Giới phân tích Mỹ cho rằng không còn đủ thời gian để Nga và Mỹ đàm phán một hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới trong tình hình hiện nay.
Nga nhiều đầu đạn hạt nhân hơn Mỹ
Theo Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược (START) mới được Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Nga Dmitry Medvedev ký kết vào năm 2010 và có hiệu lực vào ngày 5/2/2011, hai nước đồng ý cắt giảm lực lượng hạt nhân theo các con số cụ thể như sau:
- Không quá 1.550 đầu đạn trên các phương tiện mang đầu đạn chiến lược được triển khai bao gồm tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm (SLBM) và máy bay ném bom hạng nặng;
- Không quá 700 ICBM, SLBM và máy bay ném bom hạng nặng được triển khai có trang bị vũ khí hạt nhân; và
- Không quá 800 thiết bị phóng ICBM, SLBM và máy bay ném bom hạng nặng trang bị vũ khí hạt nhân đã được triển khai và chưa được triển khai.
Theo số liệu trao đổi ngày 1/9/2017, các con số của Mỹ là 1.393 đầu đạn hạt nhân, 660 phương tiện mang đầu đạn, 800 thiết bị phóng và máy bay ném bom.
Với Nga, các con số này lần lượt là 1.561, 501 và 790.
Nga hiện có số lượng đầu đạn hạt nhân vượt trội so với Mỹ
Theo The National Interest, các chỉ số của Mỹ dưới các giới hạn của START mới là tạm thời bởi Hải quân Mỹ đang trong quá trình cắt giảm số lượng ống phóng trên tàu ngầm từ 24 xuống còn 20, và không tính các tàu ngầm đang trong thời gian tân trang.
Về phía Nga, tốc độ cắt giảm chủ yếu được quyết định bởi tốc độ dỡ bỏ các hệ thống vũ khí cũ do Liên Xô sản xuất. Quá trình này đang tiến triển dần dần và con số đầu đạn sẽ sớm về mức 1.550.
START mới có tuổi thọ 10 năm, có nghĩa là sẽ hết hạn vào ngày 5/2/2021. Xét trong bối cảnh hơn 40 năm kiểm soát vũ khí Mỹ-Liên Xô và Mỹ-Nga, START mới là một hiệp ước tương đối đơn giản - một biện pháp tạm thời để cứu vãn tiến trình kiểm soát vũ khí đang sa sút và có thể mở đường cho một thỏa thuận toàn diện hơn.
Mục đích chính của nó chắc chắn không phải là một bước tiến tới giải trừ vũ khí hạt nhân, mặc dù từ ngữ của nó đề cập đến Điều VI của Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, và các đại diện của Mỹ và Nga tìm cách mô tả nó như vậy trong các diễn đàn đa phương.
Theo The National Interest, để đánh giá đầy đủ vai trò của START mới trong lịch sử kiểm soát vũ khí Mỹ-Liên Xô và Mỹ-Nga, cần nhớ lại rằng nhiệm vụ trung tâm của bất kỳ hiệp ước kiểm soát vũ khí nào là tính có thể dự đoán: Nó được cho là mang lại cho mỗi bên sự hiểu biết khá vững chắc về bối cảnh an ninh (trong trường hợp này là sự cân bằng hạt nhân chiến lược) những năm trong tương lai.
Những bất đồng sâu sắc
Tuy nhiên, START mới có phạm vi hạn chế và không giải quyết hoàn toàn một số vấn đề quan trọng, như phòng thủ tên lửa, vũ khí chiến lược thông thường và vũ khí hạt nhân chiến thuật.
Về phòng thủ tên lửa, giới phân tích Mỹ cho rằng Nga tiếp tục hoạt động dựa trên cùng những giả định làm nền tảng cho Hiệp ước ABM năm 1972: sự phát triển không hạn chế các hệ thống phòng thủ chắc chắn làm phương hại đến sự cân bằng chiến lược và có thể gây ra một cuộc chạy đua vũ trang về các vũ khí tấn công.
Một cơ sở trong hệ thống Aegis Ashore của Mỹ bố trí tại Romania
Nói cách khác, việc thiếu tính có thể dự đoán về vũ khí phòng thủ làm xói mòn khả năng dự đoán về vũ khí tấn công. START mới chỉ đề cập chung chung đến sự tồn tại của một mối quan hệ giữa các vũ khí tấn công và vũ khí phòng thủ, nhưng không giới hạn vũ khí phòng thủ bằng bất cứ cách thức nào.
Về vũ khí chiến lược thông thường, sự độc quyền thực sự của Mỹ về các loại vũ khí thông thường tầm xa từng là (và ở mức độ nào đó vẫn là) mối quan ngại then chốt đối với Nga.
Những vũ khí như vậy không chỉ có thể sử dụng được, trái với vũ khí hạt nhân, mà còn được sử dụng trong một vài cuộc xung đột, bắt đầu từ Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991.
START-3 là dành cho Nga, chứ không phải cho Mỹ?
Tuy luôn yêu cầu Moscow thực hiện hiệp ước START-3 nhưng Washington lại tăng cường năng lực hạt nhân của mình theo cách mà họ ... |
Những bữa tiệc thác loạn ở thung lũng công nghệ Silicon
Những bữa tiệc thâu đêm suốt sáng cuồng loạn với chất kích thích và hoan lạc tập thể đã trở thành điều bình thường ở ... |
Bên trong "lò Bitcoin" sản sinh loạt triệu phú tại Mỹ
Ở nơi này, những người mới ngoài 20 tuổi ăn, ngủ và cùng nhau đầu tư tiền ảo Bitcoin. Nhiều người trong đó đã trở ... |