Arms (Tay): Yêu cầu người bệnh giơ hai tay. Nếu một tay yếu hoặc rơi xuống, hãy cảnh giác.
S – Speech (Lời nói): Yêu cầu lặp lại một câu đơn giản. Nếu nói ngọng, khó hiểu, đó có thể là tai biến.
T – Time (Thời gian): Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.
Lưu ý: Thời gian vàng để can thiệp điều trị tai biến là 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.
(Ảnh minh họa)
Các dấu hiệu khác của tai biến
Ngoài F.A.S.T, bạn cần cảnh giác nếu có một hoặc nhiều triệu chứng xuất hiện đột ngột sau:
- Tê liệt hoặc yếu nửa người (mặt, tay hoặc chân).
- Lẫn lộn, khó hiểu hoặc khó nói.
- Giảm hoặc mất thị lực ở một hoặc cả hai mắt.
- Chóng mặt, mất thăng bằng hoặc khó đi lại.
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
- Một số trường hợp hiếm gặp có thể có: Buồn ngủ, mất trí nhớ, nhìn đôi, buồn nôn hoặc nôn.
Đừng bỏ qua “tai biến thoáng qua” (TIA)
Nhiều người gặp cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), hay còn gọi là “mini-stroke”, với triệu chứng chỉ kéo dài vài phút rồi biến mất. Tuy nhiên, TIA là lời cảnh báo nguy hiểm về khả năng xảy ra đột quỵ thực sự. Do đó, bạn cần đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu này, tuyệt đối không được chủ quan.
Dấu hiệu tai biến có thể sớm đến mức nào?
Các nghiên cứu chỉ ra rằng, một số người có thể xuất hiện triệu chứng cảnh báo trước cả 1 tháng. Những dấu hiệu cũng tương tự như dấu hiệu trước vài giờ:
- Tê hoặc yếu một bên cơ thể (mặt, tay hoặc chân).
- Khó hiểu, khó nói hoặc khó nghe.
- Mờ mắt, mất thị lực một bên hoặc cả hai bên.
- Đột ngột khó đi lại, chóng mặt, mất thăng bằng.
- Đau đầu dữ dội, bất thường.
- Mặt bị xệ hoặc tê cứng.
- Một cánh tay yếu, tê liệt.
- Nói ngọng hoặc nói lạ.
- Chóng mặt, mất phối hợp vận động.
- Ngất xỉu hoặc co giật.
Nếu bạn gặp một trong những triệu chứng trên, hãy đi khám ngay để được kiểm tra.
Các xét nghiệm phát hiện tai biến
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định:
- Khám lâm sàng: Kiểm tra thần kinh, đo huyết áp, nghe tim.
- Chụp CT hoặc MRI: Xác định loại và vị trí tai biến, loại trừ bệnh khác.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra đường huyết, mỡ máu, yếu tố nguy cơ.
- Siêu âm mạch não hoặc chụp mạch: Phát hiện tắc nghẽn, hẹp mạch máu.
- Test FAST hoặc BE-FAST: Đánh giá nhanh các triệu chứng tai biến.
Yếu tố nguy cơ gây tai biến
Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tai biến gồm:
- Tăng huyết áp: Nguyên nhân chính gây đột quỵ.
- Bệnh tim mạch: Là yếu tố nguy cơ lớn thứ hai.
- Hút thuốc lá: Làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
- Lối sống ít vận động: Gây cao huyết áp, tiểu đường, béo phì.
- Di truyền: Người có người thân từng bị tai biến dễ mắc hơn.
Cách phòng ngừa tai biến
Để giảm nguy cơ, bạn cần:
- Kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
- Ăn uống lành mạnh, ít muối, ít dầu mỡ.
- Tập thể dục đều đặn.
- Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ.
