Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo khi Tổng thống Donald Trump ra lệnh tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine sau cuộc tranh cãi với Tổng thống Volodymyr Zelensky?
Truyền thông Mỹ hôm 3/3 xác nhận Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo "tạm dừng" toàn bộ hỗ trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine. Theo đó, việc tạm dừng áp dụng cho tất cả các thiết bị quân sự của Mỹ hiện không có ở Ukraine và điều này bao gồm cả vũ khí đang quá cảnh trên máy bay và tàu hoặc đang chờ ở các khu vực quá cảnh ở Ba Lan.
Ngoài việc dừng cung cấp vũ khí và thiết bị cho Kiev, chính quyền của Tổng thống Donald Trump cũng xem xét chấm dứt chia sẻ thông tin tình báo và đào tạo cho quân đội và phi công Ukraine.
Nhiều hệ lụy
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa ông Trump và nhà lãnh đạo Ukraine Zelensky rạn nứt gần đây, đặc biệt sau cuộc tranh luận nảy lửa tại Nhà Trắng hôm 28/2.
Tổng thống Donald Trump ra quyết định sau khi tổ chức một loạt cuộc họp với quan chức an ninh quốc gia hàng đầu tại Nhà Trắng. Theo nhiều quan chức và nhà phân tích, hành động này có thể tác động nghiêm trọng đến khả năng chiến đấu của Ukraine.
Hạ nghị sĩ Mike Lawler viết trên mạng xã hội X: "Việc ngừng hỗ trợ Ukraine sẽ gây nguy hiểm cho sự ổn định của châu Âu và thế giới tự do. Có nhiều quan điểm mạnh mẽ ở cả hai bên về vấn đề này và tôi tôn trọng điều đó. Tuy nhiên, chúng ta phải thực tế về bức tranh lớn hơn và bảo vệ lợi ích của Mỹ ở nước ngoài".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: Reuters)
Trong khi đó, cố vấn cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Mark Cancian ước tính Ukraine sẽ cảm nhận rõ tác động của việc tạm dừng viện trợ trong vòng 2 - 4 tháng tới, vì viện trợ từ nhiều nước châu Âu vẫn đang đủ giúp Kiev tiếp tục chiến đấu.
Ông Mark Cancian nói: "Tác động mang lại rất lớn, tôi gọi đó là sự tàn phá. Khi nguồn cung bị cắt giảm một nửa, tuyến đầu sẽ sụp đổ và Ukraine phải chấp nhận giải pháp hòa bình bất lợi, thậm chí là thảm khốc".
Quyết định này cũng khiến những người ủng hộ Ukraine tức giận khi họ cảnh báo việc tạm ngừng viện trợ sẽ kéo dài xung đột chứ không phải đẩy nhanh tiến trình hòa bình.
Giám đốc tại tổ chức Razom for Ukraine (Vì Ukraine), ông Mykola Murskyj cho biết: “Việc dừng viện trợ quân sự cho Ukraine gây tổn hại vô cùng lớn cho Mỹ và là một ngày buồn cho các lợi ích của Washington vì nó trao thưởng cho các đối thủ của chúng ta".
Cùng với đó, việc tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine khiến sự bất đồng trong mối quan hệ của ông Trump với đồng minh truyền thống của Mỹ tại châu Âu như Anh và Pháp bộc lộ rõ hơn. Ngay sau cuộc cãi vã công khai của nhà lãnh đạo Mỹ - Ukraine tại Phòng Bầu dục, những nước này đã công khai bày tỏ sự ủng hộ đối ông Zelensky.
Đồng thời, một quan chức châu Âu gọi quyết định tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine của chính quyền ông Trump là "nhỏ nhen và sai trái". Điều này sẽ làm sâu sắc sự ngờ vực đối với chính phủ Mỹ trong lòng người dân Ukraine.
Vị quan chức này cũng dự đoán hành động của ông Trump có thể gây ra thương vong không đáng có đối với dân thường, vì Ukraine không thể chống lại những cuộc không kích của Nga sau khi họ hết tên lửa phòng không.
Nếu tình trạng dừng viện trợ kéo dài, Ukraine sẽ mất nguồn cung một số vũ khí tinh vi, trong đó có hệ thống phòng không tiên tiến, tên lửa đạn đạo đất đối đất, hệ thống dẫn đường và pháo phản lực tầm xa. Mỹ là nhà sản xuất duy nhất của một số hệ thống, trong đó có tên lửa ATACMS, pháo phản lực HIMARS - những phương tiện giúp Ukraine có khả năng tấn công xa vào phía sau phòng tuyến của Nga.
Theo thời gian, Ukraine có thể sẽ thấy khó khăn hơn trong việc lập kế hoạch dài hạn cho kho vũ khí quân sự của mình hoặc mua các bộ phận cho những hệ thống hiện có. Hiện tại, Ukraine đang xây dựng hoặc chi trả cho khoảng 55% thiết bị quân sự của mình. Mỹ cung cấp khoảng 20%, trong khi châu Âu cung cấp 25%.
Gói vũ khí lớn gần đây nhất Mỹ gửi cho Ukraine là vào ngày 30/12/2024 dưới thời chính quyền ông Biden, bao gồm một số vũ khí tiên tiến như đạn dược cho hệ thống phòng không, tên lửa Stinger và các vũ khí khác. Gói viện trợ này trị giá 1,22 tỷ USD và không có thông báo chuyển giao vũ khí mới nào từ Mỹ kể từ đó.
Dư luận nói gì?
Theo quan chức Nhà Trắng, Mỹ sẽ tạm dừng mọi viện trợ quân sự cho Kiev đến khi Tổng thống Donald Trump nhận thấy Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có những nỗ lực thiện chí nhằm hướng tới các cuộc đàm phán hòa bình với Nga.
"Tổng thống Trump nói rõ ông ấy tập trung vào hòa bình. Chúng tôi cần các đối tác của mình cũng cam kết với mục tiêu đó. Chúng tôi đang tạm dừng và xem xét lại các khoản viện trợ để đảm bảo rằng nó đang đóng góp vào một giải pháp", quan chức Nhà Trắng cho hay.
Việc Mỹ ngừng viện trợ của Nhà Trắng cũng nhấn mạnh sự chia rẽ ngày càng gia tăng về chính sách đối ngoại trong đảng Cộng hòa của ông Trump. Một số nghị sĩ hoan nghênh động thái này trong khi những người khác phản đối.
"Việc ngừng hỗ trợ Ukraine sẽ gây nguy hiểm cho sự ổn định của châu Âu và thế giới tự do. Có nhiều quan điểm mạnh mẽ ở cả hai bên về vấn đề này và tôi tôn trọng điều đó. Tuy nhiên, chúng ta phải thực tế về bức tranh lớn hơn và bảo vệ lợi ích của Mỹ ở nước ngoài", Hạ nghị sĩ Mike Lawler cho hay trên mạng xã hội X.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Markwayne Mullin cho biết nghĩa vụ của Mỹ đối với Ukraine chỉ nên "đến mức độ nào đó" và "người nộp thuế Mỹ quá mệt mỏi vì phải tài trợ cho cuộc xung đột này khi chưa thấy hồi kết".
Ông Markwayne Mullin nhận định: “Tôi không nghĩ bất kỳ ai trong số chúng ta ngồi đây tin Ukraine có thể giành chiến thắng trong cuộc xung đột với Nga. Nếu ông Zelensky muốn Mỹ tiếp tục đàm phán hòa bình, thì chúng tôi sẽ làm vậy”.
Binh sĩ Ukraine dỡ lô vũ khí được Mỹ chuyển tới thủ đô Kiev tháng 1/2022. (Ảnh: Reuters)
Tuy nhiên, ông Markwayne Mullin cảnh báo nếu nhà lãnh đạo Ukraine “không muốn đàm phán hòa bình, thì chúng ta không có nhiệm vụ phải bắt người nộp thuế tiếp tục tài trợ cho cuộc xung đột quân sự bất tận”.
Còn Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Susan Collins lên án lệnh tạm dừng viện trợ quân sự cho Ukraine và lập luận Mỹ cần tiếp tục ủng hộ đồng minh.
Bà Susan Collins nhấn mạnh: “Đây là thời điểm quan trọng đối với Ukraine. Tôi từng quản lý khoản viện trợ bổ sung cho Ukraine vào năm ngoái, khoản tiền này cung cấp thêm viện trợ cho Ukraine. Tôi không nghĩ chúng ta nên dừng viện trợ. Chính người Ukraine mới là những người đang đổ máu”.
Thượng nghị sĩ Susan Collins cũng thừa nhận Quốc hội có thể không thể làm gì để đảm bảo Ukraine tiếp tục nhận được viện trợ từ Mỹ và chỉ ra những cáo buộc trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Joe Biden rằng ông “chậm chạp” giải ngân viện trợ.
Bà Susan Collins nói: “Thật không may khi chúng ta từng xem bộ phim này trước đây và tôi tin việc ủng hộ Ukraine không chỉ vì lợi ích của Ukraine mà còn vì lợi ích của chúng ta”.
https://vtcnews.vn/xung-dot-ukraine-se-ra-sao-khi-my-dung-vien-tro-quan-su-ar929583.html
