Các nhà khoa học lý giải vì sao vaccine phòng chống COVID-19 chứa adenovirus của AstraZeneca và Johnson & Johnson có thể gây cục máu đông và có nguy cơ tử vong.
Trong hồ sơ pháp lý gửi Toà án Tối cao Hoàng gia Anh, hãng dược phẩm AstraZeneca lần đầu tiên thừa nhận vaccine phòng chống COVID-19 của hãng này có thể gây ra tác dụng phụ hiếm gặp, có khả năng dẫn đến hiện tượng cục máu đông, nguy cơ tử vong.
Trước khi AstraZeneca công bố điều này, các nhà khoa học châu Âu đã tiến hành nhiều nghiên cứu liên quan. Theo đó, rối loạn đông máu liên quan đến vaccine, được gọi là giảm tiểu cầu huyết khối miễn dịch do vaccine (VITT), có liên quan đến PF4, một chất truyền tin hóa học do tiểu cầu giải phóng, khiến tế bào máu hình thành cục máu đông.
Cụ thể, đây có thể là kết quả của hai phản ứng miễn dịch mất kiểm soát xảy ra cùng một lúc. Trong một số trường hợp hiếm hoi, sau khi tiêm vaccine gốc adenovirus, cơ thể sẽ tạo ra kháng thể chống lại PF4.
Những kháng thể này sẽ bám vào PF4 và tạo thành các khối. Các khối này sau đó có thể liên kết với các thụ thể gọi là Fc trên các tiểu cầu khác. Điều này kích hoạt tiểu cầu và dẫn đến phản ứng đông máu nhanh chóng.
Hãng dược phẩm AstraZeneca lần đầu tiên thừa nhận vaccine COVID-19 của hãng này có thể gây ra tác dụng phụ hiếm gặp có khả năng dẫn đến đông máu, nguy cơ tử vong. (Ảnh: Live Science)
Nghiên cứu mới về máu cho thấy chỉ riêng PF4 cũng kích hoạt bộ thụ thể thứ hai khiến tiểu cầu tích tụ. Đây có thể là lý do thứ hai khiến quá trình đông máu trở nên rối loạn.
Lần đầu tiên VITT được quan sát thấy ở những bệnh nhân tiêm vaccine COVID-19 vào tháng 2/2021.
Cuộc chiến pháp lý do Jamie Scott khởi xướng. Ông là người gặp hiện tượng cục máu đông, dẫn đến tổn thương não hậu tiêm vaccine COVID-19 vào tháng 4/2021, ở thời điểm đại dịch căng thẳng trên toàn cầu.
Theo The Daily Telegraph, tháng 5/2023, người phát ngôn của AstraZeneca khẳng định "chúng tôi không chấp nhận rằng TTS (Hội chứng huyết khối kèm giảm tiểu cầu) là do tiêm vaccine gây ra”.
Công ty dược này cho biết thêm: "TTS cũng có thể xảy ra trong trường hợp không tiêm vaccine của AstraZeneca (hoặc bất kỳ loại vaccine nào khác)".
AstraZeneca khẳng định loại vaccine này có "hồ sơ an toàn có thể chấp nhận được" và "các cơ quan quản lý trên toàn thế giới nhận định lợi ích của việc tiêm chủng lớn hơn nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ tiềm ẩn cực kỳ hiếm gặp".
Hàng chục quốc gia phương Tây đã đình chỉ sử dụng vaccine của AstraZeneca đầu năm 2021 vì lo ngại nó có thể khiến một số bệnh nhân gặp hiện tượng cục máu đông.
Theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới, vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 của AstraZeneca có hiệu quả 72%. Theo công ty này, tính đến tháng 4/2021, hơn 17 triệu người đã tiêm loại vaccine này ở EU và Vương quốc Anh, với chỉ dưới 40 trường hợp mắc bệnh huyết khối được báo cáo.
