Ảnh hưởng của Trung Quốc với mạng lưới truyền hình ở châu Phi

Chảo vệ tinh của công ty Trung Quốc StarTimes tại Limuru, Kenya. Ảnh: CNN.

Tại vùng ngoại ô Nairobi, Kenya, Michael Nganga đang xem một bộ phim võ thuật Trung Quốc. Ngôi nhà nhỏ của ông tại làng Limuru không có nước sạch, tường được làm từ những tấm tôn ghép vào với nhau. Bên ngoài, gà chạy khắp vườn.

Bên ngoài căn nhà tạm bợ của người thợ sửa giày này là một chảo thu truyền hình vệ tinh lớn do Trung Quốc sản xuất kết nối với chiếc TV cũ, giúp ông xem được hàng trăm kênh truyền hình, trong đó nhiều kênh truyền thẳng từ Trung Quốc.

"Thật thuận tiện khi có nhiều kênh TV. Bạn có thể biết thế giới đang thay đổi từng ngày ra sao", Nganga cho biết. Trước đó, ông chỉ có thể xem một vài kênh truyền hình địa phương.

Chiếc chảo vệ tinh của Nganga là một phần trong Dự án 10.000 Ngôi làng được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình công bố năm 2015, nhằm cung cấp dịch vụ truyền hình kỹ thuật số đến những khu vực đói nghèo ở châu Phi, tới tận những ngôi làng như nơi Nganga sinh sống.

Trước đó, xem TV là "đặc quyền" của người giàu tại nhiều nơi trên châu lục này. Ông Tập đề ra mục tiêu nâng cấp hệ thống truyền hình số vệ tinh tại châu Phi, giúp các kênh truyền hình từ Bắc Kinh có thể truyền đến các ngôi nhà tại đây.

Các chuyên gia cho rằng đây là cách Trung Quốc tạo ra quyền lực mềm tại châu Phi, với mục tiêu thâu tóm thị trường truyền hình 1,2 tỷ dân tại châu lục này. Đài truyền hình StarTimes là nhà thầu chính của Trung Quốc trong dự án 10.000 Ngôi làng, phát sóng các chương trình truyền hình Trung Quốc tới 10 triệu người tại 30 quốc gia châu Phi.

Trụ sở StarTimes tại Nairobi, Kenya. Ảnh: CNN.

Sự trỗi dậy của StarTimes trong mạng lưới truyền hình châu Phi được nhiều người ví với tập đoàn công nghệ Huawei. Trong khi Huawei đầu tư vào mạng lưới Internet 5G khiến Mỹ và phương Tây lo lắng, hoạt động của StarTimes tại châu Phi chưa được nhiều  người chú ý đến.

StarTimes hiện cung cấp dịch vụ truyền hình đến các hộ dân tại nhiều nước châu Phi với mức phí 4 USD/tháng. Công ty này cũng tham gia vào việc xây dựng và vận hành hệ thống cơ sở hạ tầng truyền hình số tại một số quốc gia như Rwanda, Kenya.

StarTimes là công ty tư nhân duy nhất của Trung Quốc được quyền đầu tư vào kinh doanh truyền hình và phát thanh tại nước ngoài. Ngân hàng nhà nước EXIM Bank của Trung Quốc đã cho StarTimes vay hàng trăm triệu USD để đầu tư vào thị trường châu Phi.

Ý tưởng về một công ty có quan hệ gần gũi với Bắc Kinh có khả năng thâu tóm mạng lưới truyền hình quốc gia của nhiều nước châu Phi đã khiến nhiều người lo lắng. Tại Zambia, StarTimes giúp đài truyền hình quốc gia nước này chuyển sang phát sóng truyền hình số, đổi lại, họ được kiểm soát 60% cổ phần đài này trong 25 năm. 

StarTimes cũng hợp tác với đài truyền hình quốc gia tại Ghana và Kenya để phát sóng truyền hình số. "Nếu StarTimes rút khỏi một số quốc gia, truyền hình của quốc gia đó sẽ ngừng hoạt động", Madrid-Morales, một chuyên gia an ninh mạng, cho biết.

Người dân châu Phi xem truyền hình trên nền tảng do StarTimes cung cấp. Ảnh: CNN.

Để trả cho dự án xây dựng hệ thống truyền hình số, Zambia phải vay 271 triệu USD từ ngân hàng Exim Bank của Trung Quốc. "Số tiền vay cho thấy dự án này tới từ chính phủ Trung Quốc, như vậy StarTimes và chính phủ Trung Quốc không thể tách rời. Tại Zambia, nhiều người coi công ty này và chính phủ Trung Quốc là một", Haggai Kanenga, thành viên khoa nghiên cứu phát triển tại Đại học Zambia, cho hay.

Tại châu Phi, StarTimes phát sóng các bộ phim tâm lý tình cảm Philippines và Thổ Nhĩ Kỳ vốn được người dân những nước như Kenya ưa chuộng suốt nhiều năm qua. Nhưng lồng vào đó, họ cũng phát những bộ phim kungfu Trung Quốc và dần thu hút sự chú ý đến mức StarTimes dành hẳn một kênh riêng để chiếu thể loại phim này. Các bộ phim này đều khắc họa Trung Quốc như một đất nước hiện đại, văn minh và giàu có, theo ông Madrid-Morales.

Ngoài phim ảnh, StarTimes còn phát sóng những kênh tin tức được cho là có quan điểm thân thiện với Trung Quốc. Gói truyền hình rẻ nhất của họ chỉ cho người xem tiếp cận với hai kênh tin tức là Al Jazeera và CGTN, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc từng được ông Tập giao nhiệm vụ "kể thật tốt câu chuyện Trung Quốc".

"Để xây dựng được một mạng lưới viễn thông hiện đại, nhiều nước châu Phi sẵn sàng đánh đổi một số lợi ích của mình", Madrid-Morales cảnh báo.

Thu Hương (Theo CNN)

Trung Quốc siết đường vào, hàng vạn dân Việt gặp khó Không chỉ siết chặt buôn bán tiểu ngạch với các loại nông sản, đến lượt thuỷ sản cũng bị thị trường Trung Quốc áp dụng ...

Nỗi lo Trung Quốc kiểm soát nước của người dân hạ nguồn sông Mekong Các đập của Trung Quốc ở thượng nguồn là một phần lý do khiến mực nước sông Mekong giảm và chúng cũng gây lo ngại ...