Đạm, canxi, sắt, kẽm, iốt, vitamin D3, K2, A, C giúp hỗ trợ việc tăng trưởng chiều cao ở trẻ.
Có 4 yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ là di truyền (23%); dinh dưỡng (32%); môi trường sống, giấc ngủ (25%) và 20% còn lại là vận động, thể thao. Trong các yếu tố này thì gien di truyền chỉ quyết định một phần nhỏ là 23% và 77% còn lại của chiều cao được quyết định bởi các yếu tố khác, trong đó dinh dưỡng là quan trọng nhất. Đây cũng là các yếu tố có thể tác động và thay đổi được để giúp con cao hơn.
Phụ huynh có thể giúp con cao hơn nhờ chế độ dinh dưỡng hợp lý. |
Các giai đoạn phát triển vượt trội về chiều cao
Chiều cao không phát triển đều nhau mà có lúc nhanh lúc chậm. Trong cả đời người, chiều cao có 3 giai đoạn vàng phát triển vượt trội.
- Bào thai: Sau 9 tháng 10 ngày, nếu được nuôi dưỡng tốt trong bụng mẹ, bé sinh ra sẽ dài khoảng 50cm.
- 3 năm đầu đời: Trong 12 tháng đầu trẻ tăng trung bình 25cm, từ 1 đến 3 tuổi mỗi năm trẻ tăng thêm khoảng 10cm.
- Tiền dậy thì và dậy thì (8-18 tuổi): Chiều cao tăng nhanh, đặc biệt là 1-2 năm trước khi dậy thì chiều cao có thể tăng vọt 8-12cm mỗi năm.
Vai trò dinh dưỡng trong phát triển chiều cao
Đạm, canxi, sắt, kẽm, iốt, vitamin D3, K2, A, C là các dưỡng chất cần thiết hỗ trợ tăng trưởng chiều cao.
- Đạm: Có trong thịt, cá, tôm, cua, sữa, lòng trắng trứng, đậu nành, đậu phụ, các loại đậu đỗ, rong tảo biển. Nên cho con ăn vừa đủ vì thiếu đạm sẽ làm trẻ bị chậm cao nhưng nếu ăn quá nhiều lại gây ức chế hấp thu canxi.
- Canxi: Chiếm 99% cấu trúc xương và răng nên khi thiếu hụt chất này sẽ làm hạn chế chiều cao. Các thực phẩm giàu canxi gồm: sữa và các sản phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai), cá tép nhỏ hay cá hầm nhừ xương để ăn luôn xương luôn vỏ, cua đồng giã ra nấu cháo hay nấu canh cho con. Các thực phẩm tăng cường canxi, đặc biệt là nano canxi - loại canxi có cấu trúc cực nhỏ dễ hấp thu.
- Vitamin D3: Giúp hấp thu canxi hiệu quả. Có đến 80% nhu cầu vitamin D sẽ được cung cấp dưới da khi cho trẻ tắm nắng sáng. 20% lượng vitamin D còn lại cần được cung cấp qua bữa ăn cho con với các thực phẩm như: sữa nguyên kem, bơ, mỡ cá, dầu cá...
- Vitamin K2: Là vitamin có tác dụng hoạt hóa protein tạo xương osteocalcin, giúp gắn canxi vào xương, xây dựng và phát triển khung xương hiệu quả, giảm thiểu việc canxi lắng đọng vào thành mạch. Khi cơ thể thiếu vitamin K2, osteocalcin dù được tạo ra vẫn không có khả năng gắn và mang canxi vào khung xương.
Sữa là thực phẩm chứa nhiều canxi. |
- Sắt, kẽm: Các thực phẩm giàu sắt thường cũng giàu kẽm. So với các loại thức ăn thực vật, thức ăn động vật cung cấp chất sắt và kẽm nhiều hơn, hấp thu hiệu quả hơn như: thịt đỏ (thịt bò, thịt heo...), lòng đỏ trứng, gan, huyết, hàu...
- Iốt: Có nhiều trong hải sản, rong tảo biển, muối iốt...
- Vitamin A: Tốt cho mắt, sức đề kháng và là thành phần không thể thiếu cho chiều cao của trẻ. Vitamin A có nhiều trong thức ăn động vật như: lòng đỏ trứng, gan, dầu cá, mỡ cá, sữa nguyên kem. Tiền vitamin A có nhiều trong các loại rau lá màu xanh đậm (cải bó xôi, rau cải xoong, rau dền, rau ngót, súp lơ xanh...) và củ quả màu đỏ, cam, vàng (cà rốt, bí đỏ, cà chua, đu đủ, xoài, gấc, khoai lang...).
- Vitamin C: có nhiều trong bưởi, cam, chanh, quýt, kiwi, dâu tây, táo...
Thạc sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Loan
Chuyên gia dinh dưỡng cấp cao thuộc Viện nghiên cứu dinh dưỡng NutiFood
Người Việt Nam 10 năm chỉ cao thêm một cm
Chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam 164 cm ở nam, 153 cm ở nữ, thấp hơn nhiều so với người Nhật, Hàn ... |