Suy dinh dưỡng ở vùng nghèo; thừa cân, béo phì ở khu vực đô thị... đang là vấn đề đáng báo động liên quan đến dinh dưỡng ở trẻ em tại Việt Nam.
Những vấn đề này đòi hỏi phải sớm có sự can thiệp, mà hiệu quả nhất là thông qua dinh dưỡng học đường...
Cảnh báo 4 gánh nặng về dinh dưỡng
14 tuổi, cao 1m58, nhưng N.Q.D (Thụy Khuê, phường Tây Hồ, Hà Nội) đã nặng gần 75kg. Những ngày nghỉ hè nắng nóng, N.Q.D thường xuyên ngồi phòng điều hòa, “ôm” máy tính nhiều giờ liền. Mỗi khi đi chơi, nữ sinh này vẫn không ngần ngại cùng bè bạn thưởng thức combo gà chiên, uống nước ngọt, trà sữa. Dù liên tục được phụ huynh cảnh báo, nhưng tình trạng lười vận động, ăn uống không khoa học của N.Q.D dường như đã trở thành thói quen. Bố mẹ em bận đi làm, việc giám sát chế độ dinh dưỡng và vận động đối với con gái không thể thường xuyên, liên tục.
Các trường hợp thừa cân, béo phì do chế độ dinh dưỡng và vận động không khoa học, hợp lý tương tự trường hợp của N.Q.D đang ngày càng phổ biến.
Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia Trần Thanh Dương cho biết, trên thế giới và trong khu vực đang tồn tại gánh nặng kép, sự tồn tại đồng thời của tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi, cùng với tình trạng thừa cân và béo phì, đang gia tăng mạnh ở độ tuổi 5-19; trong đó, các quốc gia thu nhập thấp và thu nhập trung bình có tỷ lệ cao nhất.
Đáng chú ý, Việt Nam đang chịu 4 gánh nặng về dinh dưỡng, bao gồm suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi tại vùng nghèo, xã nghèo, vùng dân tộc thiểu số; thừa cân, béo phì ở trẻ em nhóm tuổi 5-19 tuổi tại khu vực đô thị; thiếu vi chất dinh dưỡng (Vitamin A, sắt, kẽm, i-ốt); gia tăng bệnh không lây nhiễm liên quan đến dinh dưỡng.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức đánh giá, công tác dinh dưỡng đang đứng trước những rào cản mang tính sống còn. Tỷ lệ trẻ em thấp còi ở vùng dân tộc thiểu số vẫn còn trên 30%, gần gấp đôi mức trung bình toàn quốc. Đối nghịch với tình trạng này là sự tấn công của “kẻ thù thầm lặng” mang tên thừa cân, béo phì.
Cụ thể, tại các thành phố lớn, tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua, vượt ngưỡng 20%. Hệ quả của tình trạng dinh dưỡng không bảo đảm là so với một số nước trong khu vực và trên thế giới, dù đã cải thiện, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan. Những vấn đề này đòi hỏi phải sớm có sự can thiệp, mà hiệu quả nhất là thông qua dinh dưỡng học đường.
Những việc cần làm
Khẳng định phát huy hiệu quả dinh dưỡng học đường là một bài toán lớn, đòi hỏi một lời giải tổng thể và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống, Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) Lê Thái Hà cho biết, học sinh các cấp học cần được tuyên truyền, giáo dục về dinh dưỡng, bảo đảm dinh dưỡng khi học tại trường học thông qua bữa ăn học đường theo từng độ tuổi và được đánh giá tình trạng dinh dưỡng.
Trong đó, quy định cụ thể trách nhiệm triển khai thực hiện công tác y tế trường học cho người học thuộc phạm vi quản lý của cơ sở giáo dục, để bảo đảm người học được chăm sóc sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần như: Bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng hợp lý kết hợp với tăng cường hoạt động thể lực phù hợp.
Để giảm nhẹ 4 gánh nặng về dinh dưỡng, Tiến sĩ Lê Thái Hà nêu quan điểm, cần chuyên nghiệp hóa công tác dinh dưỡng tại trường học, tổ chức và quản lý bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý, đủ chất, đa dạng thực phẩm, đạt được định lượng về khẩu phần ăn theo quy định. Đồng thời, quản lý căng tin trường học, kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh. Tăng cường theo dõi, giám sát, kiểm tra các can thiệp dinh dưỡng học đường, bữa ăn học đường, giáo dục dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức lưu ý giải pháp tăng cường phối hợp giữa Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc đẩy mạnh giáo dục về dinh dưỡng và thực phẩm, truyền thông thay đổi hành vi, tích hợp nội dung giáo dục dinh dưỡng và hoạt động thể lực một cách hấp dẫn, thực tiễn vào chương trình giảng dạy.
Đặc biệt, cần xây dựng các chiến dịch truyền thông quy mô lớn hướng tới phụ huynh và học sinh về dinh dưỡng hợp lý, tác hại của đồ ăn nhanh, nước ngọt có đường và lợi ích của lối sống năng động.
Để có thể xây dựng “Hệ sinh thái Dinh dưỡng học đường toàn diện” - từ “ăn no” đến “ăn đúng, ăn đủ và vận động khoa học”, việc xây dựng cơ sở dữ liệu số về dinh dưỡng, quản lý thực đơn và theo dõi sức khỏe từng học sinh là nhiệm vụ quan trọng. Cùng với đó, Nhà nước ưu tiên và đầu tư vào dinh dưỡng học đường như một ưu tiên phát triển nguồn vốn con người.
Cục Phòng bệnh đang hoàn thiện dự thảo Luật Phòng bệnh, trong đó dành một chương riêng quy định về dinh dưỡng trong phòng bệnh, bao gồm dinh dưỡng học đường, báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua tại kỳ họp thứ mười tới đây. Khi được ban hành, Luật sẽ là công cụ pháp lý hữu hiệu để đưa công tác dinh dưỡng học đường vào nền nếp, quy chuẩn trên cả nước.
https://hanoimoi.vn/cong-tac-dinh-duong-o-tre-em-som-can-thiep-de-tranh-he-luy-713978.html
