Nguyên liệu sản xuất rượu là nước cùng hạt lúa mạch đen được trồng trong vành đai bị cách ly quanh Nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.
 |
| Atomik vodka được sản xuất từ nước và hạt lúa mạch vùng phóng xạ của Chernobyl. Ảnh: Live Sience. |
Nhóm các nhà khoa học của Đại học Portsmouth, Anh và Ukraine đã cùng nhau sản xuất ra chai rượu mạnh đầu tiên của dòng sản phẩm có tên Atomik. Nguyên liệu là nước cùng hạt lúa mạch đen được trồng và thu hoạch trên khu vực nằm trong vành đai bị cách ly quanh Nhà máy Điện Hạt nhân Chernobyl trước đây.
Năm 1986, lõi của một lò phản ứng hạt nhân tại đây phát nổ gây ra thảm họa hạt nhân. Khu vực có diện tích 2.600 km2 quanh nhà máy sau đó được tuyên bố không phù hợp cho con người sinh sống trong 24.000 năm tiếp theo. Tuy nhiên, các nhà khoa học chế ra loại rượu mới cho hay sản phẩm này an toàn như các loại rượu khác trên thị trường.
Khi kiểm tra, loại lúa mạch đen được các nhà khoa học trồng trong khu vực để sản xuất rượu cho kết quả dương tính với phóng xạ. Tuy nhiên, theo giáo sư Jim Smith, Đại học Portsmouth, người đồng sáng chế ra Atomik, mọi dấu vết của sự nhiễm phóng xạ biến mất trong quá trình chưng cất khi hỗn hợp lên men được tinh lọc còn nước và các chất pha loãng được loại bỏ.
"Bất kể nhà hóa học nào cũng có thể cho bạn hay, khi ta chưng cất thứ gì đó, các tạp chất được giữ lại trong phần bã", giáo sư Smith nói. Các cuộc kiểm tra phóng xạ do những người đồng nghiệp của ông tại Đại học Southampton cũng xác nhận sản phẩm an toàn tương tự các loại rượu mạnh khác.
Ngoài ra, các nhà khoa học còn lập luận, mức độ nguy hiểm của phần lớn diện tích thuộc vành đai cách ly hiện không đáng lo ngại như ở thời điểm 33 năm trước. Dẫu một số điểm nóng phóng xạ như khu Rừng Đỏ, nơi phần lớn vật liệu phóng xạ từ lõi hạt nhân vương vãi sau vụ nổ, vẫn là những địa điểm du khách không được phép tham quan; chính phủ Ukraine hiện nay cho rằng mức độ nhiễm phóng xạ của các khu vực khác là "không đáng kể".
Các nhà khoa học chỉ mới tạo ra một chai Atomik nhưng hy vọng có thể sản xuất thêm ít nhất 500 chai khác trước cuối năm để bán cho khách tham quan. Theo giáo sư Smith, 75% lợi nhuận sẽ quay trở lại phục vụ người dân địa phương đang sống trong các ngôi làng thuộc vành đai cách ly cũ.
"Sau 30 năm, tôi nghĩ điều quan trọng nhất trong khu vực là phát triển kinh tế, chứ không phải là mức độ nhiễm phóng xạ", giáo sư Smith nói.
Vodka Atomik là sản phẩm tiêu dùng đầu tiên xuất xứ từ vành đai cách ly kể từ thảm họa hạt nhân Chernobyl. Kinh tế địa phương ít phát triển từ đó đến nay. Gần 10 năm trước, địa điểm này được mở cửa để đón khách tham quan và hiện là điểm du lịch hút khách số một của Ukraine. Trong năm 2018, nơi đây đón hơn 60.000 khách. Tuy nhiên, các chuyến tham quan được giám sát chặt, du khách thường bị cấm chạm vào cây cối hoặc ăn đồ ăn địa phương.
Theo nhà sinh vật học Anders Moller, người có kinh nghiệm nghiên cứu địa điểm này trong vài năm qua, lương thực trong khu vực thường nhiễm phóng xạ và có thể gây ra những "vấn đề nghiêm trọng" nếu đi vào hệ tiêu hóa.
Vũ Phong (Theo Live Sience)
