Hơn 285 tấn chất độc CS được bộ đội hóa học thu gom, xử lý tại Núi Cậu (TP.HCM) – nơi duy nhất cả nước có lò đốt chuyên dụng đạt chuẩn xử lý hóa chất chiến tranh.
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng dấu tích của nó còn hằn sâu dưới lòng đất. Ở miền Đông Nam Bộ – nơi từng là chiến trường ác liệt, hàng trăm điểm tồn lưu chất độc hóa học CS âm thầm ẩn náu, trở thành mối nguy hiểm tiềm tàng với môi trường và sức khỏe người dân.
Mang sứ mệnh “hồi sinh vùng đất chết”, Bộ Tham mưu Quân khu 7 đã phối hợp Viện Hóa học Môi trường Quân sự, Binh chủng Hóa học triển khai dự án khảo sát, thu gom và xử lý chất độc CS cùng sản phẩm thủy phân còn sót lại.
Sau hai năm triển khai, hơn 285 tấn hóa chất độc hại được bóc tách, vận chuyển về khu xử lý tập trung tại Núi Cậu, huyện Dầu Tiếng, TP.HCM. Đây là nơi duy nhất trong cả nước có hệ thống lò đốt chuyên dụng đạt chuẩn xử lý hóa chất tồn đọng chiến tranh, bảo đảm an toàn tuyệt đối về môi trường và sức khỏe.
Tại đây, chất độc được xử lý bằng công nghệ hiện đại. Sản phẩm thủy phân CS được clo hóa, sau đó đưa vào hệ thống buồng đốt sơ cấp (400–600°C) rồi buồng đốt thứ cấp để phân hủy hoàn toàn, không còn độc tính trước khi thải ra môi trường.
Hình ảnh hệ thống lò đốt chuyên dụng đạt chuẩn xử lý hóa chất tồn lưu sau chiến tranh.
Ghi nhận của PV Báo Điện tử VTC News, dưới cái nắng gay gắt miền Đông Nam Bộ, những người lính hóa học vẫn kiên trì, tỉ mỉ làm việc trong bộ đồ phòng độc nặng nề, nhiệt độ bên trong bộ đồ cao gấp nhiều lần ngoài trời. Họ lặng lẽ góp phần hồi sinh những mảnh đất từng bị hủy diệt.
Theo Thượng úy Đỗ Thành Luân - Phó Đại đội trưởng Đại đội tiêu tẩy khói, Tiểu đoàn 38, công tác an toàn luôn được đặt lên hàng đầu, từ quy trình phòng độc, kỹ thuật thao tác đến kiểm tra sức khỏe định kỳ.
"Đây là lần đầu tiên tôi tham gia nhiệm vụ xử lý chất độc, ban đầu không tránh khỏi lo lắng nhưng nhờ được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ thuật và sự động viên của chỉ huy, tôi yên tâm và quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ”, chiến sĩ Nguyễn Trần Bá Ý (Tiểu đoàn 38, Bộ Tham mưu Quân khu 7) chia sẻ.
Trung tá, Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hiếu – Phó Trưởng phòng Công nghệ xử lý, Viện Hóa học Môi trường Quân sự cho biết: “Ngoài kỹ thuật xử lý, sức khỏe của lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ được đặc biệt quan tâm. Tất cả cán bộ, chiến sĩ đều được khám sàng lọc, xét nghiệm máu trước và sau khi tham gia để bảo đảm an toàn tuyệt đối”.
Chất độc CS là tên thường gọi của hợp chất 2-chlorobenzalmalononitrile hay o-chlorobenzylidene malononitrile, thường được xem là một trong những loại “hơi cay”.
Đây là chất độc cấp tính, gây kích ứng, độc hại đối với môi trường, cơ thể con người và động vật. Nó có thể gây hại cho con người ở nồng độ rất thấp. Nồng độ giới hạn phơi nhiễm của CS rất thấp, chỉ khoảng 0.4 mg/m3 (0.05 ppm). Ở nồng độ cao 25.000 - 50.000 mg/m3/phút, trong hầm, trong địa đạo có thể gây tử vong đối với người.
