Cho rằng thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng cho hàng xa xỉ, không khuyến khích sử dụng, nhiều ý kiến đề nghị bỏ đánh thuế với mặt hàng thiết yếu như xăng, điều hòa...
Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 43, chiều 10/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Theo dự thảo luật mới nhất, xăng các loại và điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống (trừ loại theo thiết kế của nhà sản xuất chỉ để lắp trên phương tiện vận tải bao gồm ô tô, toa xe lửa, tàu, thuyền, máy bay) tiếp tục là đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt như quy định hiện hành.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga. (Ảnh: quochoi.vn)
Nêu ý kiến thảo luận, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga nêu rõ bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu, đánh vào một số loại hàng hóa, dịch vụ mang tính chất xa xỉ nhằm điều tiết việc sản xuất, nhập khẩu và tiêu dùng xã hội.
"Trong khi đó, xăng là mặt hàng thiết yếu, không thể không có trong đời sống người dân. Chúng ta đánh thuế tiêu thụ đặc biệt vào mặt hàng thiết yếu là không đúng với bản chất và mục đích của sắc thuế này", bà Lê Thị Nga nhấn mạnh.
Theo bà Lê Thị Nga, nhiều đại biểu Quốc hội nêu ý kiến tại các phiên thảo luận tổ và trên các phương tiện thông tin đại chúng đề nghị ngay trong lần sửa đổi này cần bỏ thuế thu nhập đặc biệt đối với mặt hàng xăng.
"Vấn đề này vẫn chưa được giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Tôi đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra có lý giải thêm vì sao giữ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng", Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát nói.
Đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, bà Lê Thị Nga nêu rõ, hàng chục năm trước đây điều hòa là mặt hàng xa xỉ nhưng hiện nay cũng là mặt hàng thiết yếu rồi. "Chúng tôi đề nghị bỏ mặt hàng xăng và điều hòa nhiệt độ ở công suất bình thường ra khỏi đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Nếu không bỏ thì đề nghị lý giải tại sao chúng ta đưa mặt hàng thiết yếu vào đánh thuế tiêu thụ đặc biệt", bà Lê Thị Nga nói thêm.
Cùng quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng xăng là mặt hàng thiết yếu trong đời sống người dân và cũng là hàng hóa đầu vào đối với nền kinh tế. "Ai cũng phải đổ xăng cả, nó cũng không thật sự là mặt hàng xa xỉ để chúng ta đánh thuế tiêu thụ đặc biệt. Trong khi đó xăng cũng đang chịu thuế bảo vệ môi trường", ông Hoàng Thanh Tùng nói.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, đây là thời điểm nên cân nhắc, xem xét bỏ xăng cũng như điều hoà nhiệt độ công suất dưới 90.000 BTU thuộc danh mục hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
"Nếu tiếp tục đánh thuế cơ quan soạn thảo cần có giải trình cụ thể, thuyết phục", ông Hoàng Thanh Tùng kiến nghị.
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết với điều hoà, một số loại có thay đổi về công nghệ để giảm sử dụng chất làm lạnh gây hại môi trường cũng như tiết kiệm điện. Song máy điều hoà vẫn sử dụng các chất làm lạnh khác nhau, trong đó có nhiều chất gây tác hại đến môi trường, tầng ozone, gây nóng lên toàn cầu...

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn. (Ảnh: quochoi.vn)
"Tham khảo thế giới, chúng tôi thấy mội số nước thu thuế tiêu thụ đặc biệt với điều hòa như Hàn Quốc, Ấn Độ, Na Uy... Để tiết kiệm năng lượng, ở Tây Ban Nha cấm để điều hòa dưới 27 độ, ở Anh để lắp điều hòa thì chủ nhà phải xin giấy phép và sau khi lắp đặt sẽ thường xuyên kiểm tra về mức độ tiết kiệm năng lượng, ở Thụy Sĩ xin giấy phép lắp đặt điều hòa cũng không đơn giản", ông Cao Anh Tuấn nói.
Do đó, Chính phủ cho rằng cần tiếp tục thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống để nâng cao nhận thức về hạn chế tiêu dùng cũng như định hướng tiêu dùng tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường.
Đối với xăng, Thứ trưởng Bộ Tài chính lý giải, xăng có nhiều nhiên liệu hoá thạch, không tái tạo nên cần phải sử dụng tiết kiệm. Hầu hết các nước đều đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng và đánh thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức thấp với xăng sinh học như: Pháp, Đức, Ý, Anh, Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore, Trung Quốc, Campuchia, Lào...
"Tại Việt Nam, xăng được thu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 1995, đến giờ trên 20 năm là rất ổn định. Trong luật đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng sinh học (E5, E10, E85) là 10%, thấp hơn xăng thông thường nhằm khuyến khích cho người dân và doanh nghiệp sử dụng xăng sinh học, thân thiện với môi trường. Chúng tôi đề nghị mặt hàng đã ổn định rồi thì không nên đặt vấn đề đưa ra khỏi đối tượng chịu thuế", ông Cao Anh Tuấn nói thêm.