Quốc hội thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trị giá hơn 8,3 tỷ USD, phấn đấu hoàn thành chậm nhất 2030.
Sáng 19/2, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, với 455/459 đại biểu tán thành.
Theo đó, Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư xây dựng tuyến đường sắt này với tổng mức đầu tư sơ bộ 203.231 tỷ đồng (hơn 8,3 tỷ USD), bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước bố trí trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn và nguồn vốn hợp pháp khác.
"Tiến độ thực hiện: lập báo cáo nghiên cứu khả thi từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành dự án chậm nhất vào năm 2030", nghị quyết nêu rõ.

Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. (Ảnh: quochoi.vn)
Dự án được xây mới với điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng). Chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km.
Tuyến đường sắt đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm: Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.
Về quy mô đầu tư, xây dựng mới tuyến đường sắt điện khí hóa khổ 1.435 mm, vận chuyển chung hành khách và hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng, tốc độ thiết kế 120 km/h đối với đoạn qua khu vực đầu mối TP Hà Nội, tốc độ thiết kế 80 km/h đối với các đoạn tuyến còn lại.
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng cho biết có ý kiến đề nghị làm rõ suất đầu tư dự án và so sánh với tuyến đường sắt Viêng Chăn - Boten.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết theo báo cáo Chính phủ, sơ bộ tổng mức đầu tư được tính toán theo quy định của pháp luật về xây dựng. Suất đầu tư công bố hiện nay của các nước được tính cho phần xây dựng và thiết bị, không tính chi phí thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và các chi phí có tính chất đặc thù khác (chi phí cầu Tân Vũ - Lạch Huyện, chi phí cải tạo khổ 1.000 mm khu vực ga Lào cai, chi phí đường 1.000 mm đoạn qua khu vực đầu mối Hà Nội).
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, so sánh với suất đầu tư tuyến đường sắt Viêng Chăn - Boten dài 418 km có chi phí đầu tư 5,96 tỷ USD, suất đầu tư quy đổi 16,77 triệu USD/km. Theo đó, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng với suất đầu tư khoảng 15,96 triệu USD/km, tương đồng với suất đầu tư một số dự án tham khảo trong khu vực.
Bên cạnh đó, việc so sánh suất đầu tư giữa các dự án chỉ mang tính tham khảo do phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm triển khai, công nghệ, điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn, tiêu chuẩn kỹ thuật, công nghệ áp dụng, khả năng nội địa hóa.
Trước ý kiến đề nghị làm rõ tính khả thi về tiến độ hoàn thành dự án khi phải thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với khối lượng rất lớn và dự án đều đi qua những khu vực trọng điểm của 9 tỉnh/thành phố, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho hay, để bảo đảm tiến độ cho dự án, Chính phủ đã đề xuất nhiều giải pháp, chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai công việc này.
Cụ thể như: giao địa phương thực hiện; chỉ định thầu; UBND cấp tỉnh có dự án đi qua triển khai xây dựng khu tái định cư cho dự án trên cơ sở hồ sơ thiết kế sơ bộ trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư; cho phép các tỉnh, thành phố được ứng trước vốn ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho dự án...
Tuy nhiên, trong các bước tiếp theo, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan khẩn trương xác định phạm vi thu hồi đất để bảo đảm mặt bằng triển khai thực hiện dự án.